آموزش مهارت‌های حرفه‌یی و فنی از طریق برنامه‌های کوتاه‌مدت طی سال‌های پسین از سوی نهادهای دولتی توانسته است افزون بر رشد تولیدات محلی، زمینة کار را برای هزاران جوان در سطح کشور فراهم بسازد. در بدخشان نیز از چند سال به این‌سو صدها علاقه‌مند آموزش حرفه‌های گوناگون در برنامه‌های کوتاه‌مدت زیر آموزش قرار گرفته و اکنون شمار زیادی از آنان در بخش‌های قالین‌بافی، سنگ‌تراشی، خیاطی، پروسس لبنیات و میوه‌جات مصروف کارند.

مسوولان محلی در ولایت بدخشان می‌گویند که دولت در نظر دارد با ایجاد مکتب‌های حرفه‌یی، نیازمندی‌های بازار کار را شناسایی و بر مبنای آن دانش‌آموزان را در رشته‌هایی که بازار کار خوبی دارند، آموزش دهد. مسوولان ریاست کار و امور اجتماعی در بدخشان می‌گویند، اگر در هر ولسوالی این ولایت مکتب‌های حرفه‌یی ایجاد شود، افزون بر این که هزاران تن از فارغان این مکتب‌ها صاحب کار می‌شوند، اقتصاد محلی این ولایت نیز رشد چشم‌گیری پیدا خواهد کرد.

شفیق ایوبی، رییس ادارۀ کار و امور اجتماعی در بدخشان می‌گوید، ظرفیت‌های بالقوه‌یی در این ولایت وجود دارد که با آموزش حرفه در بخش‌های گوناگون و به کارگیری نیروی بشری آموزش‌دیده می‌توان از این ظرفیت‌ها برای رشد اقتصاد محلی استفاده کرد. به گفته او، برای سنگ‌تراشی از معدن‌ها، پروسس میوه‌جات، صنایع دستی، خیاطی، گل‌دوزی، قالین‌بافی، پروسس لبنیات و دیگر حرفه‌ها در بدخشان مواد خام بی‌شماری وجود دارد و در صورت ایجاد مکتب‌ها و راه‌اندازی برنامه‌های آموزش حرفه‌یی زمینه برای کاریابی و استفاده از توانایی‌های بالقوه فراهم می‌شود.

رییس کار و امور اجتماعی در ولایت بدخشان خاطرنشان می‌سازد که این اداره در همکاری با نهادهای کمک‌کننده از چند سال به این‌سو توانسته صدها جوان واجد شرایط را در ولسوالی‌های مختلف این ولایت در بخش‌ «حرفه» آموزش دهد و آنان را وارد بازار کار بسازد.

در همین حال، نظر محمد نظری، مسوول بخش آموزش‌های تخنیکی و مسلکی ریاست کار و امور اجتماعی می‌گوید، از این که متقاضیان این مکتب‌ها بر اساس نیازمندی‌های بازار کار گزینش می‌شوند، همزمان با فراغت از مکتب به گونۀ مستقیم شامل بازار کار می‌شوند. به سخن آقای نظری، همزمان با ایجاد انستیتیوت چندرشته‌یی در مرکز بدخشان، بیش از سه هزار متقاضی آموزش‌های نیمه‌عالی در بخش‌های تخنیکی و مسلکی درخواست دادند، اما به دلیل نبود مکان آموزشی مناسب این اداره تنها شش‌صد تن از این متقاضیان را جذب کرده است.

مسوول بخش آموزش‌های تخنیکی و مسلکی ریاست کار و امور اجتماعی می‌افزاید که با تکمیل شدن کار ساختمانی این مرکز و افزایش مرکزهای بیشتری در ولسوالی‌های بدخشان، میزان پذیرش دانش‌آموزان بالا می‌رود و ریاست کار و امور اجتماعی می‌تواند سالانه تا یک‌هزار متقاضی را جذب کند. به گفتۀ مسوولان ادارۀ آموزش‌های تخنیکی و مسلکی هم‌اکنون 15 مرکز آموزشی در بدخشان وجود دارد که چهار مرکز آن سال گذشته تأسیس شده و قرار است تا سال آیندۀ خورشیدی شمار این مرکزها به 20 مرکز افزایش یابد.

آقای نظری توضیح می‌دهد که با تکمیل شدن کار ساختمانی انستیتیوت چندین رشته‌یی از سوی وزارت معارف در شهر فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان، زمینه برای آموزش علاقه‌مندان در بیش از 30 رشتة فنی و حرفه‌یی فراهم می‌شود.

در همین حال، سیف‌الدین ساییس، رییس مجتمع جامعۀ مدنی در بدخشان می‌گوید با ایجاد مکتب‌های فنی و حرفه‌یی زمینه‌های خوبی برای رشد اقتصاد محلی، کاریابی و اشتغال‌زایی در این ولایت فراهم می‌شود. به گفتۀ او، ایجاد مکتب‌های حرفه‌یی از نیازمندی‌های اساسی جامعۀ آموزشی افغانستان است و با افزایش این مکتب‌ها نخستین گامی به سوی توسعة اقتصادی در کشور برداشته می‌شود.

آقای ساییس، می‌افزاید که فراغت دانش‌جویان از بیشتر رشته‌های دانشگاهی در کشور برخلاف تقاضای بازار کار است و با ایجاد مکتب‌ها و رشته‌های فنی و حرفه‌یی طبق نیازسنجی بازار کار، زمینه برای شمار زیادی از متقاضیان کار در بخش‌های گوناگون حرفه‌یی فراهم می‌شود.

این در حالی است که همه‌ساله هزاران متقاضی آزمون ورودی کانکور به دانشگاه‌ها از ادامة آموزش‌های عالی محروم می‌شوند. نبود ظرفیت جذب در نهادهای آموزشی دولتی، بلند بودن هزینۀ دانشگاه‌های خصوصی و فقر اقتصادی خانواده‌ها سبب می‌شود که این دانش‌آموزان به دلیل نبود فرصت‌های کاری راه مهاجرت به کشورهای بیرونی را در پیش بگیرند و یا زیر سایة سیاه اعتیاد پناه ببرند. ایجاد مکتب‌های حرفه‌یی اما این امیدواری را در ذهن شهروندان به ارمغان می‌آورد که فرزندان‌شان دیگر به جای یأس و ناامیدی از بی‌کاری و ناکامی، می‌توانند حرفه بیاموزند و صاحب کار شوند.