شماری از زنان ولایت بدخشان که از این پیش در بخش‌ صنایع دستی و تولید سمارق کار می‌کردند، پس از گسترش ویروس کرونا در کشور به تولید پوزبندهای خانه‌گی (ماسک) پرداخته‌اند. آنان دلیل این اقدام‌شان را کمبود مواد بهداشتی در بازار عنوان می‌کنند و می‌گویند که ماسک‌های تولیدی آنان باکیفیت و ارزان‌تر از ماسک‌های وارداتی است.

رهبری این ابتکار را در بدخشان «موسسۀ حرفه‌یی بانو» برعهده دارد. ضیاگل عالمی، مسوول این موسسه می‌گوید: «پس از آن‌که بهای ماسک در بازار بالا رفت و در بسیاری از دواخانه‌ها هم پیدا نمی‌شد، تصمیم گرفتیم که با ایجاد یک مرکز تولیدی، ماسک مورد نیاز بازار را تامین کنیم.» ضیاگل می‌افزاید که او شیوه‌های تولید ماسک را از طریق تلویزیون و اینترنت یاد گرفته و اکنون با شماری از زنان بدخشانی ماسک‌هایی باکیفیت و با نرخ مناسب به بازار عرضه کند.

موسسۀ حرفه‌یی بانو از این پیش در بخش صنایع دستی و تولید سمارق فعالیت داشت، اما اکنون نظر به تقاضای بازار به تولید ماسک پرداخته است. مسوول این موسسۀ می‌گوید که تولید هر ماسک برایش 5 افغانی هزینه دارد و این موسسه هر ماسک را به 10 افغانی در بازار می‌فروشد. خانم ضیاگل گفت: «ماسک‌های خارجی افزون بر این‌که یک‌بار مصرف است، قیمتش هم بالاست و قابلیت تعقیم را ندارد. ولی ماسک‌هایی را که ما تولید می‌کنیم هم ارزان است و هم پس از هر بار استفاده می توانیم آن را شست‌وشو و اتو کنیم و روز بعدی دوباره قابلیت استفاده را دارد.»

خانم ضیاگل خاطرنشان می‌سازد که در یک هفتۀ گذشته او و همکارانش در موسسۀ حرفه‌یی بانو توانسته‌اند پنج هزار ماسک را تولید و به فروش برسانند. خانم ضیاگل اضافه کرد: «فعلاً در تهیۀ مواد مورد نیاز  برای تولید ماسک با مشکل روبه‌رو هستیم و در صورتی که از ما حمایت شود و مواد مناسب برای ما فراهم شود، می‌توانیم ماسک مورد نیاز شمال افغانستان را تأمین کنیم.» به گفتۀ او درحال حاضر نهادهای دولتی و غیردولتی به شمول باشنده‌گان شهر فیض‌آباد از خریداران تولیدات او و همکارانش هستند.

موسسۀ حرفه‌یی بانو درحال حاضر پانزده کارمند زن دارد. ماه‌جبین، یکی از کارمندان این موسسه می‌گوید که با تولید ماسک از یک‌سو به مردم خدمت می‌کند و از سوی دیگر وضعیت اقتصادی خانوده‌اش را بهبود می‌بخشد. ماه‌جبین می‌افزاید که از کارش راضی است و در صورتی که مواد و وسایل مورد نیاز برایش فراهم شود، به تنهایی می‌تواند روزانه تا 100 ماسک بدوزد.

در همین حال، مسوولان ریاست امور زنان ولایت بدخشان از این ابتکار موسسۀ حرفه‌یی بانو استقبال می‌کنند. آلینا غیاثی، رییس امور زنان بدخشان به خبرگزاری نشانه گفت که کار این موسسۀ تولید ماسک، زیر نظر گروهی از متخصصان طبی و با حمایت دفتر «اکتید» که یک نهاد غیردولتی است، به پیش می‌رود. به گفتۀ او، متخصصان طبی کارمندان این موسسه را در گزینش تکه‌های معیاری و تولید ماسک‌های باکیفیت همکاری می‌کنند.

خانم غیاثی می‌افزاید که دفتر «اکتید» تعهد کرده است که ماسک‌های تولیدی این زنان را خریداری و بازار عرضه کند. به سخن او، موسسۀ حرفه‌یی بانو تا یک هفتۀ دیگر 10 هزار ماسک را تولید خواهد کرد که 5 هزار آن برای فروش در بدخشان و  5 هزار دیگر آن در بازار ولایت تخار عرضه خواهد شد.»

رییس امور زنان بدخشان همچنان از روند شناسایی زنان بی‌بضاعت که مهارت خیاطی را داشته باشند، خبر داد و گفت قرار است این زنان در بخش تولید ماسک‌ استخدام شوند. به گفتۀ او، حکومت محلی بدخشان نیز تعهد کرده است که یک میلیون ماسک تولید شده توسط موسسۀ حرفه‌یی بانو را خریداری و به گونۀ رایگان به باشنده‌گان ولسوالی‌های بدخشان توزیع خواهد کرد.

این درحالی است که پس از شیوع و گسترش ویروس کرونا «کووید 19» در کشور، بهای ماسک و مواد بهداشتی به گونۀ بی‌پیشینه در بازارها بالا رفته است. تا جایی‌که بازار بدخشان و شماری از ولایت‌های دیگر با نبود ماسک و مواد شوینده روبه‌رو شده است. بهای ماسک نه تنها در بدخشان بلکه در بزرگ‌شهرهای دیگر کشور مانند کابل، هرات، ننگرهار و مزارشریف افزایش قابل ملاحظه‌یی داشته است. یک ماسک که پیش از شیوع ویرس کرونا در کابل کم‌تر از دو افغانی فروخته می‌شد، اکنون به بیست افغانی رسیده است و در مواردی برای بسیاری از مردم میسر نیست.

با این‌همه، مسوولان موسسۀ حرفه‌یی بانو و ریاست امور زنان بدخشان می‌گویند که آنان تصمیم گرفته‌اند که با تسریع روند تولید ماسک و بسیج زنان دیگر در این روند، میزان تولید ماسک را در ولایت بدخشان افزایش خواهند داد و نیازمندی‌های بازار را در امر مبارزه با ویروس کرونا برطرف خواهند کرد.