این روزها نام ولایت فاریاب بیش‌تر با جنگ گِره‌ خورده است و هر باری که نام ولسوالی‌های این ولایت به گوش می‌رسد، ذهن خواننده به گونۀ ناخودآگاه منتظر شنیدن حادثۀ ناگواری می‌باشد. این گزارش اما روایت جنگ نیست، بلکه بازگوکنندۀ چگونه‌گی قلمروی است که حاکمیت آن به دست خانمی افتاده است. خان‌چهارباغ از ولسوالی‌های امن ولایت فاریاب است که در حالت بازسازی قرار دارد.

نام این ولسوالی با نام بانو دُرتاج خالقی، دومین ولسوال زن در تاریخ کشور یک‌جا می‌شود؛ مسیری که در شمال اندخوی قرار گرفته است و از شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب حدود دوصد کیلومتر فاصله دارد. هرچند بر اساس گزارش‌های امنیتی همین اکنون در بیش‌ترین ولسوالی‌های فاریاب مانند (آلمار، قیصار، گرزیوان، بل‌چراغ، کوهستانات، قرغان، شیرین‌تگاب، دولت‌آباد و خواجه سبزپوش) جنگ جریان دارد، اما ولسوالی زیر کنترل خانم دُرتاج خالقی در امنیت کامل قرار دارد.

خانم خالقی سه سال پیش کارش را به عنوان دومین ولسوال افغانستان در یکی از دورترین نقاط ولایت فاریاب آغاز کرد. جایی ‌که نه از سرک قیر ریزی شده خبری بود و نه هم برای مقام ولسوالی ساختمانی به چشم می‌خورد. باشنده‌گان محل می‌گویند که این ولسوال زن وظیفه‌اش را در داخل یک چهاردیواری به عنوان حاکم منطقه آغاز کرد و اکنون سه سال پس از آن روز، در کنار امنیت، تغییرات چشم‌گیری در بخش نوسازی، بازسازی و اقتصاد این ولسوالی رونما شده است.

دُرتاج خالقی در گفت‌وگوی ویژه با خبرگزاری نشانه می‌گوید: «خواستم به عنوان یک زن در یک رقابت نفس‌گیر بر سر حاکمیت ولسوالی خان‌چهارباغ شرکت کنم که خوش‌بختانه پس از سپری کردن آزمون‌های ویژه موفق شدم این‌جا در این ولسوالی دورافتاده به وطنم خدمت کنم.» خانم خالقی می‌افزاید که هیچ وظیفۀ دولتی ویژۀ زنان و یا مردان نیست؛ بلکه همه نظر به توانایی‌های‌شان می‌توانند در رده‌های مختلف دولت وظیفه اجرا کنند و به سرزمین خود خدمت کنند. او شرط ولسوال شدن یک زن را در افغانستان نخست تحصیل و دوم اعتماد به‌نفس قوی می‌داند. بانو خالقی اضافه می‌کند که در دو بخش (اداره و دیپلماسی، تجارت و اقتصاد) تا مقطع لیسانس تحصیل کرده است. او مادر سه پسر و یک دختر است.

سفر در قلمرو دُرتاج خالقی بدون هیچ ‌نگرانی طی می‌شود. او تنها با یک موتر ذِره و دو محافظ و بدون هیچ گونه پشتیبانی امنیتی، راحت از ساختمان ولسوالی به یکی از پاسگاه‌های پولیس ملی می‌رود و از سربازان امنیتی برای تأمین امنیت این ولسوالی سپاس‌گزاری می‌کند و در برگشت، برخلاف سه سال پیش از مسیر سرک اسفالت شده به سمت موقعیتی می‌رود که بزرگ‌ترین پروژۀ اقتصادی «خط آهن» در حال ساخت‌ است.

دُرتاج خالقی می‌گوید که پروژۀ انتقال پایه‌های برق از کشور ترکمنستان به شمال کشور از مسیر خان‌چهارباغ بدون هیچ گونه مشکلی پایان یافته است. به گفتۀ او، اکنون فاز نخست بزرگ‌ترین پروژۀ خط آهن به فاصلۀ 30 کیلومتر در داخل افغانستان در حال اجرا است. به باور او، همکاری مردم مهم‌ترین عامل تأمین امنیت در یک منطقه می‌باشد. بانو خالقی به این باور است، اگر مردم مخالفان مسلح دولت را در مناطق رهایشی خود اجازه ندهند، شورشیان هرگز امنیت منطقه را اخلال کرده نمی‌توانند.

دُرتاج خالقی ضمن کار در بخش‌های اقتصاد و امنیت برای زنان نیز کار کرده است. خالقی یگانه زنی نیست که در ولسوالی خان‌چهار باغ وظیفه اجرا می‌کند. افزون بر او، یک دختر دیگر در سمت مدیر اجرایی این ولسوالی و یک بانوی دیگر به عنوان مدیر مخابرات وظیفه اجرا می‌کنند. ولسوال خان‌چهارباغ به خبرگزاری نشانه می‌گوید که او در این منطقۀ زیر حاکمیتش شبکۀ زنان را ساخته است و به زودی یک زن دیگر به عنوان قریه‌دار معرفی خواهد کرد. او همچنان اضافه می‌کند که امنیت در این ولسوالی سبب شده است که ادارۀ محلی برای نخستین بار برنامه و پلان یک شهرک رهایشی را روی دست بگیرد. به سخن بانو خالقی، این ولسوالی به زودی شاهد گشایش یک شهرک رهایشی بزرگ با همۀ امکانات لازم خواهد بود؛ کاری که به باور این ولسوال زن در نبود امنیت ناممکن بوده است.

در کنار این همه، اعمار ساختمان مقام ولسوالی، قیر ریزی سرک فرعی ولسوالی خان‌چهارباغ، انتقال موفقانۀ پایه‌های برق، اعمار شهرک‌ بازرگانی و تجارتی آقینه، ساخت مهمان‌خانه‌های دولتی به مهمانان خارجی و عبور خط آهن از دستاورد‌های این ولسوال زن برشمرده می‌شوند.

همچنان بندر بازرگانی آقینه که روزانه صدها موتر نفت‌کش، کامیون‌های انتقال اجناس از مسیر آن می‌گذرند، نیز جزو قلمرو حاکمیت دُرتاج خالقی است. انجینیر عبدالملک، رییس ادارۀ خط آهن در ولایت فاریاب می‌گوید که خرسند است این که مسیر خط آهن از ساحۀ حاکمیت یک خانم می‌گذرد. او اضافه می‌کند که ولسوال خان‌چهارباغ میانجی و مسوول خوبی میان ادارۀ آنان و مردم بوده است.

مسوولان ادارۀ ارگان‌های محلی تأیید می‌کنند که در 364 ولسوالی کشور تاکنون تنها سه زن به عنوان ولسوال وظیفه اجرا کرده‌اند. سایره شکیب قبلاً ولسوال خواجه دو کوه ولایت جوزجان بود که اکنون از سمتش کنار رفته است، دُرتاج ایماق خالقی ولسوال خان‌چهار باغ در فاریاب و سلیمه مزاری ولسوال چهارکینت در ولایت بلخ می‌باشند.

در پایان سفر زیر حاکمیت یک زن در فاریاب، ولسوال خان‌چهارباغ به عنوان یک بانو از مخالفان مسلح دولت می‌خواهد که دست از ویرانی سرزمین، سرک، مکتب، مدرسه و ساختمان‌های خود بردارند و بگذارند که شهروندان کشور از حق طبیعی‌شان که همانا «زنده‌گی» است، بهره ببرند. او همچنان امیدوار است که گفت‌وگوهای صلح به نتیجه برسد و طالبان پس از مدغم شدن با حکومت به کار زنان مخالفت نکنند. او خاطرنشان می‌سازد که زنان افغانستان حالا می‌توانند از حقوق‌شان دفاع کنند و در کنار مردان در آبادی و بازسازی کشور سهیم شوند.