نویسنده: ابومسلم خراسانی

غرب کابل از چند سال به این‌سو گواه حمله‌های مرگ‌بار و ویران‌گری بوده است که بیش‌ترین زیان این حمله‌ها را مردم ملکی به ویژه دانش‌جویان، دانش‌آموزان و جوانان غیرنظامی متحمل شده‌اند. با توجه به این رشته‌یی از حمله‌های سازماندهی شده، هدف‌مند و مذهبی به نظر می‌رسد که تروریسم جهانی قربانیان خود را از یک قوم خاصی در افغانستان انتخاب می‌کند.

دولت افغانستان و گروه طالبان هر یک به نوبۀ خود این حمله‌ها را محکوم کرده‌اند. پرسش اساسی این است که مقصر اصلی در چنین حمله‌های مرگ‌بار و غیرانسانی کیست؟ چه کسی باید پاسخ مادران فرزندان مرده‌ و پدران اندوهگین این سرزمین را بدهد؟ ما از چه کسی بپرسم و به دامن چه کسی پناه ببریم؟ بر اساس آمارهای رسمی، حمله‌های مرگ‌بار شام شنبه (هژدهم ثور) پنجاه کشته و صد زخمی برجای گذاشته‌اند.

این پرسش در قالب امنیت و دولت قابل بررسی است. بزرگ‌ترین وظیفۀ دولت‌های مدرن که از دل یک روند مردم‌سالار ساخته می‌شوند، تأمین امنیت و نگهداری از جان و مال مردم است. امنیت در دنیایی که دست‌خوش تحولات امنیت‌زدا و گواه ظهور گروه‌های تروریستی بسیار ویران‌گر است، یکی از وظایف اصلی دولت‌ها شمرده می‌شود. بنابر این در گام نخست باید از دولت افغانستان پرسیده شود. زیرا مسوولیت این همه خون‌ریزی و کشتار به مسوولان دولت بر می‌گردد که اصلی‌ترین وظیفۀشان همین موضوع تأمین امنیت مردم می‌باشد. اما دولت‌مردان و مسوولان ارشد نهادهای امنیتی تا این دم در راستای انجام مأموریت‌شان به گونۀ قطع ناکام بوده‌اند. دولت افغانستان و تشکیلات امنیتی این دولت باید از مردم محافظت کنند و نگذارند که تروریسم این گونه آزادانه مردم را به خاک و خون بنشاند.

رهبران سیاسی و سرکرده‌گان قدرت سیاسی – نظامی در افغانستان در بیست سال گذشته به جز تقبیح و شعارنویسی در رسانه‌های اجتماعی کار درخوری برای تأمین امنیت مردم، جاهای عمومی، دانشگاه‌ها و مکان‌های آموزشی نکرده‌اند. دولت‌مردان افغانستان باید بپذیرند که مقصر اصلی وقوع حمله‌های تروریستی آنان هستند و در نتیجۀ بی‌برنامه‌گی و ضعف آنان است که شهروندان کشور این گونه به خون و ماتم می‌نشینند. با این حال، در گام نخست مسوولیت وقوع چنین حمله‌های مرگ‌باری که از غیرنظامیان قربانی می‌گیرد، به دولت افغانستان بر می‌گردد.

تقبیح، شعارنویسی و نکوهش در شبکه‌های اجتماعی هیچ دردی را مداوا نمی‌کند. کسانی که باید امنیت را تأمین کنند به شعارنویسی و نکوهش رو آورده و در اصل فراموش کرده‌اند که وظیفۀ آنان تأمین امنیت مردم و شهروندانی است که بالای آنان حکومت می‌کنند و از پول مالیات آنان قصرها و بارگاه‌ها ساخته‌اند.

مسوولیت بعدی این جنایات به طالبان بر می‌گردد که زمینه‌ها را برای ورود و حضور جنگ‌جویان خارجی و تروریسم بین‌المللی در کشور مهیا کرده‌اند و از دل و جان از حضور آنان حمایت می‌کنند. این گروه با صدور اعلامیه‌های تویتری مبنی بر دست نداشتن در چنین حمله‌های خون‌بار و ضدانسانی نمی‌توانند خود را تبرئه کنند. گرچه این گروه انجام چنین حمله‌ها را بارها نکوهش کرده‌اند، اما حقیقت این است که دست این گروه به صورت مستقیم و غیرمسقیم در خون مردم و حمله‌های این چنینی آلوده است. این گروه زمینۀ حضور داعش، القاعده و گروه‌های بدنام و خون‌آشام دیگری را در افغانستان فراهم ساخته و آغوش خود را برای آنان گشوده است. اگر چنین کاری صورت نمی‌گرفت، شهروندان افغانستان شاهد این همه قتل و خشونت نمی‌بودند.

حالا نخست دولت افغانستان برای ناکامی در تأمین امنیت شهروندان بی‌دفاعی که هر روز بی‌هیچ دلیلی کشته می‌شوند و در گام دوم طالبان به عنوان گروهی که بخشی از خاک افغانستان را در اختیار دارند و زمینۀ حضور جنگ‌جویان خارجی، تروریسم جهانی و قتل و کشتار را در کشور فراهم ساخته‌اند در برابر چنین حمله‌ها مقصرند.

بخش بزرگی از جنگ‌جویانی که زیر عنوان داعش در افغانستان فعالیت دارند، سابقۀ حضور در تشکیلات طالبان را دارند و در موارد زیادی با فرماندهان طالبان همکاری و شناخت دارند.

از این‌رو، دو طرف جنگ نمی‌توانند از مسوولیت خود شانه خالی کنند و با شعارنویسی و نکوهش چنین حمله‌های مرگ‌بار به گردن همدیگر بیندازند. دولت برای ناتوانی‌اش و طالبان برای هم‌آغوشی با گروه‌های تروریستی در قبال چنین حمله‌های خون‌بار مسوولیت دارند.