ایجاد رستورانت غذاهای محلی توسط یک بانوی بدخشانی
در سالهای پسین با ایجاد فرصتهای کاری برای زنان در بیرون از خانه، شمار زیادی از زنان بدخشانی وارد بازار کار شده و افزون بر ایجاد فرصتهای اقتصادی برای خود به زنان دیگری نیز زمینۀ کار را فراهم ساختهاند. زنانی که در گذشته به دلیل محدودیتهای اجتماعی، ممنوعیتهای فرهنگی و محرومیتهای گستردهیی از حضور در بیرون از خانه، کار و فعالیتهای اقتصادی محروم بودند، اکنون با فراهم شدن زمینههای کاری، حضورشان در بازار کار افزایش یافته و نقش پر رنگی در تقویت اقتصاد خانوادهها دارند.
یکی از بانوان بدخشانی به تازهگی رستورانتی را زیر نام «رستورانت غذاهای محلی» در شهر فیضآباد، مرکز ولایت بدخشان ایجاد کرده است. این رستورانت روزانه میزبان دهها تن از میهمانان داخلی و خارجی میباشد. ناصره بیگزاده، بنیانگذار این رستورانت میگوید که این رستورانت را به کمک مالی دفتر بنیاد «آغاخان» و سهم خودش ایجاد کرده است. خانم بیگزاده در این رستورانت فرصت شغلی را برای شماری از زنان متقاضی نیز فراهم ساخته است.
آن چنانی که خانم ناصره میگوید، او این رستورانت را به منظور معرفی غذاهای محلی، ایجاد فرصتهای کاری برای زنان، فراهمآوری فضای مطمینی برای زنان و فعال ساختن یکی از هستههای درآمدزای اقتصادی در بدخشان ایجاد کرده است. خانم بیگزاده میافزاید: «در رستورانت ما بیشتر غذاهای محلی بدخشان آماده و عرضه میشود. مدت یک ماه میشود که این کار را آغاز کردیم و در این مدت هشت نوع غذا به مشتریان عرضه میکنیم و قرار است در آیندۀ نزدیک غذاهای بیشتر محلی نیز در فهرست غذاهای ما افزوده خواهد شد.»
خانم ناصره علاوه میکند که ایجاد این رستورانت هشت هزار دالر امریکایی هزینه برداشته است که نیم این هزینه را بنیاد «آغاخان» و نیم دیگر آن از سهم خودش پرداخته شده است. این بانوی کارآفرین اکنون تلاش دارد از درآمدهای این رستورانت بتواند روی توسعۀ هوتلداری برای زنان، سرمایهگزاری کند.
هرچند این رستورانت تنها برای زنان ایجاد شده است، اما عرضۀ غذاهای محلی بدخشان در این رستورانت سبب افزایش تقاضا در میان مردان نیز شده و بخش بزرگی از مشتریان این رستورانت را اکنون مردان تشکیل میدهند. بنیانگذار این رستورانت که در پشت میز نشسته است، روزانه از دهها مهمان تازه میزبانی میکند و آرزو دارد با افزایش فرهنگ هوتلداری توسط زنان در بدخشان روزی گواه حضور گستردۀ زنان در همۀ فعالیتهای اقتصادی باشد.
انگیزه، یکی از مشتریان این رستورانت میگوید که او از ایجاد رستورانتهای ویژۀ زنان اظهار خرسندی میکند و همهروزه با جمعی از دوستانش برای صرف غذاهای محلی به این رستورانت میآید. به گفتۀ خانم انگیزه، فضای آرامبخش و مطمینی برای زنان، غذاهای محلی و مکانی برای مطالعه سبب شده است که او و دیگر همکارانش جهت صرف غذا و مطالعه، این رستورانت را انتخاب کنند.
خانم انگیزه میافزاید که تا چند سال پیش هیچ هوتل ویژهیی برای زنان در بدخشان وجود نداشت و فضای هوتلها در این ولایت کاملاً مردانه بوده است. به سخن او، بدخشان اکنون شاهد چندین هوتل زنانه است و زنان در این ولایت به راحتی میتوانند به این هوتلها بروند.
افزون بر رستورانت غذاهای محلی بدخشان، سه رستورانت دیگری در شهر فیضآباد، مرکز ولایت بدخشان از سه سال به اینسو فعالیت دارند. در این رستورانتها برای دهها زن زمینۀ کار فراهم شده است. رستورانت کدبانو، از نخستین رستورانتهای زنانه است که حدود سه سال پیش در گوشهیی از شهر فیضآباد، مرکز ولایت بدخشان کارش را آغاز کرد.
سمین کریمی، مسوول رستورانت «کدبانو» میگوید که برای ایجاد این رستورانت نیم میلیون افغانی هزینه کرده است تا بتواند به عنوان یک زن وارد بازار کار شود و برای زنان دیگر مصدر خدمت شود. به گفتۀ او، محدودیتهای موجود اجتماعی و فرهنگی فرا راه فعالیتهای اقتصادی زنان و احساس کمبود یک مکان مطمین برای زنان سبب شده است که او به ایجاد این رستورانت اقدام کند. به باور او، فضای بیرون از خانه در همۀ عرصههای کشور مردانه است و این مردانه بودن فضای بیرون سبب شده است که برای نقشآفرینی زنان در سطوح مختلف محدودیتها و ممنوعیتهای بیشتر وضع شود.
این بانوی کارآفرین میافزاید که در شهر فیضآباد، مرکز ولایت بدخشان هیچ جای مناسبی برای دید و بازدید، مهمانداری و راهاندازی برنامههای تفریحی برای زنان وجود نداشت و به همین دلیل او تصمیم گرفت با ایجاد رستورانت ویژۀ بانوان، این کمبودی را برطرف بسازد.
مقامهای محلی در بدخشان میگویند که پس از ایجاد فرصتهای کاری برای زنان و حمایت نهادهای حکومتی و غیر حکومتی از فعالیتهای زنان، بخش قابل ملاحظهیی از زنان این ولایت در بخشهای گوناگونی وارد عرصۀ فعالیتهای اقتصادی شدهاند. به گفتۀ مسوولان محلی بدخشان، هماکنون چهار رستورانت ویژۀ بانوان در شهر فیضآباد، مرکز این ولایت ایجاد شده است که برای دهها تن از زنان متقاضی کار در این رستورانتها زمینۀ کار و فعالیت فراهم شده است.