مسوولان ادارۀ کشاورزی بدخشان می‌گویند که حاصلات چهارمغز در این ولایت به دلیل تغییرات اقلیمی، سردی هوا و حاصل‌برداری غیر فنی در مقایسه به سال گذشته 50 درصد کاهش یافته است.

کیکاوس تکساری، مسوول رسانه‌یی ادارۀ کشاورزی بدخشان می‌گوید که همه‌ساله مردم این ولایت تا 7 هزار تُن چهار مغز حاصل‌برداری می‌کردند، اما در امسال مجموعۀ حاصلات چهارمغز در این ولایت به 3 هزار سیصد و هشتاد و پنج تُن می‌رسد.

به گفتۀ او، افزون بر سردی هوا، حاصل‌برداری غیر فنی و پیش از وقت توسط کشاورزان سبب شده است که میزان حاصل‌دهی درختان چهارمغز به گونۀ قابل ملاحظه‌یی کاهش یابد.

باشنده‌گان ولایت بدخشان نیز می‌گویند که آنان همه‌ساله بخش بزرگی از نیازمندی‌های زنده‌گی‌شان را از طریق فروش چهارمغز تأمین می‌کردند، اما کاهش چشم‌گیر این چهارمغز آنان را امسال در زمینۀ تأمین مخارج زنده‌گی با مشکل روبه‌رو ساخته است.

صبغت‌الله، یکی از باغ‌داران بدخشان می‌گوید که آنان همه‌ساله از باغ خود بین 50 تا 100 سیر چهارمغز به دست می‌آوردند، اما در سال جاری همۀ حاصلات چهارمغز آنان از 10 سیر بیشتر نیست. به سخن او، یکی از منابع مهم عایداتی و اقتصادی برای ساکنان شمار زیادی از ولسوالی‌های بدخشان حاصلات چهارمغز است که از طریق فروش آن مخارج زنده‌گی بسیاری از خانواده‌ها تأمین می‌شود. این باغ‌دار می‌افزاید که کاهش حاصلات چهارمغز در سال جاری شمار زیادی از باشنده‌گان بدخشان که اقتصادشان وابسته به این منبع بود، را در تنگنای زنده‌گی قرار داده است.

حاصل‌برداری از چهارمغز به گونۀ سنتی آن توسط کشاورزان افزون بر این ‌که میزان حاصل‌دهی را در سال پس از حاصل‌برداری کاهش می‌دهد، به دلیل شیوع برخی از آفت‌ها و پاین آوردن کیفیت فراورده‌ها، بهای آن نیز کاهش یافته و باغ‌داران را از دست‌یابی به سود بالا محروم می‌سازد.

به گفتۀ آگاهان امور کشاورزی در بدخشان، بهترین فصل حاصل‌برداری با توجه به نوع درختان از اول تا آخر ماه میزان می‌باشد، اما حاصل‌برداری پیش از وقت آن‌هم با به‌ کارگیری از روش‌های سنتی، میزان حاصل‌دهی را به گونۀ متواتر در جریان هر سال کاهش می‌دهد.

استفاده از چوب دستی برای حاصل‌برداری از چهارمغز، حاصل‌برداری پیش از وقت، رعایت نکردن روش‌های نگه‌داری و بسته‌بندی برای فروش از عمده‌ترین مواردی‌اند که سود دهی حاصل چهارمغز را به مشکل روبه‌رو کرده است.

آگاهان امور کشاورزی در بدخشان می‌گویند که برای حاصل‌برداری از چهارمغز نیاز است که کشاورزان نشانه‌های پخته‌گی آن را شناسایی کنند و به رفع حاصل بپردازند. آرش راهوش، آگاه امور باغ‌داری می‌گوید که باغ‌داران این ولایت بدون آن که نشانه‌هایی از پخته‌گی چهارمغز را مدنظر بگیرند و با استفاده از روش‌های معیاری به حاصل‌برداری بپردازند، به گونۀ سنتی با به کارگیری از روش‌های معمولی و قدیمی به حاصل‌برداری می‌پردازند. به سخن او، این کار سبب می‌شود که از یک‌سو درختان چهارمغز زیان‌مند شوند و از سوی دیگر به اقتصاد خود باغ‌داران ضربه وارد شود.

آقای راهوش می‌افزاید که در پی تکان دادن شاخه‌ها با چوب، شاخه‌های پندک‌دار که قدرت باروری به سال آینده را دارند، از بین رفته و زیان‌مند می‌شوند و به همین دلیل درخت قدرت حاصل‌دهی را به سال بعدی از دست می‌دهد. به گفتۀ این آگاه امور باغ‌داری، ترکیدن پوش سبز چهارمغز و تغییر رنگ  مغز آن در شماری از گونه‌های این درخت‌ها از نشانه‌های بارز رسیده‌گی چهار مغز می‌باشد که رعایت آن از سوی کشاورزان امر حتمی است.

باغ‌داران بدخشان نیز می‌گویند که آنان با استفاده از روش‌های قدیمی (تکاندن شاخۀ درخت‌ها با چوب) پیش از رسیدن و پخته شدن چهارمغز  اقدام می‌کنند. حاصل‌برداری، گردآوری و نگه‌داری غیرمعیاری چهارمغز توسط باغ‌داران سبب شده است که بهای این گیاه مغزی در فصل جمع‌آوری محصولات در بازار کاهش یابد.

هدایت‌الله، یکی از باغ‌داران ولسوالی شهدا در بدخشان می‌گوید که یگانه منبع درآمدزای باشنده‌گان ولسوالی شهدا را چهارمغز تشکیل می‌دهد و بیشتر اقتصاد خانواده‌ها متکی به این محصول است. به گفتۀ او، بیش‌ترین سود را از محصول چهارمغز، بازرگانان بزرگ در بیرون از بدخشان می‌برند؛ زیرا به سخن او، بازرگانان در فصل حاصل‌برداری، چهارمغز را به نرخ پایین از باغ‌داران خریداری می‌کنند و آن را در بازارهای کشور به نرخ بلند به فروش می‌رسانند.

با این حال، آگاهان امور کشاورزی می‌گویند که ارزش‌افزایی چهارمغز به چگونه‌گی گردآوری آن توسط باغ‌داران بسته‌گی دارد. به باور آنان، دلیل ارزش‌افزایی چهارمغز توسط بازرگانان بزرگ و عدم توفیق باغ‌داران در این زمینه جمع‌آوری خام و ناپخته و رعایت نکردن روش‌های معیاری برای بسته‌بندی این فراورده‌ها از سوی باغ‌داران می‌باشد.

بیش‌ترین جنگل‌های چهارمغز در ولسوالی شهدای ولایت بدخشان می‌باشد، اما در ولسوالی‌های جرم، بهارک، وردوج و قسمت‌هایی از ولسوالی کشم نیز جنگل‌های چهارمغز را در خود جای داده است. مسوولان ادارۀ کشاورزی در بدخشان می‌گویند، اگر فراورده‌های چهارمغز به گونۀ معیاری گردآوری شود تنها ولسوالی شهدا در بدخشان می‌تواند سالانه به ارزش 8 میلیون دالر چهارمغز تولید کند.