معضل ترافیک در هرات؛ ازدحام مداوم و تراکم سنگین موترها بر جادههای شهر حاکم است
گره ترافیک و راهبندان در خیابانهای هرات با گذشت هر روز کور و کورتر میشود. مأموران ترافیک نیز در مواردی از باز کردن مسیرها عاجز میمانند. در هفتههای اخیر بامداد باشندهگان هرات با ترافیک سنگین و راهبندیهای درازمدت آغاز میشود. کارمندان ادارههای دولتی دیرتر به محل کار میرسند و در برگشت نیز ساعتها را در چهارراهیهای شهر تلف میکنند.
تجربۀ این شرایط برای آنانی که به ترافیک روان و خیابانهای خلوت هرات عادت داشتند، غیرطبیعی و آزاردهنده است. این امر سبب شده است که صدای اعتراضی باشندهگان این شهر بلند شود. جواد میرزایی که در یکی از مکتبهای خصوصی هرات آموزگار است، میگوید که ضعف مدیریت مسوولان ترافیک هرات سبب میشود که هرات نیز به سرنوشت راهبندیهای سنگین کابل دچار شود. این باشندۀ شهر هرات میافزاید که در بیشتر چهارراهیهای شهر خبری از پولیس ترافیک نیست و اشارههای ترافیکی نیز غیرفعال هستند.
آقای میرزایی خاطرنشان میسازد که ازدحام ترافیکی در جادههای هرات با گذشت هر روز بیشتر میشود و برای او و افرادی که کارمند دولت و یا نهادهای خصوصی هستند، به معضل بدل شده است.
همزمان با او، جلیلاحمد، رانندۀ تاکسی میگوید که در ده سال گذشته هرگز این گونه راهبندیهای را در هرات تجربه نکرده است. به سخن او، معلوم نیست چه اتفاقی در شهر افتاده است. این رانندۀ تاکسی انگشت انتقاد را به سوی مسوولان ترافیک دراز میکند و میافزاید، مسافرانی که در چهارراهیهای شهر هرات در راهبندان گیر میمانند، حکم اسیری را دارند که نمیدانند چه زمانی فرصت نجات پیدا خواهند کرد.
با این حال، جادههای کمعرض و غیرمعیاری، وجود موترهای فرمان راسته یا «ویشی» و دهها هزار واسطۀ سهچرخ از عوامل اصلی ازدحام ترافیکی در شهر هرات عنوان میشوند. در حال حاضر، افزون بر ۲۰۰ هزار واسطۀ نقلیۀ قانونی حدود ۱۰۰ هزار موتر فرمان راسته و نزدیک به ۸۰ هزار سهچرخ در خیابانهای هرات گشتوگذار میکنند. اما شهر هرات همچنان کوچک است و هیچ تغییری در ساختار جادهها و خیابانهای این شهر به میان نیامده است.
مدیر ترافیک هرات نیز تراکم بیش از حد وسایط نقلیه را در این شهر، اصلیترین چالش ترافیکی عنوان میکند. ابراهیم نورزی، مدیر ترافیک هرات میگوید که بر اساس معیارهای ترافیکی، خیابانهای هرات ظرفیت تردد تنها ۱۵۰ هزار موتر را دارد، اما اکنون شمار وسایط نقلیۀ موجود در این شهر به دستکم ۳۰۰ هزار عراده میرسد.
آقای نورزی از تشکیل یک کمیتۀ مشترک میان نهادهای مختلف دولتی خبر میدهد که قرار است بخشی از چالشهای موجود را برطرف سازد. جلوگیری از رفتوآمد سهچرخهها در خیابانهای اصلی شهر و اختصاص پارکینگهای مناسب برای موترهای مسافربری، بخشی از این برنامه است.
مدیر ترافیک هرات همچنان مسوولیت بخشی از بینظمیهای ترافیکی در این شهر را متوجه مسوولان مرکزی میداند. او خاطرنشان میسازد که باوجود درآمد بالای ادارۀ ترافیک هرات، هیچ هزینهیی برای افزایش تشکیل ترافیک، فعالسازی اشارههای ترافیکی و خط اندازی جادهها به هرات اختصاص داده نشده است.
تشکیل مدیریت ترافیک هرات به صورت مجموع به ۱۴۰ نفر میرسد که ۸۰ تن آنان در چهارراههای شهر به روان شدن ترافیک کمک میکنند. اما مدیر ترافیک هرات میگوید که برای مدیریت کامل جادههای این شهر دستکم به ۶۰۰ نیروی انسانی نیاز است.
شورای ولایتی هرات نیز سوء مدیریت را از دلایل اصلی بینظمی و ازدحام ترافیکی در این شهر عنوان میکند. توریالی طاهری، معاون شورای ولایتی هرات میگوید که ادامۀ وضعیت موجود ترافیکی برای شهروندان هرات پذیرفتنی نیست. به سخن او، مسوولان مرکزی باید برای حل این چالشها دست به کار شوند. آقای طاهری خواهان تخصیص بودجۀ بیشتر و افزایش تشکیل مدیریت ترافیک هرات برای بهبود عرضۀ خدمات به مردم است.
با این حال، روشن نیست که جریان ترافیک در جادهها و خیابانهای هرات چه زمانی روان خواهد شد. جریانی که فعالیت موثر باشندهگان هرات وابسته به آن است و در صورتی که درست مدیریت نشود، با گذشت هر روز انگشت انتقاد باشندهگان این ولایت نسبت به دولت مرکزی بیشتر خواهد شد.