آمارها در هرات نشان می‌دهد که روزانه حداقل ده‌تن در هرات سکته می‌کنند.

۲۵ درصد این آمار را جوانانی تشکیل می‌دهند که استفاده از قلیان و سیگار آن‌ها را روانۀ شفاخانه‌ها می‌کند.

متخصصان پزشکی در هرات می‌گویند، سن کم استفاده‌کنندگان از قلیان، سیگار و انواع دخانیات، منجر به افزایش موارد سکته در بین جوانان شده است. بر اساس آمارها، هر روز شفاخانۀ مرکزی هرات میزبان پنج تا هجده فردی است که به دلیل بروز سکته به این مرکز منتقل می‌شوند. جوانانی که در جستجوی لذت آنی و نشاط سرگرم کننده، سراغ دخانیات و قلیان می‌روند، می‌گویند تا کنون نسبت به خطرات این پدیده اطلاعات کافی ندارند.

عزیزالرحمان 25 ساله یکی از جوانانی است که وسوسه‌انگیز بودن قلیان او را تا مرز اعتیاد به این دود کشنده برده بود. دودی که سرانجام او را به دارو و درمان دشوار و زمان‌گیر سوق داد.

عزیزالرحمان می‌گوید، برای چند سال پیاپی، قلیان رفیق و همدم شب‌های او شده بود و هر کامی که از قلیان می‌گرفت، حکم تسکین دهندۀ دردهای روزمره و فشار عصبی را برای او داشت. اما بی‌خبر از آن‌که این قلیان، روزی او را درگیر دردی بزرگتر و تشنج‌های پی در پی خواهد کرد.

شوک‌های ناشی از دود قلیان 

اوج آسیب دیده‌گی عزیزالرحمان هنگامی برای او روشن شد که بر اثر شنیدن حادثۀ ترافیکی یکی از دوستانش، گرفتار تشنج‌های پیاپی و لرزش اعضای بدن خود شد. او می‌گوید، پس از مراجعه به چندین داکتر و کلینیک در هرات، سرانجام مجبور به عزیمت به پاکستان و ادامۀ تداوی در این کشور شده است.

می‌گوید، داکتران پاکستانی به محض مشاهدۀ نتایج آزمایش‌های او، گفته‌اند که استفادۀ بیش از حد از دخانیات به‌ویژه قلیان، عامل اصلی این بیماری دشوار بوده است.

می‌گوید ماه‌ها طول کشید تا فلج شدن‌های چند ساعتۀ اعضای بدن و تشنج‌های ناشی از دود قلیان را مداوا کند و پس از آن برای همیشه روی استفاده از قلیان خط سرخ بکشد.

 اگرچه مسدود شدن قلیان‌سراهای هرات به دلیل جلوگیری از انتشار ویروس کرونا، این روزها بازار افراد وابسته به قلیان را کساد کرده است، اما هنوز هم این ابزار سرطان‌زا در بخش‌هایی از این شهر عرضه می‌شود.

جوانانی که بی‌توجه به آسیب‌های قلیان گِرد هم جمع می‌شوند و ساعت‌ها دود قلیان را به مهمانی شُش‌های خود می‌برند.

افزایش آمار سکته 

آن‌گونه که آمار شفاخانۀ مرکزی هرات نشان می‌دهد، روزانه پنج تا هجده مورد واقعۀ سکته در این مرکز ثبت می‌شود. بیست و پنج درصد این افراد را جوانان تشکیل می‌دهند که تا همین چندسال پیش در بدترین حالت به هفت تا هشت درصد می‌رسید.

داکتر محمدناصر بها، متخصص داخلۀ عمومی می‌گوید، سن کم استفاده کننده‌گان سیگار، قلیان، تحرک کم، دیابت و کمبود ویتامین (D) از عوامل افزایش شمار جوانانی است که با سکته مواجه می‌شوند. او می‌گوید، نگرانی از سیر صعودی گرایش جوانان به استفاده از قلیان و سایر دخانیات، در حال افزایش است.

داکتر بها می‌گوید، بر اساس یک تحقیق که دو سال پیش در هرات انجام شده، ۵۵ درصد از بیماران در هرات با کمبود ویتامین (D) دست و پنجه نرم می‌کنند. او می‌گوید در کنار دخانیات، کمبود ویتامین (D) نیز تاثیر نگران کننده‌ای بر افزایش سکته‌های قلبی و مغزی دارد.

۷۵ درصد بیماران سکته‌های قلبی و مغزی در هرات را میان‌سالان و افراد کهن‌سال تشکیل می‌دهند.

تاثیرات مخرب قلیان و دخانیات از این دست، در کوتاه‌مدت بر سلامتی جوانان پوشیده است، اما با کوچ‌کترین تحریک بر اعصاب و روان افراد، این آثار در نقش سکته‌های قلبی بروز می‌کنند.

داکتران اما تنها راه پیش‌گیری از این وضعیت را، دوری از دخانیات و الکل، ورزش منظم و تغذیۀ سالم می‌دانند.