پس از امضای متن موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان موجی از خوش‌بینی‌ها و نگرانی‌ها میان مردم بالا گرفته است؛شماری از گروه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و فعالان مدنی نسبت به امضای این موافقت‌نامه اظهار خوش‌بینی نموده و شماری دیگری نسبت به نتایج این وضعیت نگران‌اند.

امیدواری از باز شدن روزنه‌های جدید برای دست‌یابی مردم افغانستان به صلح پایدار و نگرانی از بحرانی شدن وضعیت و خطر فروپاشی اجتماعی و سیاسی.!

بر بنیاد متن موافقت‌نامۀ صلح قرار است تا 14 ماه دیگر نیروهای بین‌المللی از افغانستان خارج شوند، 5 هزار زندانی گروه طالبان آزاد گردند، روند گفت‌وگوهای صلح میان افغانسان آغاز شود و گروه طالبان روابط‌شان را با گروه‌های تروریستی قطع و علیه آن‌ها مبارزه نمایند و ایالات متحدۀ امریکا بر بنیاد مواد این توافق‌نامه در صورت پایبند بودن طالبان به آن، این گروه را مورد هدف قرار نمی‌دهد.

پس از امضای این موافقت‌نامه، رئیس جمهوری افغانستان با رهایی زندانیان طالب پیش از آغاز مذاکرات میان افغانان مخالفت کرد و گروه طالبان حملات‌شان را علیه نیروهای امنیتی پس از پایان هفتۀ کاهش خشونت‌ها از سر گرفتند که این وضعیت داستان گفت‌وگوهای صلح افغانستان را پیچیده‌تر و رسیدن مردم به صلح دائمی را دست نیافتنی‌تر ساخته است.

از سوی دیگر بر بنیاد گفته‌های مایک پومپئو، وزیر خارجۀ امریکا، این موافقت‌نامه بخش‌های پنهانی نیز داشته که جز مقام‌های امریکایی و گروه طالبان هیچ فرد و یا گروه دیگر دخیل در قضایای صلح افغانستان از آن با خبر نیست.

این‌که در بخش پنهانی این موافقت‌نامه چه چیزی میان ایالات متحدۀ امریکا و گروه طالبان گذشته است و می‌گذرد، کوبیدن طالبان بر طبل پیروزی، اعتماد به نفس و غرور آن‌ها مبنی بر رهایی زندانیان شان از سوی ایالات متحدۀ امریکا و جدیت آمریکایی‌های در عملی سازی مواد این موافقت‌نامه نشان می‌دهد که موارد پنهانی این موافقت نامه که به بیرون درز نکرده است بیشتر ضامن تحقق خواست‌های مستقیم ایالات متحدۀ امریکا و گروه طالبان است که زنگ خطری شده برای حکومت افغانستان و جریان‌های روشن‌فکری و گروه‌های سیاسی که گردانندگان حکومت پساطالبانی در نزدیک به دو دهۀ اخیر بودند.

روایت جنگ و صلح افغانستان با امضای این موافقت‌نامه پیچیده و چند پهلو شده است، گروه طالبان هم‌زمان با اعلام قطع جنگ علیه نظامیان آمریکایی، حملات‌شان بر نیروهای امنیتی را از سر گرفتند.

آگاهان امور سیاسی بدین باور‌ اند که اگر گروه طالبان بر مدعیات‌شان مبنی بر عدم به رسمیت شناختن حکومت افغانسان، تلاش برای ایجاد امارت اسلامی – طالبانی پافشاری کنند و در برابر تلاش‌های صلح‌خواهانۀ حکومت و مردم افغانستان عنایتی نداشته باشند؛ تشدید نزاع‌های دراز دامن برای سالیان زیادی از مردم این کشور قربانی می‌گیرد و صلح را دست نیافتنی‌تر می‌سازد.

مردم که سال‌های رنج جنگ و نا امنی را بر دوش کشیده اند انتظار دارند که با امضای این موافقت‌نامه روند گفت‌وگوهای صلح میان افغانان آغاز شود و ارزش‌هایی که طی نزدیک به دو دهۀ اخیر در زمینه‌های حقوق بشر، حقوق زنان، آزادی بیان و ارزش‌های دموکراتیک که به قیمت خون هزاران انسان آزادۀ این سرزمین بدست آمده در این روند قربانی نشود.

غلام حیدر آتش‌پور، یک‌تن از آگاهان امور سیاسی در بدخشان است؛ می‌گوید که نسبت به امضای متن موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان خوش‌بین است و با باز شدن این روزنه برای برداشتن گام‌های بعدی صلح، آنان به برقراری صلح پایدار در افغانستان امید چشم امید دوخته‌اند.

به گفتۀ آتش‌پور، مردم افغانستان برای تحقق ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشری قربانی‌های بی‌شمار داده‌اند و پرداختن بهای صلح به قمیت از دست دادن این ارزش‌ها برای آنان پذیرفتنی نیست.

آتش‌پور اما می‌گوید که تأکید گروه طالبان بر سر ایجاد حکومت اسلامی مبتنی به ارزش‌های امارت طالبانی، ارزش‌های بدست آمده طی نزدیک به دو دهۀ اخیر را با خطر روبرو می‌کند و همین‌گونه بر بنیاد متن موافقت‌نامه خروج نیروهای خارجی در صورت عدم تضمین جدی جامعۀ جهانی و عدم تعهد طالبان در عملی سازی متن موافقت‌نامه، آنان را نسبت به تشدید جنگ‌ها و منازعات سیاسی نگران ساخته است.

مولوی محب‌الله شریفی، یک‌تن از علمای دینی بدخشان هم می‌گوید که آنان به نتایج گفت‌وگوهای صلح امیدوار اند و از امضای متن موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان استقبال می‌کنند و آرزو دارند که نیروهای بین‌المللی تا تحقق کامل صلح در افغانستان در کنار مردم این کشور باشند.

به گفتۀ آقای شریفی، آماده‌گی طالبان برای آغاز گفت‌وگوهای صلح میان افغانان،  نظارت جدی جامعۀ جهانی، تضمین از روند صلح افغانستان از عمده‌ترین مواردی‌اند که آنان را نسبت به برقراری صلح پایدار در افغانستان امیدوار ساخته است.

این عالم دین می‌افزاید که مردم افغانستان از جنگ خسته شده‌اند و گروه طالبان باید از فرصت پیش آمده برای صلح استفاده نموده و با دست کشیدن از جنگ و حاضر شدن به گفت‌وگوهای صلح میان افغانان به این جنگ خونین در افغانستان نقطۀ پایان بگذارند.

عبدالبصیر وثیق، یکتن از فعالان مدنی بدخشان می‌گوید که آنان از امضای موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان استقبال می‌کنند اما نسبت به وضعیت موجود که اجماع سیاسی و وحدت نظر میان سران حکومت و جریان‌های سیاسی تا هنوز شکل نگرفته است و گروه طالبان هم حکومت را به رسمیت نمی‌شناسد نگران‌اند.

به گفتۀ وی اگر بر بنیاد این موافقت‌نامه نیروهای خارجی افغانستان را ترک کنند؛ در نبود وحدت نظر و اجماع سیاسی و ملی خطر بروز نزاع‌های سنگین وجود دارد.

علمای دینی، فعالان مدنی و آگاهان امور سیاسی بدین باور اند که در صورت عدم تعهد طالبان بر عملی سازی متن موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان، خروج نیروهای خارجی  و پافشاری گروه طالبان بر سر مدعیات خود شان روند گفت‌وگوهای صلح میان افغانان را به دشواری روبرو می‌کند.

آنان از جامعۀ جهانی، سازمان ملل متحد و ایالات متحدۀ امریکا می‌خواهند که روند صلح افغانستان را با مدیریت و مالکیت حکومت افغانستان به پیش برده و از این روند تا تحقق صلح دایمی در افغانستان نظارت نمایند.