افغانستان در حال آبستن یک تحول بزرگ سیاسی است. خروج نیروهای خارجی به ‌ویژه نظامیان ایالات‌ متحدۀ امریکا، ادامۀ مذاکرات صلح با طالبان و رویدادهای خشونت‌بار ماه‌های پسین از مواردی‌اند که در آستانۀ بیرون شدن نیروهای خارجی عده‌یی از سیاست‌گران افغانستان و امریکا را نگران ساخته است. شماری از سناتوران ایالات‌ متحدۀ امریکا به‌ تازه‌گی در نشست کنگرۀ این کشور نگرانی‌شان را در پیوند به خروج زودهنگام نیروهای امریکایی از افغانستان ابراز کرده‌اند.

خبرگزاری نشانه گفت‌وگویی را با مارینا عمری، کنش‌گر مدنی، فعال حقوق پناهنده‌گان و مشاور ارتباطات و روابط عامۀ در دفتر افغانستان – امریکا انجام داده است. در این گفت‌وگو در مورد نگرانی‌های موجود در پیوند به صلح، آیندۀ افغانستان و دیدگاه سناتوران و نماینده‌گان مجلس امریکا پس از خروج نظامیان‌ ایالات متحده از افغانستان، بحث شده است.

مارینا عمری دو سال پیش با خانواده‌اش از افغانستان به امریکا مهاجرت کرد. او اکنون به عنوان عضو اصلی دفتر افغانستان – امریکا در نشست‌های مشترک این دفتر با اعضای مجلس سنا و مجلس نماینده‌گان ایالات متحده امریکا شرکت می‌کند. خانم عمری پیام‌ها و نگرانی‌های دریافتی شهروندان افغانستان نسبت به رویدادهای خشونت‌بار و گفت‌وگوهای صلح دولت با طالبان را با شماری از سناتوران و نماینده‌گان مردم ایالات متحدۀ امریکا در میان می‌گذارد. دفتر افغانستان – امریکا این پیام‌ها را از طریق شبکه‌های اجتماعی گردآوری می‌کند. با این حال، خبرگزاری نشانه پرسش‌هایی را با خانم عمری در میان گذاشته که پاسخ آن از دید این فعال مدنی در زیر درج است:

نشانه: مهم‌ترین نگرانی اعضای دفتر شما از وضعیت جاری و شهروندان افغانستان چیست؟

عمری: وضعیت امنیتی شکنندۀ افغانستان، نبود پاسخ روشن در ارتباط به مذاکرات صلح، چگونه‌گی حضور طالبان در نظام سیاسی آیندۀ افغانستان، مطرح نشدن دستاوردهای پسین زنان در میز مذاکره میان دولت افغانستان و گروه طالبان و آیندۀ ترسناک برای فعالیت گروه‌های تروریستی بر اقلیت‌های مذهبی است که ما این موارد نگران‌کننده را در دیدار با سناتوران امریکایی در میان گذاشته‌ایم.

نشانه: دیدگاه سناتوران امریکایی دربارۀ شهروندان افغانستان چیست؟

عمری: در نخستین نشست اعضای دفتر افغانستان – امریکا با شماری از سناتوران امریکایی دریافتیم که آنان علاقه‌مند دانستن دیدگاه مستقل مردم افغانستان هستند. آنان با پیشانی‌ باز از ما استقبال کردند و نگرانی‌های ما را نسبت به آیندۀ افغانستان با دقت گوش کردند. نشست‌های ما به نماینده‌گی از دولت افغانستان نه؛ بلکه از نشانی شهروندان عادی افغانستان با آنان صورت می‌گیرد. ما به آنان دیدگاه نزدیک به ۸۰۰ شهروند کشور را در یک‌ طرح جامع شریک ساختیم. آنان تأکید کردند که طرح ما را به‌ صورت جدی در کنگرۀ ایالات متحدۀ امریکا به بحث می‌گیرند.

نشانه: آیا طرح شما در کنگره زیر بحث قرار گرفت؟

عمری: بله! خوش‌بختانه طرح و نگرانی ما در مجلس سنای امریکا به بحث گرفته شد و خانم سنتیا لومیس، سناتور امریکایی با فرستادن ایمیل رسمی این موضوع را با ما در میان گذاشت.

نشانه: در نشست‌های شما دیدگاه‌های سناتوران امریکا دربارۀ افغانستان چگونه است؟

عمری: سناتوران امریکایی می‌گویند که این نخستین‌ باری است که دیدگاه شهروندان افغانستان با آنان در میان گذاشته می‌شود. شماری از سناتوران از ما خواسته‌اند که دیدگاه مردم را بیشتر پیرامون موضوع‌های مدنی و سیاسی با آنان در میان بگذاریم. به ویژه مواردی که به گونۀ مستقیم به ‌حق و حقوق مدنی شهروندان افغانستان مرتبط باشد. آنان همیشه دربارۀ افغانستان از نشانی دولت افغانستان شنیده‌اند، اما کم‌تر دربارۀ خواست‌ها و نگرانی‌های شهروندان عادی افغانستان می‌دانند.

نشانه: آیا نشست‌های شما تأثیری روی تصمیم‌گیری سناتوران امریکایی نسبت به افغانستان دارد؟

عمری: طرح ما باعث شد که گفت‌وگوهای جدی در کنگرۀ ایالات متحدۀ امریکا دربارۀ وضعیت سیاسی و مدنی افغانستان شکل بگیرد.

نشانه: دیدگاه شما به ‌عنوان یک شهروند افغانستان دربارۀ گفت‌وگوهای صلح چیست؟

عمری: هنوز موضوع دستاوردها و ارزش‌های مدنی زنان افغانستان در دو دهۀ پسین در میز مذاکرات به صورت جدی مطرح نشده است. امیدوارم دولت افغانستان این مورد مهم را هرچه زودتر با طالبان روشن سازد. قانون اساسی، حقوق زنان و آزادی بیان از موارد مهمی‌اند که باید بیش‌تر از نشانی دولت افغانستان با گروه طالبان به بحث گرفته شود.

نشانه: آیا درنظر گرفتن دیدگاه پناهنده‌گان افغانستان در مذاکرات صلح مهم است؟

عمری: مهاجران افغانستان از روی مجبوریت‌های امنیتی و فشارهای روحی و روانی به کشورهای دیگری پناه آورده‌اند. دیدگاه آنان در مذاکره با طالبان نهایت مهم است. ما امیدواریم در نشست استانبول فردی به نماینده‌گی از مهاجران افغانستان نیز در مذاکرات صلح حضور یابد.

نشانه: خواست‌تان از طالبان در جریان مذاکرات صلح چیست؟

عمری: ما خواهان صلح باارزش هستیم و این‌ که ارزش‌های مدنی، انسانی ما پاسداشت شوند. ما از طالبان دقیقاً همین خواست را داریم که دستاوردهای مدنی و انسانی به دست آمده طی دو دهۀ پسین را زیر پرسش قرار ندهند و به ارزش‌های اقلیت‌های مذهبی نیز احترام بگذارند.

نشانه: آیا دیدگاه طالبان در پیوند به ارزش‌های مدنی نسبت به گذشته تغییر کرده است؟

عمری: متأسفانه عمل‌کردهای اخیر طالبان از جمله برگزاری دادگاه‌های صحرایی، دیدگاه‌ طالبان نسبت به زنان، شلاق زدن خانم‌ها، شکستن تلویزیون‌ها و به دار زدن شهروندان، نمایان‌گر این است که در دیدگاه مدنی طالبان نسبت به جامعه هیچ تغییری وارد نشده است.

نشانه: آیا در پایان کدام گفتنی دارید؟

عمری: یک مورد کوتاهی را خطاب به طالبان بیان می‌کنم. طالبان باید بدانند که زنان امروز افغانستان، قشر محروم بیست سال پیش نیست و این قشر را باید به عنوان نیروهای فعال جامعۀ افغانستان به رسمیت شناخت. همچنان سپاس از خبرگزاری نشانه که فرصت گفت‌وگو را به یک شهروند مهاجر افغانستان مهیا ساخت.

دفتر افغانستان – امریکا در سال روان میلادی از سوی شماری از شهروندان افغانستان ساکن در امریکا در ایالت «واشنگتن دی. سی» ایجاد شده است. در حال حاضر دفتر افغانستان – امریکا با یک رییس و دوازده عضو فعال نقش پُل ارتباطی میان شهروندان افغانستان و اعضای کنگرۀ ایالات متحدۀ امریکا را ایفا می‌کند. این دفتر بیرون از ساختار دولت افغانستان به عنوان یک دفتر مستقل در شماری از ایالت‌های متحدۀ امریکا فعالیت می‌کند. دفتر افغانستان – امریکا در بخش حقوق پناهنده‌گان افغانستان در امریکا نیز فعال است. به زودی نماینده‌گی دفتر افغانستان – امریکا در کابل، پایتخت افغانستان و شماری از ولایت‌های دیگر کشور فعال خواهد شد.