در حالی که کشورهای منطقه از جمله ایران و ترکیه همۀ تلاش خود را برای ثبت هنر مینیاتوری به عنوان میراث فرهنگی این کشورها متمرکز کرده‌اند، این‌جا افغانستان که میراث‌دار اصلی این هنر است، ظاهراً مقام‌های بلندپایه دولت هیچ دغدغه‌‌یی برای ثبت میراث‌های فرهنگی کشور ندارند. گروهی از فرهنگیان و استادان دانشگاه‌ها در هرات با برگزاری نشستی دادخواهانه در این ولایت، خواستار تلاش دولت افغانستان برای ثبت هنر «مینیاتوری» و «خوش‌نویسی» به عنوان میراث فرهنگی این ولایت شدند.

این نشست دادخواهی امروز (یک‌شنبه، ۲۲ سرطان) از سوی انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان میزبانی شده است. شرکت‌کننده‌گان با ابراز نگرانی فرهنگیان هرات نسبت به بی‌توجهی و تعلل حکومت در برابر رویدادهای فرهنگی منطقه، می‌گویند که میراث‌های فرهنگی کشور نباید به نام دیگران ثبت شود. داوود عرفان، مسوول دفتر انستیتوت مطالعات استراتژیک در هرات می‌گوید، هنرهای مشترک کشورهای منطقه نباید به تنهایی و به نام یک کشور خاص در سازمان فرهنگی ملل متحد «یونسکو» ثبت شود. آقای عرفان خواستار اقدام فوری مقام‌های دولت به ویژه وزارت اطلاعات و فرهنگ برای ثبت هنر مینیاتوری و خوش‌نویسی هرات به عنوان یکی از میراث‌های فرهنگی کشور است.

همچنان عبدالقادر رحیمی، استاد پیشین دانشکدۀ هنرهای دانشگاه هرات می‌گوید که وجود جنگ، ناامنی و مشکلات اقتصاد نباید مسوولان کشور را از توجه به میراث‌های فرهنگی افغانستان باز دارد. به گفتۀ آقای رحیمی، بی‌توجهی به میراث‌های مشترک فرهنگی کشورهای منطقه از سوی حکومت، ستمی نابخشودنی به تاریخ و فرهنگ کشور است. او همچنان از حکومت می‌خواهد که هرچه زودتر برای ثبت هنرهای مشترک مینیاتوری و خوش‌نویسی در سازمان یونسکو اقدام کند.

در همین حال، نوید مشعوف، مینیاتوریست و استاد دانشکدۀ هنرهای دانشگاه هرات می‌گوید که بی‌پروایی حکومت در برابر فرهنگ و هنر سبب شده ‌است تا میراث‌های فرهنگی، یکی پی دیگری به نام کشورهای دیگر شهره شوند. او تأکید می‌کند که تاریخ هرات با هنر مینیاتوری و خوشنویسی گره خورده است و حفاظت از این میراث مهم‌ترین نیاز فرهنگ و هنر کشور است.

مینیاتوری از هنرهای اصیل و تاریخی سرزمین خراسان قدیم به ویژه ولایت هرات است. موسس این هنر در هرات استاد کمال‌الدین بهزاد بود که با بنیان‌گذاری مکتب هرات، نقطۀ عطفی بر شکوفایی هنر مینیاتوری در تاریخ کشور و معرفی آن به جهانیان بود. هنوز هم پس از چندین سده، این هنر در هرات آموزش داده می‌شود و هنرجویان بی‌شماری در دانشگاه و هنرستان‌های مختلف این شهر، سرگرم یادگیری مینیاتوری هستند.

با این حال، مسوولان ریاست اطلاعات و فرهنگ در ولایت هرات از آغاز مکاتبات رسمی با مسوولان ارشد سازمان یونسکو در اعتراض به این اقدام کشورهای ایران و ترکیه خبر می‌دهند. جاوید ضرغام آمر فرهنگ و هنر ادارۀ اطلاعات و فرهنگ در هرات به خبرگزاری نشانه می‌گوید که از پانزده روز به این‌سو، وزارت اطلاعات و فرهنگ به تلاش‌های یک‌جانبۀ کشورهای ایران و ترکیه برای ثبت جهانی مینیاتوری و خوش‌نویسی اعتراض کرده است. آقای ضرغام می‌افزاید که تاکنون نتایج مکاتبات وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور با سازمان جهانی یونسکو در دست‌رس آنان قرار نگرفته است، اما تلاش‌ها برای توقف این روند ادامه دارد. به سخن آقای ضرغام، دولت افغانستان تلاش خواهد کرد در صورت عدم ثبت این هنرها به نام افغانستان، مینیاتوری و خوش‌نویسی به عنوان میراث مشترک کشورهای منطقه به ثبت برسد.

فرهنگیان ولایت هرات درحالی خواهان ثبت هنر مینیاتوری به عنوان یک فرهنگ مشترک کشورهای منطقه هستند که سال گذشته نیز فرهنگیان و هنرمندان ولایت هرات، در برابر ثبت آلۀ موسیقی «دوتار» به نام ایران در سازمان جهانی یونسکو، اعتراض کردند. فرهنگیان هرات تأکید کردند که دوتار ریشۀ تاریخی در جغرافیای افغانستان و یا «خراسان» پیشین دارد و ایران نباید این اثر هنری و فرهنگی را جزو میراث‌های فرهنگی خود در یونسکو ثبت کند؛ دادخواهی که سرانجام افغانستان از بودن در جمع کشورهای میراث‌دار «دوتار» محروم ماند.