از مأموریت بیرونی تا قرنطینۀ خانهگی؛ تجربۀ خانهنشینی یک خبرنگار محلی در بدخشان
با اعلام قرنطینه شدن ولایت بدخشان برای مدت سه هفته، شمار زیادی از ادارههای دولتی و غیردولتی، فروشگاهها و مکانهای پرتجمع در شهر فیضآباد و ولسوالیهای این ولایت تعطیل شدهاند. همچنان برگزاری محافل عروسی، فاتحهخوانی، تجمعات دیگر اجتماعی و مذهبی در جریان این قرنطینه ممنوع اعلام شده است. اما هنوز هم دیده میشود که شرایط قرنطینه آنچنانی که لازم است از سوی باشندهگان این ولایت جدی گرفته نمیشود.
برگزاری میلههای بهاری، مراسم عروسی، فاتحهخوانی و دستاربندیها هنوز هم طبق معمول در شهر و ولسوالیهای این ولایت ادامه دارد. اما هستند افراد انگشتشماری که در این میان شرایط قرنطینه را به درستی رعایت میکنند و به رهنمودهای صحی گوش میدهند.
محمدشریف شایق، از خبرنگاران محلی ولایت بدخشان است که در قرنطینۀ خانهگی بسر میبرد. آقای شایق میگوید که تاحد ممکن کارهای خبرنگاریاش را از خانه انجام میدهد، اما در صورت نیاز با رعایت رهنمودهای صحی، از خانه بیرون میشود.
آقای شایق کارمند «مرکز رسانهیی باور» است. او از تجربههایش در روزهای قرنطینه سخن میگوید: «پس از انجام کارهای مطبوعاتی، کتاب میخوانم، به کودکانم آموزش میدهم و در کارهای خانه با همسرم نیز همکاری میکنم.» به گفتۀ او تا زمانیکه به مصاحبۀ حضوری نیاز پیدا نشود، از خانه بیرون نمیشود. آقای شایق در روزهای قرنطینه با منابع محلی هماهنگ کرده است که اطلاعات مورد نیازش برای کارهایی رسانهیی را با استفاده از اینترنت و از طریق «واتسپ» با او شریک بسازند. به باور او، استفاده از این فناوری برای همۀ خبرنگاران در روزهای قرنطینه کمک میکند تا صدا، ویدیو و دیگر اطلاعات مورد نیاز را از منابع به سادهگی دریافت کنند و از گشتوگذار غیرضروری در شهر خودداری کنند.
آقای شایق میافزاید، با آنکه در جریان هفته چندین مرتبه از خانه بیرون میشود، اما در کنار استفاده از ماسک، دستکش و عینک؛ لباس جداگانه را برای بیرون رفتن اختصاص داده است. او پس از برگشت به خانه، لباس و ابزار کاریاش مانند کمرۀ تصویربرداری و دستگاه ضبط صدا را تعقیم میکند تا از احتمال آلوده شدن به ویروس کرونا در امان باشد.
این خبرنگار محلی میگوید: «غیر از تعقیم وسایل خبرنگاری حتا مواد مورد نیاز خانواده را که از بازار خریداری میکنم، خریطههای آن را داخل خانه نمیبرم و برای جلوگیری از انتقال ویروس، وسایل خریداری شده را پاکسازی و خریطههای آن را آتش میزنم و پس از تبدیلی لباسهایم و شستن دستها، داخل خانه میشوم.»
او که پیش از شیوع ویروس کرونا، هر بامداد در جادههای دور و برش دَوِش میکرد، اکنون به ورزشهای خانهگی اکتفا میکند و در اوقات فراغت خودش را با «بیل و کلنگ زدن» کُردهای حویلی مصروف نگهدارد. آقای شایق میگوید با این کار از از یکطرف ورزش میشود و از طرف دیگر کُردهای حویلیاش برای کشت سبزیجات آماده میشود. این خبرنگار محلی که در قرنطینۀ خانهگی بسر میبرد اضافه میکند که «روزهای قرنطینه، روزهای دشواری است، اما باید با همۀ سختیهایش به مبارزه با این ویروس برویم چون با اندکترین بیتوجهی، خطر به دام افتادن آن وجود دارد.»
شایق از باشندهگان بدخشان میخواهد که به رهنمودهای سازمان جهانی بهداشت و توصیههای وزارت صحت عامۀ کشور عمل کنند و اجازه ندهند که ویروس کرونا «کووید 19» در جامعۀ ما بیشتر از این شیوع کند. آقای شایق ادامه میدهد: «مردم توصیههای صحی را درست رعایت نمیکنند و این بیتوجهی خطر انتشار ویروس را بیش از هر زمان دیگر افزایش میدهد. مردم ما باید کرونا را جدی بگیرند و به رهنمودهای وزارت صحت عامه عمل کنند.»
محمد شریف شایق با بیان این مطلب که روزهای قرنطینه کاروبار بسیاری از مردم را با مشکل روبهرو کرده است، خاطرنشان میسازد که در صورت رعایت شرایط قرنطینه، افزون بر اینکه از انتشار ویروس جلوگیری میشود، مردم میتوانند کاروبار خود را به گونۀ درست آن به پیش ببرند. به باور او، تعطیلی نهادهای آموزشی مانند مکتب، دانشگاه و کورسهای آموزشی فرصتی خوبی را برای دانشآموزان و دانشجویان فراهم کرده است تا برنامههای آموزشی را از خانه دنبال کنند. آقای شایق میگوید، خانوادههایی که در آن افراد باسواد وجود دارد، باید برنامههایی آموزشی کودکانشان را طوری عیار کنند که رخصتیهای قرنطینه، آنان را از برنامههای آموزشی عقب نیندازد.
این درحالی است که پس از شیوع و گسترش ویروس کرونا، شماری از بزرگشهرهای کشور به شمول کابل، هرات، مزارشریف، ننگرهار و ولایتهای دیگر قرنطینه شدهاند. آمارهای وزارت صحت عامه نشان میدهد که تاکنون بیش از 600 نفر در 32 ولایت کشور به این ویروس مبتلا شدهاند. مسوولان وزارت صحت عامه اعلام کردهاند که در صورت گسترش ویروس کرونا، احتمال تمدید زمان قرنطینه در شماری از ولایتهای کشور وجود دارد.
از همین رو، شماری از فعالان مدنی و شخصیتهای فرهنگی ولایت بدخشان توصیه میکنند که در صورت ادامۀ این وضعیت، باشندهگان این ولایت باید روزهای قرنطینه را به فرصتِ خوب برای آموزش کودکان، مطالعه، ورزش و سرگرمیهای دیگر در خانه تبدیل کنند.