نویسنده: ابومسلم خراسانی 

همزمان با اوج‌گیری خشونت‌های ویران‌گر و جنگ استخباراتی در کابل و شهرهای دیگر کشور، شیوع همه‌گیری ویروس کرونا یک بار دیگر خطر جدی را متوجه جامعۀ فلاکت‌زدۀ افغانستان کرده است که امکانات ایمنی، آماده‌گی لازم و بودجۀ کافی برای مقابله با این بیماری را در اختیار ندارد. پیش‌بینی می‌شود که ویروس کرونا در طول فصل سرما سرعت و گسترده‌گی بیشتری پیدا می‌کند و جان هزاران انسان را با خطر مواجه خواهد ساخت.

فقری که برآیند جنگ و خشونت است از یک‌سو و  شیوع ویروس کرونا از سوی دیگر زنده‌گی باشنده‌گان افغانستان را تهدید می‌کند. پیش‌بینی‌های سازمان غذایی جهان نشان می‌دهد که کرونا فقر را در سطح جهان به گونۀ قابل ملاحظه‌یی افزایش داده است و قارۀ آسیا یکی از مناطق به شدت آسیب‌پذیر  است که فقر در آن بیش از پیش گسترش خواهد یافت. افغانستان نیز در این میان به دلیل جنگ و ناامنی زیاد مستعد زایش آسیب و افزایش فقر می‌باشد.

همین اکنون در بیشتر کشورهای جهان قرنطینۀ دوبارۀ ناشی از ویروس کرونا آغاز شده است. دولت افغانستان هرچند نهادهای تحصیلات عالی را به دلیل شیوع ویروس کرونا و موج تازۀ ماین‌گذاری، حمله‌های انتحاری و راکت‌پراکنی‌ها تعطیل کرده است، اما  قرنطینه و تعطیلات در افغانستان جواب قناعت‌بخشی نداده و از سوی هم نمی‌شود میلیون‌ها انسان گرسنه را در قرنطینه نگه‌داری کرد. بنابرین پالیسی‌سازان سیاسی، طبی و نظامی کشور باید راه‌کار دیگری را برای مبارزه با این بیماری و کاهش فقر در نظر بگیرند.

یافته‌های رسمی وزارت صحت عامه نشان می‌دهد که آمار مبتلایان ویروس کرونا در چند هفتۀ گذشته در کشور سیر صعودی را می‌پیماید. در آخرین مورد دوازده تن بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در یک شبانه‌روز گذشته جان داده‌اند. نظر به نبود آمارهای دقیق و آزمایش منظم، آمارهای اعلام شده توسط وزارت صحت عامه به کوه یخی می‌ماند که فقط ستیغش از زیر آب بیرون ‌زده است.

در زمستان پیش‌رو، نظر به برف‌باری و سردی هوا حمله‌های تهاجمی و گروهی بر شهرها کاهش یافته و حمله‌های انتحاری، راکت‌پراکنی و ترورهای هدف‌مند افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، فقر به عنوان یک چالش جدی کمر شهروندان افغانستان را خمیده خواهد ساخت. حالا مردم افغانستان در میان آتش جنگ، فقر و کرونا به عنوان سه دشمنی که جان آنان را تهدید می‌کند، گیرمانده‌اند و توان مقابله با این پدیده‌ها را ندارند.

برون‌رفت از شرایط موجود و روزهای بعدی که در انتظار این سرزمین است، نیاز به قاطعیت، جدیت و تلاش مستمر همۀ شهروندان این سرزمین دارد که از میان دیو‌های مست بگذرند. دولت بدون همکاری شهروندان، عالمان دین و رسانه‌های جمعی از یک‌سو و بدون حمایت جامعۀ جهانی و کمک‌های آنان نمی‌تواند کاری برای بهبود وضع موجود، انجام دهد.

در هیچ مقطع تاریخی مانند سه سال گذشته مردم افغانستان در میان این همه مشکلات، فقر و بیماری دست‌وپا نزده‌اند. شاید این سه سال پسین را «سیاه‌ترین» دوره‌یی برای شهروندان عادی کشور عنوان کرد که اقتصاد، امنیت و زنده‌گی‌شان با تهدید جدی مواجه شده است و هیچ روز خوش و قامت راستی را نمی‌بینند. شیوع ویروس کرونا و شدت جنگ اما در این میان ویران‌گرتر از همه است.

نگرانی از گفت‌وگوهای صلح، گسترش خشونت‌ها و درگیری‌های زمان‌بر و ویران‌گر، افزایش بی‌سابقۀ فقر به عنوان یک تهدید بالقوه، شیوع ویروس کرونا و سرمای زمستان همه دست به دست هم داده‌اند تا در زمستان پیش‌رو آرامش نسبی را از شهروندان کشور بگیرند. عبور از وضعیت موجود به حالت مطلوب نیازمند سیاست‌های جدی دولت، کمک‌های جهانی، همکاری مردم، اجماع سیاسی در کابل و به پیشرفت گفت‌وگوهای صلح بسته‌گی دارد که چه آینده‌یی را برای افغانستان رقم خواهد زد.