گروه طالبان که برای تحقق داعیۀ امارت اسلامی سال‌های درازی است در برابر نیروهای امنیتی و نظام جمهوری افغانستان سنگرداری می‌کنند و در گفت‌وگوهای صلح با ایالات متحدۀ امریکا با آن‌که بر کاهش خشونت‌ها و آغاز گفت‌وگوهای صلح میان افغانان توافق کرده‌اند، اما برای تحقق این داعیه از انجام هیچ خشونتی تاکنون دریغ نورزیده‌اند.

طالبان با این پیش‌فرض که بر بنیاد موافقت‌نامۀ صلح تا ماه می 2021 میلادی نیروهای امریکایی افغانستان را ترک می‌کنند و خروج‌ آنان منجر به قطع حمایت امریکا از نیروهای امنیتی کشور می‌شود، در تلاش‌اند که با افزایش خشونت‌ها و اجرای حملات تهاجمی، نظام سیاسی مورد نظر‌شان را پی‌ریزی کنند.

نظام سیاسی مورد نظر طالبان، امارت اسلامی است که بر بنیاد قرائت‌های دینی این گروه، از طریق شورای حل و عقد و یا استخلاف بنا شده و در آن جمهوریت، قانون اساسی دموکراتیک، برابری حقوق شهروندی، حقوق زنان، کثرت‌گرایی و سایر ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشری مردود پنداشته می‌شود.

خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان، تطبیق صد درصدی شریعت اسلامی با رویکرد طالبانی، تغییر بنیادین قانون اساسی، ایجاد حکومت اسلامی امارتی و سرانجام نفی ارزش‌های مدرن مانند آزادی بیان، دموکراسی، حقوق شهروندی، کثرت‌گرایی و گفتمان موجود در پیوند به حقوق زنان از مهم‌ترین خواست‌های گروه طالبان به ‌شمار می‌روند که حتا در متن موافقت‌نامۀ صلح به گونۀ مستقیم و غیرمستقیم این خواست‌های‌شان بازتاب یافته است و در برابر امریکایی‌ها مبنی بر واردکردن این مدعیات‌شان، کوتاه نیامده‌اند.

مردمی شدن قدرت سیاسی، دادن اتوریتۀ اعلای قدرت سیاسی به مردم، آزادی بیان، کثرت‌گرایی و سایر ارزش‌های مدرن دیگر که در گفتمان جهان امروز معمول است، برای گروه طالبان پذیرفتنی نیست. طالبان برای نفی این ارزش‌ها رویکرد قهری و خشونت‌آمیز را در پیش گرفته‌اند و برای سرکوب و از میان برداشتن آن‌ها نزاع‌های درازدامن و خشونت‌های سنگینی را راه‌اندازی می‌کنند تا مردم از سر ترس به خواست‌های آنان تمکین کنند.

در موافقت‌نامۀ این گروه با ایالات متحدۀ امریکا نیز سخنی از ایجاد نظام جمهوری مبتنی بر ارزش‌های دموکراتیک نرفته است و افزون بر آن بر ایجاد امارت اسلامی پس از توافق صلح تأکید جدی صورت گرفته است که نشان‌دهندۀ جدیت این گروه در امر احیای امارت اسلامی می‌باشد.

طالبان همان‌گونه‌یی که در گفت‌وگوهای صلح با ایالات متحدۀ امریکا، حکومت افغانستان را به انزوای سیاسی کشاندن اکنون می‌کوشند که برای ایجاد نظام پس از توافق با امریکا برای حکومت افغانستان هیچ نقشی قایل نشوند و برای ایجاد امارت اسلامی و بر اندازی نظام جمهوری اسلامی افغانستان نبردهای خونینی را مدیریت و رهبری کنند.

 به نظر می‌رسد که گروه طالبان هیچ‌گونه اعتنای به گفت‌وگوهای صلح میان افغانان ندارند، نه این‌که به روند گفت‌وگوهای صلح عنایتی ندارند، بل جزم باوری این گروه آنان را از رسیدن به منطق گفت‌وگویی باز داشته و رویکرد خشونت‌آمیز و قهری را برای تحقق مدعیات‌شان برگزیده‌اند.

با آن‌که بر بنیاد موافقت‌نامۀ صلح قرار بود این گروه در برابر رهایی زندانیان‌شان از سوی حکومت افغانستان به خشونت‌ها کاهش دهند و گفت‌وگوهای صلح میان افغانان را آغاز کنند، اما با وجود حسن نیت حکومت افغانستان در زمینۀ رهایی زندانیان گروه طالبان، این گروه هنوزهم بر خشونت‌ها ادامه می‌دهند و با نقض آشکار موافقت‌نامۀ صلح، مخالفت‌شان را با روند صلح افغانستان اعلام کردند.

بر بنیاد متن موافقت‌نامة صلح میان امریکا و گروه طالبان افزون به بعضی تضمین‌های امنیتی برای امریکا، گروه طالبان متعهد بر کاهش خشونت‌ها و آغاز گفت‌وگوهای صلح میان افغانان بودند و در مقابل حکومت افغانستان باید برای آغاز این گفت‌وگوها به رهایی 5 هزار زندانی طالبان موافقت می‌کرد.

حکومت افغانستان روند رهایی زندانیان طالبان را به گونۀ مرحله‌وار آغاز کرد و  نیروهای امنیتی که با احترام به متن موافقت‌نامة صلح که در حالت دفاعی قرار داشتند در پی افزایش حملات تهاجمی طالبان حالت دفاعی فعال اختیار کردند. با این‌همه، هیچ‌گونه تغییری در عمل‌کرد طالبان بوجود نیامد و نبردهای خونین را در سراسر افغانستان راه‌اندازی کردند که تلفات سنگین نیروهای امنیتی را به همراه داشته است.

افزون بر آن، گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از تلفات غیرنظامیان نشان می‌دهد که در پی حملات تهاجمی گروه طالبان پس از امضای موافقت‌نامة صلح 83 تن از افراد ملکی کشته شده‌اند که شامل زنان، مردان و کودکان می‌باشند.

در تازه‌ترین مورد در نتیجۀ حملات خونین بر بیمارستان ملکی واقع منطقهۀ «دشت برچی» در کابل و ولسوالی شیوۀ ولایت ننگرهار 40 غیرنظامی دیگر کشته و 84 تن دیگر زخمی شده‌اند که شماری از آنان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. افزون بر افزایش حملات تهاجمی گروه طالبان در بسیاری از ولایت‌های کشور به دنبال رویدادهای خونین کابل و ننگرهار، ولایت‌های پکتیا، خوست و غور نیز شاهد حملات تهاجمی گروه‌های تروریستی بوده‌اند.

با آن‌که گروه طالبان دست داشتن در این حملات خونین را رد کرده‌اند، اما شورای امنیت ملی کشور با نشر خبرنامه‌یی گروه طالبان را مقصر این حملات دانسته و گفته است که گروه طالبان، داعش، شبکۀ حقانی، لشکر طیبه و شبکه‌های تروریستی دیگر با هم روابط دوام‌دار و قوی دارند و بخشی از یک دیگر بوده و فعالیت‌ها را به گونۀ مشترک انجام می‌دهند.

گروه طالبان در موافقت‌نامۀ صلح با ایالات متحدۀ امریکا متعهد بر قطع ارتباط با سایر شبکه‌های تروریستی می‌باشد، اما راه‌اندازی حملات تهاجمی، انفجارها و حضور جنگ‌جویان خارجی در صفوف گروه طالبان نشان می‌دهد که این گروه تا هنوز با دیگر شبکه‌های تروریستی قطع ارتباط نکرده است.

چندی پیش مقام‌های محلی بدخشان گفته بودند که در چندین نبرد با گروه طالبان اجساد جنگ‌جویان خارجی به دست آنان افتاده و بخش بزرگی از عملیات‌های طالبان را در این ولایت جنگ‌جویان خارجی رهبری می‌کنند. از حضور جنگ‌جویان خارجی در صفوف گروه طالبان و اجرای حمله‌های تروریستی چنین بر می‌آید که این گروه ارتباط محکم با دیگر شبکه‌های تروریستی در افغانستان دارد.

به نظر می‌رسد که گروه طالبان از اعلام قطع ارتباط با گروه‌های تروریستی و تضمین امنیت ایالات متحدۀ امریکا از خاک افغانستان در موافقت‌نامۀ صلح به عنوان یک تکتیک استفاده کرده‌اند تا زمینۀ خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را فراهم کنند و به دنبال آن در تبانی با این شبکه‌ها، اهداف راهبردی‌شان را پی‌گیری کنند.

رویکرد طالبان نشان می‌دهد که این گروه به تعهدات خود در قبال صلح افغانستان پای‌بند نبوده و با افزایش خشونت‌ها و حملات تهاجمی در تلاشِ براندازی نظام جمهوری اسلامی افغانستان و احیای امارت اسلامی از راه خشونت‌اند. قرار گرفتن نیروهای امنیتی در حالت دفاعی و حالت دفاعی فعال پس از امضای موافقت‌نامۀ صلح طالبان با ایالات متحدۀ امریکا میدان‌های جنگ را در اختیار جنگ‌جویان گروه طالبان قرار داد و این گروه افزون بر راه‌اندازی عملیات‌های تهاجمی در برابر نیروهای امنیتی به آرایش قوا و تحکیم مواضع جنگی پرداخته است تا انتقام شکست‌های‌شان را از نیروهای امنیتی کشور بگیرند.

افزایش حملات تهاجمی گروه طالبان و تشدید خشونت‌ها از سوی این گروه سبب شد که رییس جمهور غنی به نیروهای امنیتی دستور دهد تا از حالت دفاع فعال بیرون شوند و حالت تهاجمی و تعرضی را اختیار کنند.

با آن‌که به دنبال امضای موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و گروه طالبان امیدواری‌ها بر این بود که گفت‌وگوهای صلح میان افغانان آغاز شده و به داستان طولانی جنگ در افغانستان نقطۀ پایان گذاشته خواهد شد، اما با وجود تقاضای جمعی مردم افغانستان، حکومت و جامعۀ جهانی برای کاهش خشونت‌ها و آتش‌بس از سوی گروه طالبان، این گروه به هیچ یکی از خواست‌های مردم و درخواست حکومت و جامعۀ جهانی برای رسیدن به صلح تمکین نکرده‌اند.

حالا که با افزایش خشونت‌های طالبان و دستور تازۀ رییس جمهور غنی برای آغاز عملیات تهاجمی در برابر این گروه، حصارهای پیش روی صلح را بلند داشته است، مشخص نیست که سرنوشت صلح افغانستان به کجا کشیده شده و داستان جنگ افغانستان تا چه زمانی دوام خواهد یافت.