حدود یک ماه پیش ویروس پولیو سراغ محمد چهار ساله را گرفت و یک پای این کودک جوزجانی و متأثر از جنگ را فلج ساخت. حالا او با چهرۀ کودکانه و معصومانه‌اش در آغوش برادر بزرگش قرار دارد و نمی‌داند چه بلایی سرش آمده است. این رویداد مثبت پولیو حاصل جنگ و ناامنی در ولسوالی و روستای این کودک چهارساله است؛ وضعیتی که نه او و نه خانواده‌اش در آن مقصرند، اما در نهایت او قربانی پولیو شده است.

پزشکان می‌گویند که فلج کودکان به هیچ عنوانی قابل درمان نیست و یگانه راه پیش‌گیری از این بیماری، تطبیق واکسن است که یک کودک باید تا سن پنج ساله‌گی در دوره‌های گوناگون این واکسن را دریافت کند. از سوی دیگر، واکسن در روستاهای کشور نام بلایی است که گاهی بزرگان یک روستا و گاهی مخالفان مسلح دولت با ایجاد ناامنی مانع تطبیق آن می‌شوند. هرچند دولت با نشر تصاویر، پیام‌ها و نوارهای تصویری عواقب ناگوار این بیماری را به گوش شهروندان می‌رساند، اما دیده می‌شود که آگاهی‌دهی دولت نیز نتوانسته دیدگاه روستاییان را نسبت به تطبیق واکسن پولیو تغییر دهد.

محمد در یکی از روستاهای زیر کنترل طالبان در ولسوالی آقچۀ ولایت جوزجان زنده‌گی می‌کند. جایی که در دو سال گذشته هیچ کودکی واکسن پولیو دریافت نکرده است. دوست‌ محمد، برادر بزرگ محمد در حالی که برادر کوچک‍ش را در آغوش کشیده است، به خبرگزاری نشانه می‌گوید که مخالفان مسلح دولت و مردم محل مانع تطبیق واکسن پولیو در روستای‌شان می‌شوند. او می‌افزاید که در نتیجۀ این مخالفت‌ها برادر کوچکش قربانی دیدگاه جامعۀ روستایی و تفکر گروه‌های تندرو شده است.

محمد در پهلوی سه برادر و خواهرش، فرزند کوچک خانواده است. برادر بزرگش با ابراز این مطلب بیان می‌کند که این بیماری همه‌گیر است و اگر واکسن در روستاها تطبیق نشود، این ویروس دامن همۀ کودکان را خواهد گرفت. او از مخالفان مسلح دولت به‌ ویژه گروه طالبان می‌خواهد که مانع تطبیق واکسن پولیو نشوند و با کارمندان وزارت صحت عامه همکاری کنند. دوست‌ محمد خاطرنشان می‌سازد که از دو سال به این‌سو در روستای‌شان «بیش‌آریغ» جنگ جریان دارد. او علاوه می‌کند که در حال حاضر خانوادۀاش از وضعیت پیش‌ آمده به محمد به شدت پریشان است. دوست‌ محمد آرزو دارد که پای برادرش درمان شود، اما پزشکان می‌گویند که امکان درمان بیماری پولیو وجود ندارد.

مسوولان ریاست صحت عامه در ولایت جوزجان می‌گویند که ناامنی، جنگ و ممانعت مخالفان مسلح دولت سبب شده است که آنان نتوانند کارزار تطبیق خانه‌به‌خانۀ واکسن پولیو را تطبیق کنند. از سوی دیگر، شماری از روستاییان نیز به واکسن پولیو باور ندارند و کودکان‌شان را برای دریافت واکسن پولیو به کلینیک‌های دولتی و شفاخانه‌ها نمی‌آورند.

داکتر صالح محمد رسولی، مسوول بخش واکسن کودکان در شفاخانۀ ولسوالی آقچه توضیح می‌دهد که نگرانی آنان نسبت به افزایش رویدادهای پولیو در ولایت جوزجان افزایش‌ یافته است. او خاطرنشان می‌سازد که در چهار ماه گذشته سه واقعۀ مثبت پولیو در روستاهای ولسوالی آقچه، مردیان و خانقاه ولایت جوزجان به ثبت رسیده است. مناطقی که زیر کنترل مخالفان مسلح دولت قرار دارند. به گفتۀ آقای رسولی در دو سال پسین آنان تنها در کمربندهای شهری و مرکز ولسوالی‌های ناامن واکسن پولیو را تطبیق کرده‌اند.

همچنان سه روز پیش وزارت صحت عامۀ کشور در آغاز کارزار دور سوم خزانی واکسن پولیو اعلام کرد که ۵۶ واقعۀ مثبت پولیو در کشور ثبت‌ شده است. این در حالی است که در سال ۲۰۱۹ میلادی شمار رویدادهای مثبت پولیو در سرتاسر کشور به ۲۹ مورد می‌رسید.

در حال حاضر افغانستان و پاکستان تنها دو کشوری اند که همه‌ساله رویدادهای مثبت پولیو در آن‌ها گزارش می‌شود. از سوی دیگر گروه طالبان اعلام کرده است که آنان با تطبیق واکسن پولیو در مناطق زیر کنترل‌شان موافقت کرده‌اند. این موافقت اما تاکنون به صورت واضح همه‌گانی نشده است که با چه رویکردی با تطبیق این ویروس موافقت کرده‌اند. روشن نیست که آنان به کارمندان وزارت صحت عامه اجازۀ تطبیق این واکسن را در مناطق زیر کنترل‌شان خواهند داد و یا امنیت جانی این کارمندان را تأمین می‌کنند و یا خیر.