در ادامۀ سال‌ها تلاش حکومت‌های افغانستان برای صلح با گروه طالبان، بالاخره این گروه آماده شد تا مذاکرات صلح را با نمایندگان امریکا آغاز نماید.

تا کنون 11 دور از نشست‌های این گروه با نمایندگان امریکا سپری شد و سرانجام پس از یک وقفۀ نسبتاً طولانی در آخرین نشست این گروه با پیشکش نمودن طرح کاهش خشونت‌ها و پیش‌شرط‌های‌شان برای امضای متن موافقت نامۀ صلح با ایالات متحدۀ امریکا، حاضر شدند تا به کاهش خشونت‌ها تن در دهند.

اعلام نهایی شدن توافق طالبان با ایالات متحدۀ امریکا تا یک هفتۀ دیگر این امیدواری را بوجود آورده است که بر بنیاد متن موافقت نامۀ صلح ایالات متحدۀ امریکا با گروه طالبان، فصل اول گفت‌وگوهای صلح به پایان می‌رسد و فصل دوم آن‌که گفت‌وگو با حکومت افغانستان است آغاز می‌شود.

نزدیک به یک ماه است که بحث کاهش خشونت‌ها در گفت‌وگوهای صلح ایالات متحدۀ امریکا با گروه طالبان مطرح بحث است و ایالات متحدۀ امریکا در چندین نشست کوشیده است تا این گروه خشونت‌ها را کاهش دهند.

اما حکومت افغانستان با پا فشاری روی آتش‌بس دائمی و گفت‌وگوی گروه طالبان با حکومت تأکید کرده است. موضعی که به گفتۀ مسوولان حکومت افغانستان مسیر را در جهت رسیدن به صلح دائمی و ابرومندانه که در آن حفظ نظام جمهوریت و حقوق اتباع تضمین شده باشد روشن‌تر می‌کند.

به تازگی پس از اعلام نهایی شدن موافقت‌نامۀ ایالات متحدۀ امریکا با گروه طالبان تا یک هفتۀ دیگر، حکومت افغانستان در خبرنامه‌ای به نقل از مایک پومپئو وزیر خارجه و مارک اسپر وزیر دفاع امریکا گفته که گروه طالبان آمادۀ دست کشیدن از جنگ و خشونت‌اند.

مقام‌های امریکایی به رییس جمهور غنی اطمینان داده‌اند که آنان به حمایت از حکومت افغانستان ادامه می‌دهند و به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند افغانستان به پایگاه هراس افگنی مبدل شود.

ارگ ریاست‌جمهوری در این خبرنامه گفته که قرار است رییس‌جمهوری در هفتۀ آینده گفت‌و‌گوها را با نیروهای دفاعی و امنیتی، جریان‌های سیاسی، نهادهای مدنی و اقشار مختلف جامعه پیرامون آغاز گفت‌وگوهای صلح میان افغانان و امیدواری‌ها و نگرانی‌ها آغاز کند.

رییس‌جمهور غنی در نشستی با مقام‌های دفاعی و امنیتی امریکا، با بیان این مطلب که حکومت افغانستان به عنوان بانی صلح از تلاش‌های ایالات متحدۀ امریکا برای صلح افغانستان سپاسگزاری می‌کند گفته است که این روند سبب تقویۀ نهادهای نظام افغانستان می‌شود.

پیش از این مقام‌های امریکایی در تماس تلفونی با رییس‌جمهوری افغانستان اطمینان داده بودند که گروه طالبان آمادۀ پذیرش کاهش پایدار خشونت‌ها هستند و پس از امضای متن موافقت‌نامۀ صلح با امریکا روند گفت‌وگوهای صلح میان گروه طالبان و حکومت افغانستان آغاز می‌شود.

با آن‌که قرار است تا یک هفتۀ دیگر توافق گروه طالبان با ایالات متحدۀ امریکا نهایی شود اما چند دسته‌گی میان جریان‌های سیاسی و نبود یک اجماع کلان ملی و سیاسی روند گفت‌وگوهای صلح را به چالش می‌کشد.

موضع‌گیری حکومت برای آتش‌بس دائمی، هم‌سویی ریاست اجراییه و بعضی جریان‌های سیاسی روی کاهش خشونت‌ها و نبود یک اجماع سیاسی نیرومند برای گفت‌وگوهای صلح، بیانگر عدم توفیق حکومت افغانستان و جریان‌های سیاسی در ایجاد یک محور که بتواند همه‌گی را به دور خویش جمع کند، می‌باشد.

با آن‌که رییس جمهوری از کاهش پایدار خشونت‌ها استقبال کرده و گفته است که مقام‌های امریکایی به او اطمینان داده‌اند که گروه طالبان آمادۀ کاهش پایدار خشونت‌هااند اما موضع‌گیری برای آتش بس دائمی می‌تواند در این روند پیش از هر طرح و برنامۀ دیگر کارساز باشد.

هر چند موضع‌گیری حکومت افغانستان نسبت به دیگر موضع‌گیری‌ها برای آتش بس دقیق، سنجیده  و عقلانی است که به تبع آن افزون بر قطع خشونت و جلوگیری از خون‌ریزی، میزان صداقت طالبان، اجماع و توافق عمومی این گروه برای صلح روشن می‌شود و این‌که آیا در میان طالبان نسبت به روند جاری صلح اتفاق نظر عمومی وجود دارد و یا این‌که دچار چند دسته‌گی‌اند هم آشکار خواهد شد.

اگر جریان‌های سیاسی، مدنی و در کل تمام مردم افغانستان در دفاع از داعیۀ رییس جمهوری افغانستان برای صلح قرار گیرند، افزون بر این‌که موضع مدافعان ارزش‌های بدست آمده طی نزدیک به دو دهۀ اخیر نیرومند می‌شود، مسیر رسیدن به صلح کوتاه‌تر و تا دست‌یابی به توافق صلح، خونریزی و خشونت به حداقل می‌رسد.

گروه طالبان از 12 اکتبر 2018 تا اکنون 11 نشست را با نمایندگان ایالات متحدۀ امریکا در دوحۀ قطر و ابوظبی برگزار کردند اما در این مدت این گروه برای بلند داشتن موضع‌شان در گفت‌وگوهای صلح، حملات خونین را انجام داده‌اند و این روند تا هنوز هم ادامه دارد.

از آغاز روند گفت‌گوهای صلح امریکا با گروه طالبان نزدیک به یک‌ونیم سال سپری می‌شود، موضوعات مورد بحث در این نشست‌ها، خروج نیروهای خارجی بر بنیاد زمان‌بندی از افغانستان، قطع رابطۀ گروه طالبان با شبکه‌های تروریستی و آغاز روند گفت‌وگوهای صلح میان افغانان بوده است که در این مدت زمان گروه طالبان حاضر شدند برای امضای متن موافقت نامه‌ای که هنوز هم جزیات آن به درستی روشن نیست با کاهش خشونت‌ها به توافق برسند‌.

این‌که فصل دوم گفت‌وگوهای صلح « گفت‌وگوهای صلح میان افغانان» با توجه به پچیدگی موضوعات مورد بحث از جمله شکل نظام و ارزش‌های بدست آمده طی نزدیک به دو دهۀ پسین تا چه زمانی طول می‌کشد، گذشت زمان پاسخ می‌دهد.

گروه طالبان با توجه به قرأت دینی بسته هنوز هم بر سر ایجاد امارت اسلامی تأکید دارند که در آن انتخابات به عنوان یکی از مؤلفه‌های دموکراسی منتفی دانسته می‌شود، حقوق بشر رعایت نمی‌گردد و بر حقوق زنان نیز محدودیت‌هایی وضع می‌شود.

افزون بر آن در کشاکش سنت و مدرنیته، هیچ از یک از ارزش‌های مدرن برای گروه طالبان پذیرفتنی نیست‌. آزادی بیان، حقوق زنان، کثرت‌گرایی، انتخابات و ارزش‌های حقوق بشری به عنوان پدیده‌های مدرن و دموکراتیک برای گروه طالبان، ارزش‌های غربی و کنار زدنی‌اند.

قانون اساسی افغانستان و سایر قوانین نافذه در این کشور بر بنیاد اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و سایر کنوانسیون‌ها، قطع نامه‌ها و میثاق‌ها و عهدنامه‌های بین‌المللی ایجاد شده‌اند که با کلیت اندیشۀ طالبانی جور در نمی‌آید.

به گمان من با آغاز روند گفت‌وگوهای صلح میان افغانان داستان گفت‌وگوهای صلح پیچیده‌تر می‌شود و پا فشاری روی تحقق مدعیات دو طرف« جمهوریت و امارت» نزاع را طولانی‌تر و صلح را دست نیافتنی‌تر می‌کند.

بناً تا زمانی‌که قرأت متعارف با روحیۀ دنیای جدید از دین مثل بقیه کشورهای اسلامی که با ارزش‌های مدرن سر آشتی برقرار کردند ارایه نشود؛ با چنین وضعیتی امکان دست‌یابی به صلح پایدار دشوار به نظر می‌رسد.

بعضی جریان‌های سیاسی هم با اظهار نگرانی از عدم اجماع کلان سیاسی و ملی برای پیش برد روند گفت‌گوهای صلح میان افغانان، گفته‌اند که در صورت عدم توجه به این امر سرنوشت صلح افغانستان و خروج نیروهای خارجی، شبیه سرنوشت خروج قوت‌های شوروی از افغانستان می‌باشد که پیامدهای ناگواری را به دنبال خواهد داشت.

اعلام آتش‌‌بس دائمی، ایجاد اجماع سیاسی، آغاز روند گفت‌وگوهای صلح میان افغانان با نظارت نهادهای بین‌المللی و تضمین جامعۀ جهانی از صلح افغانستان از عمده‌ترین موارد‌ی‌اند که مردم افغانستان برای دست‌یابی به صلح پایدار به آن چشم امید دوخته‌اند.