نیاز به پشتوانه علمی در طراحی قالین در هرات سبب شده تا دانشگاه هرات برای احیا و نجات این تولید سنتی کشور پیشگام شود.

برای نخستین بار در سطح دانشگاه‌های کشور رشته طراحی قالین در دانشگاه هرات ایجاد می‌شود.

هدف از ایجاد این رشته دانشگاهی، نجات قالین کشور از روزگار بی رونق آن و برقراری ارتباط بین بازار کار، دانشگاه و علمی ساختن صنعت قالین عنوان شده است.

این اقدام با استقبال تولید کنندگان قالین در هرات مواجه شده است.

از نظر آنها تاسیس رشته طراحی قالین در واقع گامی است برای نجات این صنعت از اسارت سنت و دمیدن روح رقابت با تولیدات مدرن ماشینی.

علم در حمایت از صنعت 

قالین بافی در افغانستان به دلیل پیوندهای ناگسستنی آن با تاریخ این شهر، بیش از آنکه صنعت باشد، هنر است.

این نگاه به قالین در طول سالیان بی‌شمار سبب شده تا تولیدکنندگان نه تنها فرصت رقابت با صنعت تولید قالین را از دست بدهند که در تامین مخارج زندگی خویش نیز با دشواری مواجه شوند.

اما با رشد تولید قالین‌های صنعتی و بکار‌گیری طرح‌های مدرن در دیگر کشورهای تولیدکننده، ضرروت ورود علم و دانشگاه در این عرصه بیش از پیش احساس شده است.

رئیس دانشکده هنرهای دانشگاه هرات می‌گوید نیازسنجی برای ایجاد رشته طراحی قالین در این دانشکده، از یک سال پیش آغاز شده است.

محمد توفیق رحمانی می‌گوید قالین افغانستان به دلیل نگاه سنتی به آن هنوز با صنعتی شدن فاصله دارد و نیاز است که با حفظ ارزشهای سنتی در آن رگه هایی از طراحی مدرن را نیز جای داد.

به باور او افغانستان باید در کنار تولید قالین‌های دستی، در قالین صنعتی نیز حرفی برای گفتن داشته باشد.

استقبال تولیدکنندگان قالین

طراحی قالین در افغانستان به عنوان نمادی از هنر و تفکر، وابسته به حمایت و سرمایه‌گذاری دولت‌ها فراز و نشیب فراوانی را تجربه کرده است. اما در سالهای اخیر در سایه بی توجهی مسئولان نه تنها موفق به حفظ دستآوردهای هنری خود نشده که در رقابت با صنعت مدرن بیش‌تر از همیشه انزوا را تجربه کرده است.

حالا اما ایجاد رشته طراحی قالین در هرات با استقبال بازاریان و تاجران قالین روبرو شده است.

محمد رسول فایق رییس اتحادیه قالین فروشان زون غرب می‌گوید چنین گامی برای ورود تخصص و علم در عرصه تولید قالین ارزنده است و می تواند نفس دوباره‌ای به صنعت نیمه جان قالین کشور ببخشد.

او می‌گوید فارغان رشته طراحی قالین می‌توانند بر مرغوبیت و معرفی بیشتر صنعت قالین افغانستان تاثیرگذار باشند.

افزایش صادرات قالین

علی رغم کسادی بازار داخلی برای فروش قالین های تولیدی کشور، به نظر می‌رسد استقبال خارجی‌ها ازین صنعت روزنهء امیدی است برای قالین بافان.

اتاق تجارت و سرمایه گذاری هرات می‌گوید، در سال جاری صادرات قالین افغانستان افزایش را نشان می‌دهد.

محمدیوسف امین مدیر اداری این اتاق می‌گوید که در 9 ماه از سال جاری نسبت به زمان مشابه در سال 97 صادرات قالین حدود 20 هزار متر مربع افزایش یافته است.

همزمان عبدالله فائز رئیس دانشگاه هرات نیز می‌گوید، رشته طراحی قالین می‌تواند به افزایش صادرات کمک کند.

 در حال حاضر قالین هرات به کشورهای آلمان، استرالیا، ایران، اتریش، ایتالیا و کانادا صادر می‌شود.

حالا با ایجاد رشته طراحی قالین در دانشگاه هرات به نظر می‌رسد باید برای تحولی مثبت و رقابتی سخت با کشورهای همسایه آماده بود.