در پی گسترش ویروس کرونا که منجر به وضع محدودیت‌های روزگردی و خانه‌نشینی مردان شده، خشونت‌های خانواده‌گی و همسرآزاری در کشور افزایش یافته است. خانه‌نشینی برای زنان در بستر فرهنگی افغانستان امر معمول است و پیشینۀ تاریخی طولانی دارد، اما مردان خانواده کم‌تر به خانه‌نشینی تن می‌دهند و حاضر نیستند همانند زنان، زمان زیادی را در خانه سپری کنند.

در زبان و ادبیات جنسیت زده‌گی این دسته‌بندی به «مرد میدان» و «زن خانه» در جوامع سنتی منجر به ایجاد تفاوت‌های جنسیتی شده است که مبنای بسیاری از خشونت‌ها و تبعیض‌های جنسیتی در جوامع می‌باشد. روزهای قرنطینه اما این گفتمان غالب جوامع سنتی را شکسته و زنان و مردان را به گونۀ یک‌سان خانه‌نشین ساخته است. امروزه مردان زیادی برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا و خطر مصاب شدن به آن از حصار غرور حضور در بیرون، پایین آمده‌اند.

در بدخشان، جامعۀ فرو رفته در فقر اقتصادی، وضع محدودیت‌های روزگردی و خانه‌نشینی مردان سبب شده است تا میزان خشونت‌های خانواده‌گی نسبت به برهه زمانی پیش از شیوع ویروس کرونا، افزایش یابد. مسوولان محلی بدخشان نیز تایید می‌کنند که با وضع محدودیت بر گشت‌وگذار و قرنطینه شدن این ولایت، انواع خشونت‌ها‌ به ویژه خشونت‌ها در برابر زنان افزایش یافته است. آنان اما می‌افزایند که با وجود افزایش میزان خشونت، تا هنوز هیچ رویدادی از این خشونت‌ها در اداره‌های مربوطه به ثبت نرسیده است.

بیش‌تر زنانی که قربانی این دست خشونت‌ها شده‌اند، بسته بودن ادارات دولتی را سبب ثبت نکردن شکایت‌های‌شان عنوان می‌کنند. مروه (نام مستعار) یکی از قربانیان خشونت‌های خانواده‌گی در روزهای قرنطینه در بدخشان است. او می‌گوید که سایۀ سیاه فقر بر تمام ابعاد زنده‌گی آنان دامن گسترده است و افزون بر این‌که رنج ناداری را بردوش می‌کشد، قربانی خشونت‌های خانواده‌گی نیز شده است. مروه می‌گوید از یک‌طرف فقر و بی‌کاری و از سوی دیگر سپری کردن زمان طولانی با مرد خانواده زمینه‌ساز بروز نزاع میان او و شوهرش شده است و در روزهای قرنطینه این وسعت این ناراحتی گسترش یافته است. این قربانی خشونت‌های خانواده‌گی در جریان قرنطینه می‌افزاید: «در خانۀ ما همیشه جنگ و جنجال و جگرخونی است، در گذشته شوهرم بیرون می‌رفت و کار می‌کرد و روزانه یک چیزی به دست می‌آورد، ولی حالا در خانه بی‌کار است و وقتی از شوهرم یگان چیزی که ضرورت می‌شود، می‌خواهم عصبانی می‌شود و جنگ می‌کند.» همچنان ستاره (نام مستعار) یکی از قربانان دیگری خشونت‌های خانواده‌گی در روزهای قرنطینه در بدخشان است. او می‌گوید که چندین مرتبه از سوی شوهرش مورد لت‌وکوپ قرار گرفته، اما به دلیل بسته بودن اداره‌های دولتی نتوانسته شکایتی درج کند. به گفتة‌ او، اگر وضعیت به همین منوال ادامه یابد، زنان زیادی قربانی خشونت‌ها خواهند شد و هیچ فرد و یا نهادی هم به دادشان نخواهد رسید.

در همین حال، آلینا غیاثی، رییس امور زنان بدخشان نیز تأیید می‌کند که روزهای قرنطینه سبب‌ساز بروز خشونت‌های خانواده‌گی در برابر زنان در این ولایت شده است. رییس امور زنان بدخشان به این باور است که نبود مشغولیت‌های سالم در خانواده‌ها به «بگو و مگوهای» منازعه برانگیز دامن می‌زند و سرانجام به خشونت در برابر زنان می‌انجامد. خانم غیاثی می‌افزاید: «متأسفانه جنجال‌های خشونت‌بار در دورۀ قرنطینه در خانواده‌ها افزایش یافته است، اما مستندسازی این مسایل دشوار است به خاطری که بعضی از ادارات فعالیت ندارند و زنان هم مراجعه نمی‌کنند.»

امام محمد ساعی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در بدخشان می‌گوید که ناهنجاری‌های اجتماعی و اقتصادی حاکم بر اوضاع و احوال جامعۀ بدخشان می‌تواند عامل اصلی اِعمال خشونت‌ها در برابر زنان باشد و خانه‌نشینی مردان زمینه را برای کار بیش‌تر از پیش فراهم کرده است. آقای ساعی می‌افزاید که از نظر فرهنگی، نگاه آمرانه و جنس دومی نسبت به زنان و تصرف مالکانة مردان ناشی از ضعف فرهنگی و برداشت ناقص از جنسیت در این ولایت، سبب می‌شود که خشونت‌ها در برابر زنان صورت گیرد.  به گفتة این جامعه‌شناس، زن و  مرد به عنوان همسر در یک خانه باید زنده‌گی‌شان را بر پایة معیارهای انسانی بنا کنند و از دید همسطح بودن باهمدیگر رفتار کنند.

همچنان عبدالقدیر بران، روان‌درمان به این باور است که شرایط دشوار اقتصادی در بدخشان به سلامت روانی افراد تهی‌دست صدمۀ شدید وارد کرده و همین امر سبب بروز خشونت‌ها در خانواده‌ها شده است که بیش‌تر زنان را متأثر می‌سازد. به سخن این داکتر روان‌شناس، نهادهای مسوول باید در این زمینه توجه کنند و در جست‌وجوی یک راه حل مناسب برای این معضل باشند.

با این‌همه، مسوولان ریاست امور زنان بدخشان می‌گویند که آنان برنامه‌یی را در دستور کار قرار داده‌اند که بر بنیاد آن در روزهای قرنطینه به زنان مشورت خواهند داد تا از بروز نزاع و پرخاش‌گری در خانواده‌ها جلوگیری شود. آلینا غیاثی، رییس امور زنان بدخشان به خبرگزاری نشانه می‌گوید: «ریاست امور زنان به صورت خانه‌وار و گروهی برنامه‌های آگاهی‌دهی را در مرکز و ولسوالی‌های بدخشان راه‌اندازی می‌کند تا اعضای خانوده‌ها در روزهای قرنطینه برای خود مصروفیت‌های سالم ایجاد کنند و از بروز نزاع در خانواده‌ها جلوگیری شود.»

از سویی دیگر، اما شماری از آگاهان مسایل اجتماعی در بدخشان به این باورند که افزون بر حاکمیت پندارهای زن‌ستیزانه و نگاه‌های تبعیض‌آمیز در برابر زنان، فقر اقتصادی عامل دیگری خشونت علیه زنان است و دولت باید برای مهار این عامل اساسی، دست به کار شود. این درحالی است که با گسترش روزافزون ویروس کرونا در جهان، دولت‌ها نه تنها در امر کار آفرینی هیچ اقدامی نکرده‌اند؛ بلکه جلو عده‌یی زیادی از فعالیت‌های اقتصادی را نیز گرفته‌اند.