مسوولان ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بدخشان از افزایش علاقه‌مندی دام‌داران به اصلاح نسل جانوران اهلی در این ولایت خبر می‌دهند و می‌گویند که این ریاست به منظور اصلاح نسل‌ جانوران بومی، مرکزهای زیادی را در سطح شهر فیض‌آباد و ولسوالی‌های دوردست این ولایت ایجاد کرده است. به سخن آنان، تاکنون سه مرکز القاح مصنوعی از سوی وزارت زراعت و 8 مرکز دیگر از سوی بنیاد انکشافی «آغاخان» در مربوطات این ولایت ایجاد شده‌ است.

مسوولان ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بدخشان توضیح می‌دهند که بنای ساختمان مرکز القاح مصنوعی دیگر را به تازه‌گی در شهر فیض‌آباد تهداب‌گذاری کرده‌اند. این ساختمان برای اصلاح نسل جانوران اهلی به ارزش حدود یک‌ونیم میلیون افغانی از بودجۀ وزارت زراعت، ساخته می‌شود.

 نجیب‌الله، مسوول بخش مالداری ریاست زراعت بدخشان می‌گوید که این اداره به منظور اصلاح نسل حیوانات بومی و بلند بردن میزان تولید لبنیات این جانوران اهلی از چند سال به این‌سو بر شمار مراکز القاح مصنوفی افزوده است و این کار نتایج ثمربخشی را به دنبال دارد. آقای نجیب‌الله می‌افزاید که در سه مرکز القاح مصنوعی که از سوی وزارت زراعت در ولسوالی‌های ارگو، بهارک و شهر فیض‌آباد و همچنان در هشت مرکز دیگری که از سوی بنیاد آغاخان در ولسوالی‌های درواز، خواهان، واخان، شغنان، اشکاشم، جرم و خاش از چند سال بدین‌سو فعالیت می‌کنند، بیش از شش هزار گاو اصلاح نسل شده‌اند. به سخن او، دام‌هایی که در این مراکز اصلاح نسل شده‌اند، میزان حاصل‌دهی آن‌ها در مقایسه با نسل‌های جانوران بومی، افزایش چند برابری را نشان می‌دهد. در این مرکزها، اسپرم منجمد گاو‌های نسل بهتر (تاجیکستانی و اوزبیکستانی) به گاو‌های بومی تزریق می‌شود و با این کار نسل جدید این گاوها، شیر بیش‌تر می‌دهند.

کیکاوس تکساری، مسوول رسانه‌یی ریاست زراعت بدخشان می‌گوید که این ریاست به همکاری نهادهای کمک‌کننده همۀ مراکز القاح مصنوعی را با تجهیزات لازم مانند بالون‌های انتقال نایتروجن مایع که در نگه‌داری اسپرم منجمد به کار می‌رود و همچنان لباس ویژه برای مأموران فنی، گن فلزی و سایر وسایل عملیات تخنیکی، مجهز ساخته‌ است. به گفتۀ او، در پی افزایش میزان حاصل‌دهی از نسل‌های اصلاح شدۀ حیوانی، علاقه‌مندی مردم به اصلاح نسل‌ بومی جانوران اهلی افزایش یافته است و ریاست زراعت بدخشان نیز به خاطر پاسخ‌دهی به تقاضای مردم درنظر دارد با افزایش شمار این مراکز، روند اصلاح نسل‌های بومی جانوران اهلی را سرعت بخشد.

با این حال، شماری از دام‌داران در ولسوالی‌های بهارک، ارگو و شهر فیض‌آباد که در سال‌های گذشته نسل حیوانات بومی را اصلاح کرده‌اند، می‌گویند که میزان شیردهی جانوران اصلاح‌شدۀ آنان در مقایسه با نسل‌های بومی روزانه تا 22 لیتر افزایش یافته است و همین امر سبب افزایش علاقه‌مندی دام‌داران به اصلاح نسل حیوانات اهلی در بدخشان شده است.

صبغت‌الله، یکی از دام‌داران بدخشان می‌گوید که پس از اصلاح نسل گاو‌هایش در یکی از مراکز القاح مصنوعی، میزان تولیدات شیر و لبنیات گاو‌هایش به گونۀ چشم‌گیری افزایش یافته است. به گفتۀ او، هم‌اکنون او بخش بزرگی از نیازمندی‌های زنده‌گی‌اش را با فروش لبنیات برطرف می‌سازد و از این طریق مخارج زنده‌گی خانواده‌اش را تأمین می‌کند.

در همین حال، آگاهان امور دام‌داری در بدخشان می‌گویند که توجه و سرمایه‌گذاری در بخش اصلاح نسل جانوران اهلی سبب توسعۀ دام‌داری در این ولایت شده است و با افزایش شمار مراکز القاح مصنوعی، اقتصاد محلی در این ولایت بهبود خواهد یافت. محمد ناصر، آگاه امور کشاورزی و مالداری در بدخشان می‌گوید که اصلاح نسل جانوران اهلی سبب توسعۀ پیشۀ دام‌داری و افزایش میزان لبنیات می‌شود که در نهایت از واردات محصولات شیر، پنیر، مسکه و محصولات دیگر شیری از کشورهای بیرونی جلوگیری خواهد شد.

 به سخن این آگاه امور کشاورزی و دام‌داری، موقعیت جغرافیایی بدخشان برای برای دام‌داری یک مکان مناسب است و در صورت توسعۀ دام‌داری و ایجاد مراکز پروسس لبنیات در این ولایت، بازارهای داخلی لبنیات کشور متکی به تولیدات داخلی خواهد شد و تداوم این وضعیت سبب توسعۀ اقتصاد محلی و اقتصاد ملی می‌شود.

مسوولان ریاست زراعت، آبیاری و مالداری بدخشان می‌گویند که آنان درنظر دارند با ایجاد مراکز بیش‌تر القاح مصنوعی در این ولایت روند اصلاح نسل‌های بومی حیوانات را سرعت بخشند تا میزان تولیدات نسل‌های اصلاح شده بلند برود. به گفتۀ مسوولان این ریاست، افزون بر ایجاد مراکز القاح مصنوعی، آنان مرکزهای پروسس لبنیات را نیز در ولسوالی‌های بدخشان به گونۀ حوزه‌یی ایجاد کرده‌اند تا فروش محصولات دام‌داران این ولایت را معیاری بسازند و با افزایش سطح تولیدات، نیازمندی‌های مردم را در زمینۀ دست‌رسی به تولیدات شیری برطرف کنند.