زندانیان طالبان

آیا با رهایی ۴۰۰  زندانی طالبان صلح آمدنی‌ است؛ شهروندان چه می‌گویند؟

محمدجان آریا

08 August 2020

سرانجام پس دو روز رای‌زنی‌ها، شرکت‌کننده‌گان لویه‌جرگۀ مشورتی صلح تصمیم گرفتند که ۴۰۰ زندانی خطرناک طالبان باید به خاطر آغاز گفت‌وگوهای صلح از سوی دولت افغانستان آزاد شوند. روز جمه هفدهم اسد ۳۲۰۰ تن به شمول ۷۰۰ زن از سراسر افغانستان رای‌زنی خود را در پیوند به مهم‌ترین تصمیم تاریخی افغانستان آغاز کردند که در نهایت دولت افغانستان با پاسخ مثبت مشورت‌کننده‌گان لویه‌جرگه مواجه شد. از سوی دیگر، در این جرگۀ مشورتی آرای منفی نیز وجود داشت. از جمله شماری از نماینده‌گان پارلمان و فعالان مدنی در صورت موجودیت مجلس نماینده‌گان، برگزاری لویه جرگه را غیر قانونی خواندند. اما خبرگزاری نشانه در شمال کشور به سراغ شهروندانی رفته است که دیدگاه متفاوتی نسبت به رهایی زندانیان طالبان دارند.

ریحانه رسولی، فعال مدنی در ولایت بلخ به خبرگزاری نشانه در پیوند به رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان می‌گوید: «بر اساس تجربه‌یی که از گذشته وجود دارد، رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان هیچ کمکی به صلح نمی‌کند.» خانم رسولی می‌افزاید که در گذشته زندانیان آزاد شدۀ طالبان دوباره به میدان‌های نبرد برگشته‌اند و دوباره با ثبوت و اسناد توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند. به باور این فعال مدنی، هیچ تضمینی وجود ندارد که جنگ را طالبان متوقف کنند.

در همین‌حال، یعقوب آزرده، خبرنگار در ولایت بلخ به این باور است که در جنگ افغانستان استخبارات کشورهای منطقه دست بالایی دارند و باید دولت افغانستان نخست گفت‌وگو را با کشورهای منطقه آغاز کند. به گفتۀ آقای آزرده، گروه طالبان از استخبارات کشورهای منطقه فرمان می‌گیرند و رهایی زندانیان طالبان به نفع صلح و مردم افغانستان نیست.

همچنان عبدالمالک رستمی، فعال مدنی در ولایت جوزجان به خبرگزاری نشانه می‌گوید: «مطابق به ماده ۶۵ قانون اساسی رییس‌جمهور در مسایل مهم ملی – سیاسی که ارتباط به حاکمیت ملی افغانستان دارد، می‌تواند به آرای عمومی مردم مراجعه کند.» اما او می‌گوید که نباید به خاطر رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان، ارزش‌های مدنی و دموکراسی را قربانی کنیم. به باور آقای رستمی، حتا پس از رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان نیز امیدواری برای برقرار صلح کم است. او اما این اقدام را به فال نیک می‌گیرد.

از سوی دیگر مولوی حمیدالله، یکی از روحانیون ولایت جوزجان در پیوند به رهایی ۴۰۰ زندانی طالبان می‌گوید که اگر شرکت‌کننده‌گان در لویه‌جرگه تصمیم قانونی بگیرند، امیدوار است که پس از رهایی ۴۰۰ زندانی طالب، صلح در کشور برقرار شود. او می‌افزاید که بهانۀ گروه طالبان به خاطر آغاز گفت‌وگوهای صلح رهایی چهارصد زندانی این گروه است.

روی هم رفته، شگوفه آروین باشندۀ ولایت سرپل به خبرگزاری نشانه می‌گوید: «رهایی زندانیان خطرناک طالبان به نفع صلح نیست.» او اضافه می‌کند که مطابق به گزارش‌ها، هر یک از این زندانیان آدم‌های خطرناک گروه طالبان هستند و هیچ تضمینی وجود ندارد که این سرکرده‌های طالبان پس از رهایی، دوباره به صف جنگ‌جویان‌شان نپیوندند. به باور خانم آروین، زندانیان خطرناک طالبان باید به میز دادگاه کشانیده شوند.

در همین‌حال، علینا رسا باشندۀ شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب می‌گوید: «ما در یک وضعیت تاریخی و حساس قرار داریم و باید سرنوشت تاریخی ما تعیین شود.» او تلاش‌های حکومت به خاطر آوردن صلح را می‌ستاید. به باور خانم رسا، به خاطر صلح باید هر دو طرف از خودگذری کنند و قربانی بدهند. او علاوه می‌کند که اعتماد کردن بالای طالبان ساده نیست و باید شرایطی بالای طالبان وضع شود که پس از رهایی ۴۰۰ زندانی‌ آنان، جنگ در کشور متوقف شود. خانم رسا امیدوار است که پس از رهایی زندانیان طالبان، یک صلح پایدار در کشور برقرار شود.

این در حالی‌ است که امروز بیش‌تر کمیته‌های لویه‌جرگۀ مشورتی صلح به حکومت افغانستان و شورای عالی مصالحۀ ملی مشورت دارند که 400 زندانی باقی‌ماندۀ طالبان باید از زندان رها شوند تا هیچ بهانه‌یی به طالبان باقی نماند و مذاکرات مستقیم میان دولت و این گروه آغاز شود.