نویسنده: الطاف حسین امیری

هشتگِ «کمی آب بیار که سوختم» درحالی از سوی کاربران صفحات مجازی دست به دست می‌شود که موتر حامل شهروندان افغانستان در شهر «یزد» ایران آتش‌گرفت و در این رویداد شماری از سرنشینان این موتر جان باخته‌ و شماری دیگری زخمی شده‌اند. وزارت امور خارجۀ کشور به تازه‌گی اعلام کرده است که بر اساس گزارش‌های ابتدایی در رویداد آتش گرفتن موتر حامل شهروندان کشور در شهر یزد ایران سه تن کشته شده، چهار تن زخمی هستند و شماری دیگری از شهروندان افغانستان مفقود شده‌اند. کاربران صفحات مجازی با دست به دست کردن این هشتگ خواهان شناسایی و مجازات عاملان این رویداد هستند.

این رویداد روز چهارشنبۀ هفتۀ گذشته (چهاردهم جوزا) در منطقۀ «مهریز» ولایت یزد اتفاق افتاده است. گزارش‌های ابتدایی نشان می‌دهند که یک موتر نوع «پژو» حامل چهارده سرنشین بوده که سیزده تن آنان شهروندان افغانستان و یکی دیگر آن شهروند پاکستان بوده است. زخمیان این رویداد می‌گویند که این موتر پس از شلیک پولیس ایران آتش گرفته است. مقام‌های ایرانی این رویداد را تأیید می‌کنند، اما شلیک پولیس را عامل آتش‌سوزی این موتر نمی‌دانند. به سخن آنان «سرعت زیاد» و «تصادم با پایۀ ریل» علت اصلی این آتش‌سوزی می‌باشد. در خبرنامۀ وزارت خارجه که شب گذشته نشر شد، آمده است: «احمد ترحمی بهابادی، معاون سیاسی ولایت یزد، ضمن تأیید گزارش‌ها دربارۀ شلیک مأموران نیروی انتظامی (پولیس) ایران به موتر حامل شهروندان افغانستان، اعلام کرده است که این موتر به دلیل سرعت بالا و برخورد شدید با گارد ریل کنار جاده، آتش گرفته است.»

وزارت خارجه خاطرنشان می‌سازد که سفیر افغانستان مقیم در تهران به شهر یزد ایران رفته تا ضمن رسیده‌گی به اجساد قربانیان این رویداد، پیرامون جزییات آن از جمله «دلایل شلیک نیروی انتظامی ایران به موتر حامل شهروندان افغانستان و چگونه‌گی تعقیب عدلی عاملان این رویداد تحقیق کند و به وزارت امور خارجۀ نتایج آن را بفرستد.»

این در حالی است که با آغاز سال روان خورشیدی این دومین رویدادی که شهروندان کشور در ایران متضرر شده‌اند. از این پیش، در ماه ثور شماری از کارجویان افغانستان در مرز میان ایران و افغانستان، شکنجه و به رودخانه انداخته شدند. این کارجویان که شمار آنان بیش‌ از پنجاه نفر گفته شده، برای کسب کار به گونه قاچاقی قصد سفر به ایران را داشتند، اما از سوی مرزبانان ایران بازداشت، شکنجه و سپس به آب‌های «هریرود» پرتاب شدند. هرچند دولت افغانستان اسناد و مدارکی را برای اثبات این رویداد با مقام‌های ایرانی در میان گذاشته است، اما مورد قبول آنان قرار نگرفته است. مقام‌های ایرانی موضوع شکنجه و پرتاب کارجویان افغانستان را در آب از سوی مرزبانان این کشور رد کرده‌ و می‌گویند که این رویداد در خاک افغانستان اتفاق افتاده است.

با آن‌که شهروندان افغانستان و وابسته‌گان قربانیان این رویداد خواستار پی‌گیری این موضوع و مجازات عاملان آن هستند، اما اکنون با گذشت بیش از یک ماه هنوزهم عاملان این رویداد مشخص نشد‌اند. چندی پیش سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایران در یک نشست خبر گفته است که پیرامون به رودخانه انداختن کارجویان افغانستان با هیأت وزارت خارجۀ این کشور به توافق رسیده است، اما حکومت افغانستان در این مورد تاکنون چیزی نگفته است.

با این همه، آتش‌گرفتن موتر حامل شهروندان کشور در ایران با واکنش متعدد کاربران صفحات مجازی در کشور روبه‌رو شده است. داوود ناجی، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار در واکنش به این رویداد در توییتی نگاشته است: «این نه اولین ظلم در حق افغانان در ایران است و نه آخرش، چون ایران هیچ‌گاهی عاملان چنین جنایاتی را مجازات نمی‌کنند. ایران به عدالت در مورد مهاجران افغانستان اعتقاد ندارد.» او همچنان می‌گوید که توقع ما از حکومت و وزارت خارجۀ کشور این است که برای یک‌بار هم که شده از حق مردمش دفاع کند.

عارف رحمانی، عضو مجلس نماینده‌گان نیز در واکنش به این رویداد در برگۀ توییترش نوشته است که به آتش کشیدن چند کارجوی غیرِ قانونی با هیچ معیار اخلاقی و بشری قابل توجیه نیست؛ به سخن او، این عمل محکوم و مطرود است. او خواستار اقدام جدی از سوی دستگاه سیاست خارجی کشور برای رسیده‌گی به این «جنایت هولناک» شده است. او خاطرنشان می‌سازد که «هرچند که از پیش می‌دانیم کشور ضعیف ما مجال زیادی برای یک دادخواهی واقعی ندارد، اما از کدام درد بنالیم؟» او همچنان در رشته‌یی از توییت‌هایش می‌نویسد: «چرا آوارگی‌ و دربدری؟ آیا وطن امن و آرامی داریم که آواره نشویم؟ آیا وطن ثروت‌مندی‌ و مرفه‌یی داریم که آواره نشویم؟»

شماری کاربران دیگر صفحات مجازی نیز در واکنش به آتش‌گرفتن موتر حامل کارجویان کشور در ایران هشتگ «کمی آب بیار که سوختم» را راه‌اندازی کرده و خواهان پیگری این رویداد هستند. در این میان حسیبا عفت، عضو شورای ولایتی پروان با نشر هشتگ «کمی آب بیار که سوختم» در برگۀ توییترش می‌نویسد: «افغانی است چه فرق می‌کند که بسوزد و به آتش کشیده شود، به دریا افگنده شده یا به زباله‌دانی پرتاب شود. پرسش‌گر ندارد، آدرس ندارد، هیچ کس ندارد. چرا در برابر این همه ظلم آب از آب تکان نمی‌خورد؟»

با این همۀ، هنوز روشن نیست که عاملان این رویداد شناسایی و به کیفر خواهند رسید یا خیر. گزارش‌ها می‌رسانند که پس از شیوع ویروس کرونا برخورد نیروهای انتظامی ایران با شهروندان افغانستان تغییر کرده است. اما پیش از شیوع ویروس کرونا نیز گزارش‌های از شکنجه و حتا در مواردی کشته شدن شهروندان افغانستان از سوی این نیروها در خاک ایران نشر شده است.