از غزنی تا کابل؛ تلاش کامله برای رسیدن به خودکفایی اقتصادی
با گذشت هر روز فضا برای رشد زنان و خودکفایی آنان بیشتر میشود. زنان و دخترانی که بنابر محدودیتهای فرهنگی و اجتماعی تا چند سال پیش حق فعالیت اقتصادی را نداشتند، اکنون آزادانه میتوانند کار کنند و خود را به خودکفایی برسانند. آزادی شغلی برای زنان اما بیشتر در بزرگشهرها میسر است.
کامله کیارنگ سعادت، دختر جوانی است که همزمان با سپری کردن دورۀ دانشجویی مصروف فعالیتهای اقتصادی است. خانم سعادت از حدود سه سال به این سو مصروف طراحی و فروش لباسهای دستدوزی در پایتخت است. او میگوید که ناامنیهای موجود در ولایت غزنی او را وادار ساخته است که به کابل بیاید.
کامله کیارنگ سعادت دانشجوی سال آخر رشتۀ حقوق و علوم سیاسی است، اما آرزوی رسیدن به خودکفایی او را واداشته است که در کنار ادامۀ تحصیل به فعالیتهای اقتصادی نیز بپردازد. او اکنون در فروشگاه لباس و صنایع دستی درآمدی خوبی دارد. خانم سعادت میگوید: «در حال حاضر زنان در همۀ عرصهها در کشور سهم فعالی دارند، اما در بخشهای اقتصادی و خودکفایی حتا در بزرگشهرها نیز زیاد به چشم نمیخورند.» از همینرو، این بانوی جوان با استفاده از ایدههایی که در ذهن پرورانده بود، تجارت کوچکی را آغاز کرده است.
فروشگاه طراحیهای خانم کیارنگ «گلنگار» نام دارد. در این فروشگاه در کنار خانم کیارنگ، بیستوپنج زن خانهدار دیگر نیز سرگرم کارند؛ شماری از این زنان در داخل فروشگاه و شمار دیگری از راه دور برای خانم سعادت کار میکنند. این بانوی کارآفرین میگوید: «من با آمدن از روستا به شهر چالشهای زیادی را تحمل کردم و اکنون با سپردن فرمایشهای مشتریان به زنان خانهدار میخواهم برای آنان کمک کرده باشم تا به خودکفایی برسند.»
تردیدی نیست هنگامی که یک زن در جامعۀ بستۀ افغانستان به تنهازیستی و یا رسیدن به خودکفایی میپردازد با مخالفتهای زیادی روبهرو میشود. کیارنگ نیز از مواجهه با این دست چالشها در امان نبوده است. او میگوید: «موانع و چالشهای زیادی را پشت سر گذاشتم و این چالشها را در برابر رسیدن به هدفم ناچیز شمردم و همواره به دنبال این بودم که فردا به کجا خواهم رسید.»
روحیۀ مبارزه با چالشها از سر و صورت کامله کیارنگ سعادت پیداست. او میافزاید که همواره با موانع و انتقاد اعضای خانواده و بستهگانش روبهرو بوده است که چرا این دختر جوانی که دو سند لیسانس دارد، در محیط کاملاً مردانه دکانداری میکند. خانم سعادت اما برعکس تلاش دارد برای زنان بیشتری زمینۀ کار را فراهم کند و آنان را به خودکفایی مالی نزدیک بسازد. این دختر کارآفرین فرمایش مشتریان را میگیرد و برای زنانی که با او همکار هستند، تسلیم میدهد که لباسهای مورد نیاز مشتریان را طبق خواست آنان آماده بسازند.
در این میان هستند زنانی که بنابر قیودات خانواده و یا مشکلات رفتوآمد لباسها را در خانه میدوزند و مزدشان را از فروشگاه گلنگار میگیرند. خانم احمدی یکی از این زنانی است که در بخش دوختن کیف با «گلنگار» همکاری میکند. او فرمایشها را از بانو سعادت میگیرد و پس از دوختن لباس مورد نظر، کیفها را دوباره به فروشگاه تسلیم میکند.
لباس، کلاه، کیف، چادر، واسکت، چادر، یخنهای مردانه، پوش بالشت و طراحی مبل برای خانه و دفترهای رسمی از جمله اجناس دستدوزی است که در فروشگاه گلنگار طراحی و دوخته میشوند. هرچند به سخن خانم سعادت مشتریانش طراحی و دستدوزیهای این فروشگاه را میپسندند، اما با شیوع ویروس کرونا در کشور، توان خرید آن را ندارند و در بازار نیز خرید این اجناس کاهش یافته است. «گلنگار» به باور مردم یکی از فروشگاههایی است که تلاش دارد تا فرهنگ اصلی کشور را رونق بخشد و از حالت فراموشی بیرون بکشد.
خانم سعادت میگوید که دستدوزیهای فروشگاهش را در نمایشگاههای زیادی به نمایش میگذارد، مردم زیاد استقبال میکنند، اما در مواردی مردم توانان خرید ارزانترین جنس را هم نمیداشته باشند. خانم سعادت آرزوی آمدن صلح را در کشور دارد تا زنان بیشتری به فعالیتهای اقتصادی بپردازند و به خودکفایی برسند. خانم سعادت که به فکر توسعۀ تجارتش است، با ابراز نگرانی از وضعیت نابسامان سیاسی در کشور میافزاید: «با توجه به روند صلح، اگر در آینده حکومتی تشکیل شود که حق کار و فعالیت را از زنان بگیرد، جامعه به جای پیشرفت، عقبگرد خواهد کرد.»
با این همه، این فرصت تنها در بزرگشهرهای کشور میسر است که زنان میتوانند با وجود انتقادهای جامعه همانند مردان به فعالیتهای اقتصادی بپردازند و خود را به خودکفایی مالی نزدیک بسازند. در ولایتها و روستاها اما وضعیت این گونه نیست. در بیشتر ولایتها برای دختران اجازۀ رفتن به دانشگاه و حتا رفتن به مکتب داده نمیشود. در مواردی به دختران تنها تا صنف ششم حق آموزش فراهم است. در حال حاضر مانند خانم سعادت دختران زیادی در پایتخت حضور دارند که روستا را ترک کرده و برای کار و یا ادامۀ تحصیل به کابل آمدهاند.