
شکست بیپیشینۀ طالبان در بدخشان
نزدیک به 10 سال پیش گروه طالبان با ایجاد نخستین هستۀ کوچک جنگی در ولسوالی وردوج بدخشان فعالیتهای ضد دولتی خود را آغاز کردند، این گروه اما به دلیل عدم توجه حکومتهای قبلی توانستند در این مدتزمان جغرافیای جنگی خود را توسعه داده و ولسوالیهای یمگان، جرم، کران و منجان و بخشهایی از 12 ولسوالی دیگر این ولایت را با درصدیهای متفاوت تصرف کنند.
همزمان با گرم شدن تنور گفتوگوهای صلح میزان حملات تهاجمی دولت بر این گروه کاهش پیدا کرد تا باشد که آنها به میز مذاکره حاضر شوند اما این گروه نه تنها حاضر به گفتوگوی رو در رو با حکومت افغانستان نشدند بل، با تشدید حملات نظامی به عملیات تهاجمی ادامه دادند.
دلیل افزایش حملات تهاجمی طالبان، کاملاً روشن بود، آنان به این فکر بودند که با این رویکرد میتوانند از زاویۀ نیرومند وارد گفتگوهای صلح شوند.
در مدت نزدیک به یک دهۀ گذشته دهها عملیات تصفیوی به هدف پاککاری بدخشان از وجود طالبان انجام شد اما هیچیک از این عملیاتها نتایج مثمر ثمر در پی نداشت اما عملیات اخیر به داستان قدرت نمایی طالبان در بدخشان نقطۀ پایان گذاشت.
حکومت محلی بدخشان با پشتیبانی حکومت مرکزی از دو ماه بدینسو عملیات تصفیوی را به هدف پاککاری مناطق زیر اثر طالبان راه اندازی نمود که در نتیجۀ آن مناطق بیشماری از کنترل طالبان بیرون شد و به این گروه تلفات سنگین وارد گردید.
نیک محمد نظری، سخنگوی والی بدخشان میگوید، از زمان آغاز عملیات تصفیوی در چندین ولسوالی بدخشان افزون بر تصفیۀ کامل ولسوالیهای وردج، یمگان، کران و منجان و بخشهایی از ولسوالی جرم از وجود طالبان به این گروه تلفات سنگین وارد شده است.
وی گفت:« در این عملیات تصفیوی بیش از 250 تن از اعضای گروه طالبان کشته و زخمی شدند، شماری از تجهیزات نظامی آنها تخریب و مقدار دیگر به دست نیروهای امنیتی افتاد، افراد کلیدی گروه طالبان کشته شدند و مناطق زیادی به کنترل نیروهای امنیتی در آمد.»
سخنگوی والی بدخشان می افزاید که شماری از نیروهای خارجی در این عملیاتها کشته شده و شماری دیگر شان فرار کرده اند.
باشندهگان محل میگویند، گروه طالبان به زور از مردم نان و آب میخوردند، فعالیتهای اجتماعی با اجبار بالای مردم انجام داده و مانع آموزش دختران میشدند.
حبیبه یکتن از باشندهگان ولسوالی یمگان که در پی ظلم و فشار گروه طالبان با خانوادهاش به شهر فیض آباد مرکز بدخشان آواره شده است میگوید:« گروه طالبان زمین، خانه، مال و دارایی ما را به زور گرفتند، نزدیکان ما را کشتند و ما را مجبور به ترک خانههای مان کردند.»
حبیبه، پس از تصفیۀ کامل ولسوالی یمگان توسط نیروهای امنیتی که قصد بازگشت به خانوادهاش را دارد میگوید، او نگران بازگشت دوبارۀ طالبان است و از حکومت میخواهد که در زمینۀ نگهداری مناطق تصفیه شده جدی عمل کند.
از زمان آغاز عملیاتها تا اکنون صدها خانواده مناطق زیر کنترول طالبان به ساحۀ زیر کنترل دولت مهاجر شده اند؛ آنان میگویند، توانایی تحمل ظلم و ستم گروه طالبان را ندارند.
حمید الله یکتن از باشندهگان روستای خستک ولسوالی جرم میگوید، گروه طالبان خانههای آنان را به سنگر نبرد تبدیل کرده اند و از کودکان و مردم ملکی به عنوان سپر جنگی در برابر نیروهای دولتی استفاده میکنند
با این حال سید عبدالله همایون دهقان رییس مبارزه با رویدادهای طبیعی بدخشان میگوید که این اداره به تمام بیجاشدهگان جنگ کمک کرده است و برنامههای را به منظور حمایت از آنان در فصل سرما روی دست دارند.
دهقان می افزاید:« بیش از 1200 فامیل در ولسوالیهای وردوج و یمگان مورد مساعدت نقدی و غیر نقدی قرار گرفتند و از سایر نهادهای کمک کننده تقاضا نمودیم که به بیجاشدهگان جنگ در فصل سرما کمک کنند.»
با آنکه هنوز هم عملیات تصفیوی در بدخشان ادامه دارد اما فشار گروه طالبان مبنی بر منع خروج ساکنان محل این روند را دشوار ساخته است.
نیک محمد نظری سخنگوی والی بدخشان میگوید:« گروه طالبان مردم را به گروگان گرفتند به آنان اجازۀ بیرون شدن از محل را نمیدهند، خانههای مردم را سنگر انتخاب کرده اند و از مردم ملکی به عنوان سپر محافظتی در جنگ استفاده میکنند.»
هم اکنون گروه طالبان در مناطق روستایی و کوهستانی ولسوالیهای وردوج و جرم پناه برده اند و این نگرانی در میان مردم وجود دارد که این گروه دست به حملات خونین بزند.
مقامهای محلی و امنیتی بدخشان اما به مردم اطمینان میدهند که عملیات تا تصفیۀ کامل مناطق نا امن بدخشان از وجود شورشیان ادامه دارد.
امین الله مجاهد، فرماندۀ کندک دوم لوای دوم ارتش در بدخشان گفت که آنان با تمام توان در برابر گروه طالبان رزمیده اند و آماده اند بدخشان را از وجود طالبان پاکسازی کنند.
مجاهد میگوید؛ نیروهای اردوی ملی از ولسوالی جرم تا ولسوالی یمگان و کران و منجان پاسگاههای امنیتی ایجاد کرده اند تا مردم بتوانند با خاطر آرام در این مسیر رفت و آمد نمایند.
به گفتۀ این فرماندۀ ارتش در بدخشان، گروه طالبان مورال خود را از دست داده و نه تنها توانایی نبرد رویاروی با نیروهای امنیتی را ندارند بلکه با تدابیری که آنها روی دست گرفته اند فرصت انجام حملات تروریستی و چریکی را از گروه طالبان گرفته اند.
وی میافزاید که نیروهای ارتش با تمام توان در حفاظت از ارزشهای دینی، نوامیس ملی و حاکمیت ملی دفاع نموده و مصمم بر آنند تا تصفیۀ کامل بدخشان از وجود شورشیان در برابر آنان برزمند.
با این حال شهروندان و فعالان مدنی بدخشان ضمن استقبال از پیشری نیروهای امنیتی و پسگیری مناطق از دست رفته از کنترول طالبان میگویند که میزان باورمندی آنها به نیروهای امنیتی افزایش یافته و اطمینان دارند، مناطق باقی مانده هم از کنترل طالبان آزاد شود.
مقامهای محلی بدخشان هم به مردم تعهد سپرده اند که با حمایت حکومت مرکزی مأموریت تصفیۀ کامل بدخشان از وجود طالبان را به انجام میرسانند.