شماری از زنان شاغل در ولایت جوزجان به همکاری ریاست زارعت، آبیاری و مال‌داری به پرورش گیاه سمارق روی آورده‌اند. کِشت و پرورش گیاه سمارق کار کمابیش اما با درآمد خوبی برای زنان در روستاهای شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان تبدیل شده است. این برنامه از یک سال به این‌سو با همکاری مالی و فنی موسسۀ خیریۀ همکار (P.R.B) زیر نظر ریاست زراعت، آبیاری و مال‌داری ولایت جوزجان در ۳۰ روستای این ولایت در حال اجرا است.

زرمینه با ده تن از زنان دیگری از یک سال به این‌سو در روستای «مصر آباد» از مربوطات شهر شبرغان، مصروف کِشت و پرورش سمارق در خانه‌اش است. این زن ۴۵ ساله در صحبت با خبرگزاری نشانه می‌گوید که آنان در جریان یک سال پنج مرتبه حاصل گیاه سمارق را برداشت کرده‌اند. او فارم کوچک پرورش سمارق را در خانه‌اش ساخته است. خانم زرمینه اضافه می‌کند که گیاه سمارق در هر دو هفته یک‌بار حاصل می‌دهد. او می‌افزاید که با فروش سمارق هفتۀ 800 تا 1000 افغانی به دست می‌آورد. این درآمدی است که پیش از این زنان روستایی در جوزجان از آن برخوردار نبودند.

آن چنانی که دست‌اندرکاران این پیشه توضیح می‌دهند، دو گونه‌ گیاه سمارق در ولایت جوزجان وجود دارد. نوع اول بر اثر آب‌وهوای مناسب در دشت‌ها می‌روید و گونۀ دومی آن در فارم‌های کوچک خانه‌گی کِشت و پرورش می‌یابد. رحیمه، خانم دیگری است که فارم پرورش گیاه سمارق را دارد. او بیان می‌کند که نخست تخم سمارق را به دست‌ می‌آورند و سپس آن را در فارم‌های ویژه‌یی پرورش می‌دهند. به سخن خانم رحیمه، سمارق سرشار از پروتین است و مردم نیز علاقۀ زیادی به این گیاه دارند. این خانم شاغل می‌افزاید که از سمارق در پختن بولانی و قورمه نیز استفاده می‌شود.

در همین حال، حشمت‌الله پرند، مسوول ولایتی موسسۀ خیریۀ همکار در جوزجان بیان می‌کند که آنان وسایل کِشت و پرورش سمارق را در اختیار کشاورزان زن قرار می‌دهند. او خاطرنشان می‌سازد که تخم‌های اصلاح شدۀ سمارق را نیز برای این زنان توزیع کرده‌اند. بر بنیاد گفته‌های آقای پرند، این برنامه تا آخر سال ۱۴۰۰ خورشیدی ادامه خواهد داشت. او علاوه می‌کند که موسسۀ همکار در بخش بازاریابی نیز با زنان همکاری می‌کند. آقای پرند اشاره می‌کند که رابطه میان تولیدکننده‌گان و فروشنده‌گان را نیز تقویت کرده‌اند. در هر فارم کوچک خانه‌گی پرورش سمارق حدود ده زن مصروف کارند.

از سوی دیگر، مسوولان ریاست زراعت، آبیاری و مال‌داری در ولایت جوزجان تشریح می‌کنند که ساختمان آزمایشگاه و تولید تخم گیاه سمارق نیز برای نخستین بار در شهر شبرغان ساخته شده است. محمدعالم عالمی، مسوول این ریاست می‌گوید که در حاضر حاضر تخم یا اسپرم سمارق در آزمایشگاه این اداره تولید می‌شود. او می‌افزاید که تخم‌های تولیدی آزمایشگاه جوزجان به دست کشاورزان و فارم‌داران ولایت‌های فاریاب، سرپل و بلخ نیز قرار می‌گیرد.

در سال‌های گذشته تلاش زیادی برای پرورش و رشد گیاه سمارق در چوکات برنامه‌های گوناگونی از سوی وزارت زراعت، آبیاری و مال‌داری ولایت جوزجان روی دست گرفته شده است. این تلاش‌ها اما بنابر نبود آزمایشگاه ویژۀ تخم سمارق نتیجۀ مثبتی در پی نداشته است. اکنون اما مسوولان ریاست زراعت در جوزجان امیدوارند با تولید تخم گیاه سمارق، این پیشۀ کشاورزی آیندۀ خوبی در ولایت جوزجان داشته باشد. ساختمان تولید تخم سمارق نیز از سوی موسسۀ خیریۀ همکار ساخته شده است.

هم‌اکنون در حدود ۳۰۰ زن در ۳۰ گروه مختلف در شهر شبرغان و ولسوالی آقچه در جوزجان مصروف کِشت و پرورش گیاه سمارق هستند. این برنامه از سوی وزارت انکشاف و اقتصاد کشور آلمان تمویل مالی می‌شود، اما عدم آگاهی مردم از چگونه‌گی مصرف سمارق چالش اصلی در برابر فروش این گیاه در بازار دانسته می‌شود.