افزایش ناامنیها و نگرانی از کاهش فعالیتهای اقتصادی زنان در بدخشان
به دنبال افزایش ناامنیها و تنگ شدن ساحۀ فعالیتها برای زنان در بدخشان، نگرانیها از کاهش فعالیتهای اقتصادی بانوان در این ولایت افزایش یافته است. فعالان حقوق زن در بدخشان میگویند که افزایش ناامنیها سبب شده تا پیشرفتهای به دست آمده طی سالهای پسین در زمینۀ فعالیتهای اقتصادی زنان با تهدیدها و خطرهای جدی روبهرو شود و زنان پیشهور نتوانند فعالیتهای خود را به مناطق دوردست و روستایی این ولایت ادامه دهند.
آصفه کریمی، فعال حقوق زن در بدخشان میگوید که در پی فراهم شدن فرصتهای کاری برای زنان، شمار زیادی از زنان این ولایت در بخشهای صنایع دستی، پروسس لبنیات و فعالیتهای بازرگانی به پیشرفتهای چشمگیری دست یابند، اما اکنون دامنۀ این فعالیتها تنها به شهر فیضآباد محدود شده است.
به گفتۀ او، فعالیت اقتصادی که تا چند سال پیش در شمار زیادی از ولسوالیهای بدخشان توسط زنان به پیش برده میشد، اکنون با توجه به افزایش تهدیدهای امنیتی و حضور طالبان در شماری از روستاهای ولسوالیهای این ولایت با دشواریهای جدی روبهرو شده است.
خانم کریمی میافزاید که عدۀ زیادی از زنانی که قصد تطبیق برنامههای اقتصادی را در ولسوالیهای بدخشان دارند، نمیتوانند به ولسوالیها سفر کنند؛ زیرا به سخن او، هر اقدامی برای توسعۀ فعالیتهای اقتصادی زنان در مناطق دورتر از مرکز، خطرآفرین است.
شبنم، یکی از زنان تجارتپیشه در بدخشان میگوید با آن که فضای فراهم شده طی دو دهۀ پسین برای فعالیتهای اقتصادی آنان سبب شد تا آنان بتوانند افزون بر فراهمآوری فرصتهای شغلی برای زنان دیگری و تأمین مخارج زندهگیشان در توسعۀ اقتصاد محلی نقش ایفا کنند، اما تحولهای اخیر امنیتی و سیاسی آنان را نسبت به از دست رفتن این دستاوردها و فرصتهای کاری نگران ساخته است.
خانم شبنم میافزاید که تا دو سال پیش دامنۀ فعالیتهای آنان به هشت ولسوالی بدخشان گسترش یافته بود، اما به دلیل افزایش ناامنیها اکنون نمیتوانند تولیداتشان را در بیرون از شهر فیضآباد، مرکز بدخشان عرضه کنند.
این خانم تجارتپیشه خاطرنشان میسازد در صورتی که گفتوگوهای صلح به نتیجه برسد و به ناامنیهای موجود در منطقه نقطۀ پایان گذاشته شود، زنان میتوانند با افزایش فعالیتهای اقتصادی به تقویت اقتصاد خانواده و محلی بپردازند و در کنار مردان نقشآفرینی کنند.
خانم شبنم اضافه میکند: «با وجود بعضی از محدودیتهای اجتماعی و فرهنگی، زنان در بخشهای کشاورزی، صنایع و تولید مواد مورد نیاز بازارهای بدخشان فعالیتهای چشمگیری داشته و در صورت تداوم این حمایتها و برطرفسازی نگرانیهای امنیتی آنان میتوانند دامنۀ فعالیتهای خود را توسعه دهند و محدودیتهای فرا راه زنان را از میان بردارند.
در همین حال، مسوولان ریاست امور زنان و فعالان حقوق زن در بدخشان میگویند که در پی فراهم شدن فرصتهای کاری برای زنان طی دو دهۀ پسین، شماری از زنان بدخشان به فعالیتهای اقتصادی روی آوردند و از این طریق توانستند که افزون بر تأمین مخارج روزمرۀ زندهگی در توسعۀ اقتصاد محلی نیز سهم بگیرند.
به گفتۀ آنان در پی افزایش ناامنیها در این ولایت این دستاوردها و پشرفتهای زنان با تهدیدهای جدی مواجه شده و در صورت ادامۀ این وضعیت، خطر کاهش و توقف فعالیتهای زنان در همۀ بخشها به ویژۀ در زمینۀ فعالیتهای اقتصادی دور از تصور نیست.
آلینا غیاثی، رییس امور زنان بدخشان میگوید که پس از ایجاد فرصتهای کاری برای زنان و حمایت نهادهای حکومتی و غیرحکومتی از فعالیتهای زنان، بخش قابل توجهی از زنان این ولایت در بخشهای گوناگون وارد عرصۀ فعالیتهای اقتصادی شدند و توانستند حضور خود را در جامعه تثبیت کنند.
رییس اموز زنان بدخشان اما میافزاید که این پیشرفتها و دستاوردهای زنان با افزایش ناامنیها در معرض خطر قرار گرفته و آنان نگران کاهش فعالیتهای اقتصادی زنان در بدخشان هستند.
به گفتۀ خانم غیاثی، حکومت در پی حمایت جامعۀ جهانی فرصتهای خوب توسعهیی را برای زنان فراهم ساخت و بر توسعۀ این روند نیز متعهد میباشد. خانم غیاثی امیدوار است در پی حمایت حکومت دستاوردهای زنان در جریان گفتوگوهای صلح قربانی نشود.
رییس امور زنان در بدخشان علاوه میکند که در حال حاضر شمار زیادی از زنان در این ولایت به فعالیتهای اقتصادی نظیر ایجاد فروشگاهها، هوتلداری، پروسس لبنیات، تولید صنایع دستی و کارهای درآمدزای دیگری روی آوردهاند. به باور او، زنان انتظار دارند که پای این فعالیتها را به همۀ مناطق بدخشان بکشانند.
آن چنانی که خانم غیاثی میگوید، ریاست امور زنان در بدخشان برنامههایی را در دستور کار دارد که بر اساس آن دامنۀ فعالیتهای اقتصادی زنان توسعه داده خواهد شد و زنان زیادی به بازارهای محلی وصل خواهند شد. اما به گفتۀ او، افزایش ناامنیها و روند جاری گفتوگوهای صلح با توجه به ناباوری طالبان به حقوق اقتصادی زنان و فعالیتهای آزاد آنان، زنان پیشهور را نگران ساخته است.
مسوولان ریاست امور زنان در بدخشان توضیح میدهند که در سالهای پسین افزون بر آموزش و ظرفیتسازی زنان، فرصتهای کاری زیادی برای توسعۀ فعالیتهای زنان فراهم شده و آنان کوشیدهاند با ایجاد بازارهای ویژهیی برای زنان، زمینۀ حضور بیشتر آنان را در بازار فراهم بسازند.
به گفتۀ آنان، در صورت برطرف شدن نگرانیهای امنیتی و افزایش حمایتها از فعالیتهای زنان پیشهور، آنان میتوانند با افزایش فعالیتهای اقتصادی زنان نقش آنان را در توسعۀ اقتصادی بلند ببرند و فرصتهای کاری بیشتری را برای زنان شاغل در بازارهای محلی و ملی فراهم بسازند.