گذشتن از شاهراه‌های ولایت‌های شمال و شمال‌شرق کشور، به هفت خان رستم می ماند، کمتر کسی را می‌توان سراغ داشت که در روزهای اخیر از این شاهراه‌ها، بدون روبرو شدن با طالبان سفر کرده باشد. طالبان در شمال‌شرق کشور گذشته از ولایت تخار تا ولسوالی دوشی ولایت بغلان چندین ایست بازرسی دارند که دارندگان موترهای کوچک و بزرگ را آزادانه مورد بازرسی و بازپرسی قرار می‌دهند.

همین‌گونه سفر به ولایت‌های بلخ، سمنگان، فاریاب و دیگر بخش‌های شمال نیز زیر نظر دقیق طالبان قرار دارد. طالبان همه روزه تمامی موتر‌های مسافربری که از این مسیرها عبور و مرور می‌کنند را به دقت مورد بررسی قرار می‌دهند.

تشدید تهدیدات جانی برای مسافرین در روزهای اخیر

بازرسی طالبان از موترهای مسافربری هرچند که از مدت‌های زیادی به این‌سو دوام دارد اما در دو هفته اخیر، این روند شدت گرفته است تا جاییکه طالبان چندین تن را به اتهامات مختلف از موتر پایین کرده با خود برده‌اند. در مواردی نیز پس از پایین کردن افراد از موتر، تیر باران شده‌اند.

افراد طالبان چند روز پیش یک ورزشکار از باشندگان تخار را در مسیر کندز – تخار از موتر مسافر بری 404 پایین کرده و تیر باران کردند. همین‌گونه طالبان دو باشندۀ ولایت کندز را نیز در مسیر این شهر با خود برده‌اند.

پولیس بغلان هم اعلام کرده که طالبان دو تن را در دشت کیله‌گی این ولایت از موتر پایین کرده با خود برده‌اند که هنوز هویت این افراد روشن نیست.

باج‌گیری طالبان از موترهای باربری

تمامی کالاهای تجاری که به ولایات شمال‌شرق کشور وارد می‌گردد در ولایت بغلان از سوی طالبان گمرک می‌شود. طالبان یک گمرک در منطقۀ جرخشک ولایت بغلان ساخته‌اند که در فاصلۀ دو صد متر از شاهراه عمومی قرار دارد. پرچم سفید رنگ این گروه بر بالای ساختمان آن توجه هر راه‌گذری را از دور به خود جلب می‌کند.

موترهای باربری که از این شاهراه عبور می‌کنند پس از رسیدن به این محل توقف می‌کنند و به دفتر گمرک طالبان رفته پول‌شان را می‌پردازند. از تانکرهای تیل، موتر‌های مواد ساختمانی تا مواد خوراکی و ادویه‌ای که به ولایات تخار، بدخشان و کندُز وارد می‌گردد، همه مکلف به پرداخت مبلغی به طالبان هستند.

 مبلغ پرداختی موترهای باربری از ۵۰۰۰ افغانی شروع  تا به ۳۰۰۰۰ افغانی نیز می‌رسد. یکی از بازرگانان ولایت تخار، به شرط فاش نشدن هویتش به خبرگزاری نشانه می‌گوید، اگر به طالبان پول پرداخت نگردد موترهای‌شان از سوی این گروه به آتش کشیده خواهد شد. او می‌گوید طالبان  شماره تلفن تمامی موترهای باربری و بازرگانان را دارند و به طور مداوم با آنان ارتباط برقرار می‌کنند و از همین طریق مدیریت می‌کنند آنان را.

طالبان این همه اطلاعات را از کجا بدست می آرند؟

بازرگانان می‌گویند طالبان در بنادر تجاری و گمرک‌ها افرادی استخدام کرده‌اند تا از جزیات موترهای بارگیری شده، نمبر پلیت، نام رانندگان و مالک کالای تجاری به آنان اطلاعات دهند و از این طریق آنان به سادگی به تمامی بازرگانان دسترسی داشته و از رمز و راز کار و کالاهای بارگیری شده آنان باخبر‌اند.

روند باج‌گیری طالبان از چند سال به این‌سو به صورت مستقیم و غیری مستقیم از بازرگانان و کشاورزان ادامه داشت اما در یک سال اخیر این روند افزایش داشته و تقریبا تمامی بازرگانان و سرمایه‌داران مکلف به پرداخت پول به طالبان هستند که این امر به جریان داشتن چرخ جنگ نیز کمک کرده است.

راه‌اندازی عملیات نظامی در شاهراه‌های شمال

دو هفتۀ پیش بود که مقامات در شمال‌شرق کشور با نگرانی از افزایش تهدیدات طالبان بر شاهراه‌ها از راه‌اندازی یک عملیات بزرگ در شمال کشور خبر دادند که هدف از راه‌اندازی این عملیات  تصفیه شاهراه‌ها و مناطق مذکور از تسلط طالبان گفته شده بود اما تاهنوز این گفته های مقامات امنیتی عملی نشده است.

این در حالی است که باشندگان شمال‌شرق کشور در مورد وضعیت مذکور شدیدا ابراز نگرانی کرده و می‌گویند اگر به زودی یک عملیات از سوی نیروهای امنیتی راه‌اندازی نگردد، طالبان افزون بر شاهراه‌های عمومی می‌توانند تهدیدات بالقوه‌ای بر مراکز شهرها نیز طلقی شوند.