مسوولان محلی و باغ‌داران در بدخشان از نابودی گونه‌هایی از میوه‌های بومی به ویژه سیب در شماری از ولسوالی‌های این ولایت ابراز نگرانی می‌کنند. آنان می‌گویند که سیب «رَخش» ولسوالی بهارک این ولایت که شهرت زیادی دارد رو به نابودی گرایده است. آگاهان امور کشاورزی توضیح می‌دهند که در پی افزایش استفاده از نهال‌های اصلاح‌شدۀ طی سال‌های پسین و بی‌توجهی به نگهداری از درختان بومی، نسل درخت سیب رَخش با خطر نابودی مواجه شده است.

باشنده‌گان شماری از ولسوالی‌های بدخشان نیز می‌گویند که بازارهای محلی که تا چند سال پیش گواه حضور میوه‌های درختان بومی بودند، اکنون رونق قبلی را از دست داده و جای آن ‌را میوه‌های خارجی گرفته است. احمد نوید، باغ‌دار در ولسوالی بهارک می‌گوید که سیب رَخش بهارک در گذشته‌ از شهرت خوبی برخوردار بود و اکنون جایش را به سیب‌های خارجی واگذار کرده است.

به گفتۀ این باغ‌دار، آنان در همکاری با سایر باغ‌داران دیگری با آن‌ که تلاش‌هایی را به هدف جلوگیری از نابودی این دست درختان روی دست گرفته‌اند، اما به دلیل افزایش میزان حاصل‌دهی و بهای مناسب فراورده‌های درختان اصلاح شده، مردم هیچ توجهی به ترویج و تکثیر درختان بومی ندارند.

احمد نوید می‌افزاید: «ما کوشش داریم که دوباره کشت درختان بومی را که یک نام بلند تاریخی دارد حفظ کنیم، اما تا زمانی که مسوولان ادارۀ زراعت به این امر توجه نکنند و نگهداری و ترویج درختان بومی را در میان مردم نهادینه نسازند، تلاش‌های محلی هیچ نتیجه‌یی در پی نخواهد داشت.»

معین‌الله نظامی، آگاه امور کشاورزی می‌گوید که فراورده‌های نوین باغ‌داری از مقاومت پایینی برخوردارند و نبود امکانات لازم برای نگهداری فراورده‌های درختان اصلاح‌شده، باغ‌داران را با مشکل روبه‌رو ساخته است. به گفتۀ او، در صورت حمایت دولت از باغ‌داری و پرورش نسل‌های درختان میوه‌های بومی، باغ‌داران می‌توانند سیب مورد نیاز حوزۀ شمال کشور را تأمین کنند.

مسوولان ریاست کشاورزی در بدخشان نیز با اظهار نگرانی از خطر نابودی انواع میوه‌های محلی می‌گویند که برنامه‌هایی را برای نگهداری درختان بومی که فراورده‌های آن از کیفیت بالایی برخوردار است، روی دست دارند. کیکاوس تکساری، مسوول رسانه‌یی ادارۀ کشاورزی بدخشان می‌گوید که سیستم نگهداری فرآورده‌های باغی به دلیل نبود برق از دشواری‌هایی است که این اداره با آن روبه‌رو است.

به گفتۀ آقای تکساری، فراورده‌های جدید باغی در برابر بیماری‌ها و تغییر آب و هوا از مقاومت پایین‌تری برخوردارند و این ریاست برای احیای نسل گونه‌های میوه‌های بومی که دارای مقاومت بلند هستند، برنامه‌هایی را روی دست دارد. آقای تکساری می‌افزاید که ادارۀ کشاورزی بدخشان در همۀ ولسوالی‌های این ولایت قوریه‌هایی را برای نگهداری و تداوم نسل میوه‌های بومی ایجاد کرده است.

این مسوول رسانه‌یی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری در بدخشان خاطرنشان می‌سازد که از چندین سال به این‌سو گونه‌های اصلاح‌شدۀ میوه‌ها افزایش یافته و گونه‌های قدیمی و بومی در حال نابودی قرار دارند و آنان درنظر دارند طی پلان منظمی در فارم‌های محلی، انواع و اقسام نهال‌های محلی‌ را در سطح بدخشان نگهداری کنند تا از خطر نابودی آن جلوگیری شود.

مسوولان ادارۀ کشاورزی بدخشان اطمینان می‌دهند که این اداره افزون بر ایجاد قوریه‌ها جهت نگهداری نسل‌های بومی درختان میوه‌یی به کشاورزان و باغ‌داران نیز دستور داده است که در زمینۀ احیا و ترویج نسل‌های فراورده‌های بومی کوتاهی نکنند.