آشنایی با قاعدهگی زنان و پیشگیری از خطرات آن
نویسنده: آژفنداک
صبح بیدار شدم که لباسم پر از خون بود، حالت آشفتهیی برایم پیش آمد. اصلاً نمیدانستم چه شده، فکر کردم ممکن متوجه نشدیم و خود را زخمی ساختهام. لباسم را عوض کردم و حتا این فکر را نداشتم که باید از کسی پرسان کنم، اما بالآخره از کسی باید میپرسیدم. چه کسی؛ از مادری که من را همیشه میگفت آهسته بخند که آوازت را کسی نشنود و یا از خواهری که مرا رهنمودهای قوی بودن را میداد؟ سرانجام از پدرم پرسیدم؛ زیرا پدرم به حد کافی به من شنوندۀ خوب بود؛ نمیگذاشت گاهی حس کنم که کمتر دوست داشته میشوم. پدرم آرام برایم گفت: «دخترم این وضعیت به هر دختری بین سنین 9 تا 16 سال رخ میدهد و در این دوره باید تکهیی را استفاده کنی تا لباسهایت کثیف نشوند.» او به خواهرم گفت که برایم نشان بدهد چگونه تکه را استفاده کنم و چگونه بهداشت را رعایت کنم.
خوب این که برای کنترل کردن خونی را که دیده بودم، رهنمایی کافی برایم صورت گرفته بود، اما برایم پرسشهای دیگری باقی مانده بود. مادرم میگفت که باید پس از این احتیاط کنم و از جای خیز نزنم در جریان عادت ماهیانه یا پریود نباید نوشابه و غذاهای سرد بخورم. در کل متعجب بودم که چرا این وضعیت رخ میدهد! در جریان 10 سال نخست پریود، جرأت نمیکردم در این باره مطالعه کنم تا این که درد شدید پریود من را به خستهگی کشانید و خواستم که باید یک کمی معلومات کسب کنم تا این مشکل را تا جایی بتوانم برطرف کنم.
وجود شرم، خجالت در دخترانِ نوجوان، مادران و مربیان بهداشت در فرایند آموزش بلوغ؛ کوتاهی مادران و مربیان بهداشتی در آمادهگی و آموزش بلوغ به دختران و نبود برنامۀ آموزشی بلوغ و هم چنان آگاهی اندک دختران، مادران و مربیان بهداشت از پدیدۀ بلوغ به عنوان متغییرهای مهمی هستند که سبب دردهای روانی در دورۀ پریود در دختران میشود.
پس از مطالعۀ فراوان دریافتم که پریود، عادت ماهیانه نامهایی اند که برای «چرخۀ قاعدهگی» به کار میروند. چرخۀ ماهیانه بین سنین 9 تا ۱۶ سال برای دخترخانمها اتفاق میافتد. پیش از شروع این چرخۀ خونریزی تغییراتی در ترشحات قسمت تناسلی خانمها دیده میشود. این علایم نشان میدهند که تغییرات هورمونی به سمت این چرخه پیش میرود. دردها و تغییراتی که زنان و دختران در این دوره تجربه میکنند، یکی آن PMS یا سندرم پیش از قاعدهگی میباشد. دانستن در مورد آن نگرانیهای یک دختر را رفع میتواند.
PMS چیست؟
PMS سندرم پیش از قاعدهگی یک اختلال قبل از شروع عادت ماهیانه است که بسیاری از خانمها آن را تجربه میکنند. این سندرم شامل تغییرات روحی و جسمی میشود که یک یا دو هفته پیش از شروع عادت ماهانه اتفاق میافتد. حدود 30 تا 80 درصد خانمها دچار این اختلال میشوند که نتیجۀ عدم تعادل بین هورمونهای استروژن و پروژسترون است. این مسأله پیش از قاعدهگی طبیعی است، اما ممکن است گاهی شدت تغییرات شما به میزانی باشد که در زندهگی یا فعالیتهای تان اختلال ایجاد کند.
PMS شامل علایم مختلفی است که مهمترین آنها شامل اضطراب، افسردهگی، گریه، عصبانیت، بیخوابی، تغییر میل جنسی، تغییر اشتها، بخار صورت، قبضیت یا اسهال، حساسیت سینه، خستهگی، سردردی، درد مفاصل، افزایش وزن و نفخ و باد، میباشد.
برای برخی از افراد درد فزیکی و استرس روانی که از علایم PMS میباشد اتفاق میافتد. علایم پس از چند روزی که پریود شروع میشود از بین میرود. برخی از افراد ممکن علایم شدیدتری را تجربه کنند که به آن سندرم PMDD میگویند. نشانههای PMDD شامل عصبانیت، اضطراب و مشکلات تمرکز میباشد.
PMDD چیست؟
اختلال (PMDD) شدیدتر از (PMS) است كه غالباً فرد دارای واكنش خلقی و تحریکپذیری بیشتری میشود. PMDD منجر به اختلال در فعالیت و زندهگی روزمره خانمها میشود به طوری که ممکن نتوانند به کار خود ادامه دهند؛ در این صورت نیاز به درمان دارند. در اختلال PMDD تغییرات خلقی مانند غم، نااُمیدی، اضطراب، احساس خستهگی یا عصبانیت به طور شدید در فرد دیده میشود. اگر یکی از این اختلالها هم شدید باشد PMDD تلقی میشود.
ارتباط بین اختلالهای روانی و PMDD
نشانههای PMDD همانند تنش و اضطراب و احساس افسردهگی همانند اختلالهای روانی نظیر افسردهگی است؛ بنابراین اگر فردی دچار افسردهگی یا اضطراب باشد، با اطمینان میتوان گفت که دورۀ پیش از قاعدهگی سختتر یعنی PMDD را تجربه خواهد کرد و نشانههایی که پیش از آن داشته در این دوره شدت مییابد. تفاوت PMDD یا PMS با اختلالهای روانی است. اختلالهای پیش از قاعدهگی معمولاً هر ماه و دو هفته پیش از قاعدهگی رخ میدهد، اما اگر شما در مدت زمان طولانیتری دچار ناراحتیهای روانی هستید احتمالاً باید توسط داکتر از جهت بیماریهای روانی بررسی شوید.
راههای حل ساده برای دردها و بینظمیهای دورۀ پریود یا عادت ماهیانه:
تعداد وعدههای غذایی را بیشتر و مقدارش را کمتر کنید؛
مصرف نمک را محدود کنید تا نفخ را کاهش دهید؛
غذاهای مانند میوه، سبزیجات و غلات بخورید؛
غذاهای غنی از کلسیم مصرف کنید و یا مکملهای کلسیم بخورید؛
از کافئین و الکل دوری کنید؛
روزانه دستکم 30 دقیقه ورزش کنید. ورزش مداوم سبب از بین رفتن برخی از نشانهها میشود؛
خواب کافی داشته باشید؛
تنفس عمیق را تمرین کنید؛ زیرا سبب کاهش سردردی، اضطراب و بدخوابی میشود؛
یوگا و ماساژ انجام دهید تا استرس تان کاهش یابد؛
و در اخیر از همه مهمتر این که زمان مشخص و قابل توجهی را در دورۀ پریود با نزدیکترین فرد زندهگیتان سپری کنید؛ تفریح کنید، با او حرف دل تان را در میان بگذارید، تا میتوانید به خود این را یادآوری کنید که این دوره موقتی است و میگذرد؛ هیچ درد و تغییری را که در این دوره تجربه میکنید دوامدار نیست؛ بلکه نتیجۀ تغییرات موقتی هورمونی است که به صحتتان نه تنها که مضر نیست، بلکه مفید هم است.