فساد در استخدامها و خرید لوازم بهداشتی؛ نهادهای مدنی بدخشان از کارکرد مسوولان شفاخانۀ «کووید 19» انتقاد میکنند
مسوولان نهادهای مدنی و انجمن داکتران بدخشان که روند استخدام کارمندان، خریداری تجهیزات و لوازم بهداشتی و چگونهگی مراقبتهای بهداشتی از بیماران «کووید 19» را در این ولایت بررسی کردهاند، میگویند که افزون بر موجودیت فساد گسترده در روند خریداری اجناس، امکانات صحی و استخدام کارکنان صحی، هیچ یکی از رهنمودهای بهداشتی در بخش نگهداری بیماران مبتلا به ویروس کرونا در شفاخانۀ ویژۀ بیماران «کووید 19» در این ولایت رعایت نمیشود.
سیفالدین ساییس، رییس مجتمع جامعۀ مدنی بدخشان در صحبت با خبرگزاری نشانه میگوید که آنان بر بنیاد قانون دسترسی به اطلاعات و کارشیوۀ مبارزه با ویروس کرونا، روند نظارتشان از اجرائات کاری شفاخانۀ «کووید 19» در بدخشان آغاز کردهاند. به گفتۀ او، یافتههای آنان نشان میدهد که مسوولان ریاست صحت عامۀ بدخشان در زمینۀ استخدام کارکنان این شفاخانه، چگونهگی مراقبت از افراد مشکوک، مبتلایان ویروس کرونا و همچنان فراهمآوری امکانات و تجهیزات صحی برای این شفاخانه، دست به فساد گسترده زده و برخلاف معیارهای وزارت صحت عامه به مراقبتهای بهداشتی از بیماران کرونا پرداختهاند.
رییس جامعۀ مدنی بدخشان میافزاید: «متأسفانه به استثنای حضور چند داکتر چپن سفید، هیچ یک از فعالیتها و وضعیت موجود در این شفاخانه قابل پذیرش نیست و نهادهای مسوول باید در رویکرد مبارزۀشان با کرونا تغییر بیاورند.»
سیفالدین ساییس با اشاره به اینکه هیچ یکی از معیارهای جهانی و رهنمودهای صحی در زمینۀ مراقبت از بیماران مبتلا به ویروس کرونا در این شفاخانه رعایت نمیشود، توضیح میدهد که مراقبت از بیماران مشکوک و مثبت زیر یک سقف، نبود لباس ویژه برای بیماران داخل بستر، استفادۀ همزمان و مشترک بیماران مشکوک و مبتلا به کرونا از یک مکان و شیر آب آشامیدنی، گشتوگذار افراد مشکوک و مبتلا به ویروس کرونا با داکتران و سایر کارکنان صحی در یک مکان و استفادۀ همزمان همۀ بیماران مشکوک و مبتلا به این ویروس از یک دستشوی و شاور از عمدهترین مشکلات موجود در شفاخانۀ کووید 19 در بدخشان به شمار میروند. یافتههای این هیأت نظارتی نشان میدهد که در بخش مراقبتهای جدی بیماران کووید 19 به جز یک چپرکت و دوشک و یک کمپل دیگر هیچگونه امکانات صحی موجود نمیباشد.
این در حالی است که حدود دو هفته پیش، مسوولان ریاست صحت عامۀ بدخشان از خریداری تجهیزات صحی به ارزش 48 میلیون افغانی خبر داده و گفتهاند که با خرید این تجهیزات، مشکلات آنان از ناحیۀ نبود امکانات و تجهیزات صحی، برطرف شده است.
اکنون اما مبتلایان ویروس کرونا که در این شفاخانه بستریاند، میگویند که آنان به غذا، ماسک، مایع ضدعفونی، مایع دستشویی و تشنابهای جداگانه دسترسی ندارند. حامد (نام مستعار) یکتن از بیماران بستری در شفاخانۀ ویژۀ کووید 19 در بدخشان به خبرگزاری نشانه میگوید: «تمام افراد مشکوک و مثبت در یک جای بستری هستند که واقعا خطر سرایت بیماری به افراد صحتمند زیاد است.» به گفتۀ او، آنان افزون بر اینکه به مواد ضدعفونیکننده دسترسی ندارند، از یک ماسک عادی برای چهار روز استفاده میکنند و هیچ گونه سهولتی از سوی مسوولان به آنان فراهم نمیشود.
با این حال، استوری یزدان پرست، معاون جامعۀ مدنی بدخشان میگوید که همۀ بیماران مشکوک و مبتلا به ویروس کرونا افزون بر اینکه در یک مکان نگهداری میشوند، از ذخیرۀ آب، تشناب و شاور مشترک استفاده میکنند که با هیچ یکی از معیارهای صحی برابر نیست.
مسوولان شفاخانۀ «کووید 19» در بدخشان اما با رد این ادعاها میگویند که گروه نظارتی جامعۀ مدنی در نظارتشان از چگونهگی انجام عرضۀ خدمات صحی، برخورد غیرمسلکی و غیرحرفهیی داشتهاند و انتقادهای آنان مبنی بر کمکاری این شفاخانه صحت ندارد. شاهدالله دانشی، مسوول شفاخانۀ ویژۀ مبارزه با کرونا در بدخشان میگوید که آنان خدمات صحی و مراقبتهای بهداشتی بیماران «کووید 19» را مطابق معیارهای وزارت صحت عامه عرضه میکنند. آقای دانشی میافزاید که افراد مشکوک و افراد مبتلا به ویروس کرونا به گونۀ جداگانه در این شفاخانه نگهداری میشوند. به سخن او، افرادی که تا هنوز نتایج آزمایش آنان به بدخشان نرسیده با افرادی که تازه مراجعه میکنند و نیاز به مراقبت داشته باشند به گونۀ جداگانه بستری میباشند.
فساد در استخدام کارکنان صحی
هیأت نظارتی نهادهای جامعۀ مدنی بدخشان ادعا دارند که روند استخدام در شفاخانۀ ویژۀ بیماران «کووید 19» شفاف نبوده و شماری از کارکنان این شفاخانه به گونۀ خیالی استخدام شدهاند. اعضای این هیأت میگویند که این افراد خیالی مستحق دریافت حقوق شناخته شدهاند اما در سه ماه، یک بار هم در شفاخانۀ ویژۀ «کووید 19» بدخشان دیده نشدهاند.
بر بنیاد یافتههای این هیأت نظارتی از مجموع ۱۹۵ کارمند صحی که مستحق حقوق شناخته میشوند، تنها ۴۵ تن آنان در این شفاخانه مصروف عرضۀ خدمات صحی به بیماران کرونا هستند و حضور کارکنان صحی دیگر در شفاخانۀ ویژۀ بیماران «کووید 19» خبری نیست.
اجمل درویش، یکی از فعالان مدنی بدخشان و عضو این هیأت نظارتی میگوید: «افرادی را میشناسم که در دو جای وظیفه دارند و همچنان شمار دیگری که هنوز دانشجو هستند ولی به عنوان کارمندان صحی در شفاخانۀ کووید 19، استخدام شدهاند.» به سخن او، از مجموع 195 کارمند استخدام شده در این شفاخانه، شمار اندک و انگشتشمار آنان حضور دارند و از موجودیت دیگران خبری نیست.
مسوول شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 در خشان اما این ادعای هیأت نظارتی جامعۀ مدنی را رد میکند و در زمینۀ استخدام کارکنان خلاف رشتۀ تحصیلی و تخصصی میگوید که به استثنای بخشهای اداری و نگهبانان، همۀ کارمندان این شفاخانه از میان افراد مسلکی، استخدام شدهاند. به گفتۀ او، همۀ کارمندان شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 به گونۀ نوبتی در دو شفت کاری 12 ساعته کار میکنند. آقای درویش میگوید: «یافتههای هیأت نظارتی جامعۀ مدنی از کارمندان ما در یک شفت کاری نمیتواند بیانگر وجود فساد در روند استخدام باشد؛ زیرا نیمی از کارمندان در شفت بعدی به کار حاضر میشوند.»
همچنان نور خاوری، رییس صحت عامۀ بدخشان میگوید که آماده است از همۀ اجرائاتش در روند استخدام کارمندان شفاخانۀ ویژۀ بیماران کویید 19، به مردم پاسخ بدهد.
فساد در خرید تجهیزات، دارو و لوازم بهداشتی
هیأت نظارتی که متشکل از اعضای جامعۀ مدنی و انجمن داکتران بدخشان میباشد، مدعی است که در روند خریداری دارو، تجهیزات و لوازم بهداشتی شفاخانۀ کووید 19در این ولایت فساد گسترده صورت گرفته است. آنان درحالی از فساد در هنگام خریداری سخن میگویند که حدود دو هفته پیش، حکومت محلی بدخشان به ارزش 48 میلیون افغانی از بودجۀ ویژۀ مبارزه با کرونا در این ولایت، تجهیزات و لوازم بهداشتی خریداری کرده است.
فعالان مدنی بدخشان میگویند که بسیاری از تجهیزات و لوازم بهداشتی دو برابر بالاتر از نرخ موجود در بازار خریداری شده است و امر بیانگر حیفومیل و هزینۀ هنگفت در خریداری این تجهیزات و لوازم بهداشتی و دارو شمرده میشود. اسناد به دست آمدۀ آنان نشان میدهد که هیأت خریداری، یک پایه چپرکت چینایی را به بهای 48 هزار افغانی، هر دانه تابلیت «ایزیترومایسین» 20 افغانی و هر دستگاه ذخیرهکننده اکسیجن را 8 تا 9 هزار افغانی از شرکت تجارتی مسعود محسن، یکی از شرکتهای واردکنندۀ دارو تجهیزات طبی در کشور، خریداری کردهاند.
اجمل درویش، عضو این هیأت نظارتی میگوید که فروش این چپرکتها در بازار به گونۀ پرچون 28 هزار افغانی، هر دانه تابلیت «ایزیترومایسین» 10 افغانی و هر دستگاه ذخیره اکسیجن یکهزار و دوصد افغانی میباشد. آقای درویش می افزاید: «این اجناس باید به گونۀ عمده پاینتر از این نرخ خریداری شده باشد نه اینکه از دو تا چند برابر بیشتر از نرخ اصلی آن.» به سخن او، تمام داورها و تجهیزات خریداری شده با تفاوت نرخ در مقایسه با نرخ بازار خریداری شده و این امر نشان میدهد که پول هنگفتی در هنگام خریداری وسایل، تجهیزات، دارو و امکانات صحی در شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 در بدخشان، حیفومیل شده است.
اعضای این هیأت نظارتی میافزایند که بسیاری از لوازم بهداشتی از جمله مایع ضدعفونیکنندۀ دست که جدیداً به شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 خریداری شده است، سه ماه از تاریخ انقضای آن گذشته است. خانم استوری یزدان پرست، معاون نهادهای جامعۀ مدنی بدخشان میگوید که یک جوره لباس ویژۀ پزشکان «پیپیای کیت» که نرخ آن در بازار 300 افغانی است، برای شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 در بدخشان به قیمت 850 افغانی از شرکت تجارتی محسن مسعود، خریداری شده است.
واکنش مسوولان
مسوولان ریاست صحت عامۀ بدخشان اما میگویند که خریداری تجهیزات و لوازم بهداشتی توسط کمیتۀ خریداری صورت گرفته و بر بنیاد اطلاعات آنان، تجهیزات موردنظرشان به نرخ پایینتر از ولایتهای دیگر خریداری شده است. نور خاوری، رییس صحت عامۀ بدخشان میگوید: «ما روز چهارم عید به مردم گزارش میدهیم و نشان میدهیم که هیچگونه فسادی در خریداری تجهیزات صحی وجود ندارد.» به گفتۀ رییس صحت عامۀ بدخشان، بهای وسایل و تجهیزات پس از شیوع ویروس کرونا و محدودیتهای مرزی در سطح جهان بالا رفته و آنان از خریداری وسایل، دارو و لوازم بهداشتی اسناد در اختیار دارند و بر بنیاد آن، پاسخگو هستند.
همچنان نیک محمد نظری، سخنگوی والی بدخشان میگوید که بسته شدن مرزها و افزایش تقاضای بازار به وسایل و تجهیزات صحی سبب شده است که این وسایل به نرخ قبلی در بازار عرضه نشود. او میافزاید که هیأت خریداری حکومت محلی بدخشان با توجه به بهای ثابت در بازارهای کشور تجهیزات مورد نیاز شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 را خریداری کرده و حکومت محلی بدخشان آماده است که از همۀ مصارف انجام شده در امر مبارزه با ویروس کرونا در این ولایت به مردم حساب بدهد.
با این حال، بشیر صمیم، رییس شورای ولایتی بدخشان میگوید که خریداری تجهیزات و لوازم بهداشتی، استخدام کارکنان و چگونهگی اجرائات ادارۀ محلی بدخشان در امر مبارزه با ویروس کرونا با پرسشهای زیادی روبهرو است و آنان در نظر دارند که پس از روزهای عید بررسی همهجانبه را جهت حصول اطمینان مردم در شفاخانۀ ویژۀ بیماران کووید 19 در بدخشان آغاز کنند.