رشد چراگاه‌های فصلی در ولایت جوزجان سبب شده که شغل مالداری و نگهداری حیوانات شیرده در این ولایت با گذشت هر روز گسترش یابد. دشت‌های خشک و پهن این ولایت در فصل‌های بارانی سیراب می‌شوند و سپس چراگاه‌های بزرگی را برای مالداران این ولایت به وجود می‌آورد. همچنان در ده سال گذشته وزارت زراعت، آبیاری و مالداری کشور نیز در بخش مدرن‌سازی شیوۀ کشاورزی و مالداری با کشاورزان و مالداران جوزجان همکاری‌های تأثیرگذاری داشته است.

روی کار آمدن دامداری‌های کوچک خانه‌گی از سوی زنان در این ولایت یکی از دستاوردهای بخش خصوصی با همکاری دولت دانسته می‌شود. فعالیت‌ کارخانه‌های محلی لبنیات‌فروشی در شهر شبرغان، مرکز این ولایت نیازمندی‌های لبنی باشنده‌گان شهر شبرغان را برطرف ساخته است.

سید یاسین، مالک یکی از کارخانه‌‌های تولید لبنیات در جوزجان از هشت سال به این‌سو مصروف شغل تولید فراورده‌های لبنی در شهر شبرغان است. او کارش را با سرمایۀ یک‌صد هزار افغانی آغاز کرده است. در حال حاضر در کارخانۀ سید یاسین روزانه به طور میانگین یک هزار کیلو شیر زیر پروسس قرار می‌گیرد. در این کارخانه شش نفر به ‌عنوان کارمند مصروف پروسس لبنیات هستند.

سید یاسین در صحبت با خبرگزاری نشانه می‌گوید که آنان نیازمندی‌های لبنی باشنده‌گان شهر شبرغان را برآورده می‌سازند. به گفتۀ آقای یاسین، بازار محلی شهر شبرغان در بخش تولید لبنیات خودکفا شده است. او اضافه می‌کند که آنان شیر را از روستاییان و دامداران محلی خریداری و پس از پروسس آن را به مشتریان عرضه می‌کنند.

کارخانه‌‌های تولید لبنیات شیر را از روستاییان و دامداران محلی خریداری و پس از پروسس آن را به مشتریان عرضه می‌کنند.

پنیر، قیماق، ماست، دوغ، مسکه و چکه از جمله فراورده‌هایی‌اند که در کارخانۀ سید یاسین تولید می‌شوند. آقای یاسین خاطرنشان می‌سازد که شرکت او توانایی پروسس پنج هزار کیلوگرم شیر را در یک روز دارد. به باور مالک این کارخانۀ تولید لبنیات، شغل دامداری آیندۀ خوبی دارد. او تأکید می‌کند که دولت باید زمینۀ ایجاد کارخانه‌های بزرگ تولید لبنیات را نیز فراهم سازد.

سید یاسین توضیح می‌دهد که یک سیر شیر را از دامداران به مبلغ ۱۶۵ افغانی خریداری و پس از پروسس هر سیر شیر را ۲۱۰ افغانی به فروش می‌رساند. آقای یاسین با ابراز این مطلب بیان می‌کند که از کارش راضی و خرسند است. او می‌گوید که شش تن دیگری نیز در کنار او صاحب‌ کار و معاش شده‌اند. این دامدار از دولت می‌خواهد که هرچه زودتر روی ایجاد کارخانه‌ها بزرگ تولید لبنیات در ولایت بلخ به ‌صورت جدی اقدام کند.

ذکرالله، دانش‌جوی دانشگاه جوزجان از هفت سال به این‌سو در کارخانۀ تولید لبنیات جوزجان در بخش تولید ماست مصروف کار است. او در حال حاضر، ۲۱ سال سن دارد و ماهانه نُه هزار افغانی دستمزد می‌گیرد. ذکرالله در کنار درس‌های دانشگاه به خاطر همکاری اقتصادی با خانواده‌اش در اوقات فراغت با سید یاسین کار می‌کند. او می‌گوید که شیر زیاد است، اما مردم راه‌های استفاده از آن را نمی‌دانند. ذکرالله پس از هفت سال روش‌ ساخت ماست، پنیر و مسکه را یاد گرفته است. او علاوه می‌کند که در آینده نیز به این کار ادامه خواهد داد. این کارمند بخش تولید لبنیات در جوزجان اضافه می‌کند که برقررای صلح می‌تواند به رشد کار آنان رونق دهد. به گفتۀ ذکرالله، در صورت ادامۀ جنگ، دامداران نیز حیوانات شیرده خود را از دست خواهند داد.

ذکرالله، دانش‌جوی دانشگاه جوزجان از هفت سال به این‌سو در کارخانۀ تولید لبنیات مصروف کار است.

با این‌ حال، باشنده‌گان جوزجان نیز از تولید و استفادۀ لبنیات وطنی استقبال می‌کنند. قمرالدین، باشندۀ شهر شبرغان به این باورست که تولیدات وطنی پاک و تازه است. او می‌گوید که محصولات خارجی با استفاده از مواد شیمیایی تولید و پروسس می‌شوند. همچنان ده‌ها باشندۀ دیگر این ولایت از لبنیات وطنی استفاده می‌کنند و راضی به نظر می‌رسند.

از سوی دیگری در هفتۀ نخست ماه جوزای امسال وزارت زراعت، آبیاری و مالداری اعلام کرد که افغانستان در بخش تولید فراورده‌های لبنی به خودکفایی رسیده است. هم‌اکنون در کنار دو کارخانۀ نسبتاً بزرگ تولید لبنیات در شهر شبرغان، ده‌ها کارخانۀ کوچک دیگری از سوی زنان زنان راه‌اندازی و اداره می‌شوند.

افغانستان در بخش کشاورزی یک کشور حاصل‌خیز است و با حمایت دولت می‌تواند یکی از تولید‌کننده‌گان بزرگ لبنیات در منطقه باشد. ادامۀ جنگ اما این فرصت را از شهروندان کشور گرفته است. در حال حاضر با وجود این که دولت اعلام کرده که افغانستان از لحاظ تولید و عرضۀ لبنیات به خودکفایی رسیده است، اما محصولات لبنی کشورهای همسایه هنوزهم در بازارهای کشور خرید و فروش می‌شوند.