در خانه بمانید؛ قرنطینۀ خود خواسته فرصتی برای کارهای نکرده
نویسنده: ولی محمد حدید
قسمت دوم
شمار افراد مبتلا به ویروس کرونا در افغانستان و جهان در حال افزایش است. بر اساس آمارهای موجود تاکنون نزدیک به یکونیم میلیون نفر در جهان به ویروس کرونا «کووید 19» مبتلا شدهاند. این ویروس واگیردار تاکنون جان بیش از هشتاد هزار نفر را در کشورهای مختلف گرفته است.
دامنۀ این ویروس به افغانستان نیز گسترش یافته است. آمارهای وزارت صحت عامه نشان میدهد که درحال حاضر 423 نفر در 23 ولایت کشور آلوده به ویروس کرونا هستند. از این میان 14 نفر جان باخته و 20 نفر دیگر دوباره صحتیاب شدهاند.
افزایش شمار مبتلایان به این ویروس نشان میدهد که شهروندان کشور باید تدابیر وقایهیی را برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس جدی بگیرند. مسوولان صحی مطمینترین شیوۀ دوری از ویروس کرونا را «در خانه ماندن» توصیف کردهاند. آنان پس از آغاز مرحلۀ «گردش اجتماعی» این ویروس در افغانستان، برخی از شهرها را قرنطینه کردهاند.
افرادی که بیشترین اوقاتشان در کار و بیرون از خانه سپری میشد، اکنون مجبور اند به دلیل وضع قیودات بر گشتوگذار در شهرها، در خانه بمانند. بیشتر ادارات دولتی و دفاتر رسمی نیز تعطیل هستند. در خانه ماندن اما برای افراد شاغل کار سادهیی نیست؛ آنان باید برای سپری کردن وقت در خانه برنامهریزی منظم داشته باشند تا روزهای قرنطینه برای شان خستهکنننده تمام نشود.
برای همین منظور، خبرگزاری نشانه از باشندهگان شهرهای مختلف کشور و شهروندان افغانستان که در بیرون از کشور در حالت قرنطینه بسر میبرند، نظرخواهی کرده است. شرکتکنندهگان در این نظرسنجی هریک برای سرگرمی خود و خانوادۀشان در روزهای قرنطینه، برنامههایی متفاوتی دارند که با شما درمیان گذاشته میشود.
آنانی که این روزها در قرنطینه خود خواسته یا قیوداتی که از سوی دولتها اعمال شده است در خانه ماندهاند؛ وقتشان را با انجام کارهای متفاوت، سپری میکنند. سرگرمی شماری از شرکتکنندهگان این نظرسنجی در قسمت اول این مطلب درج شده است. اکنون در دومین بخش این مطلب شماری از کاربران شبکههای اجتماعی به پرسشهایی که خبرگزاری نشانه با آنان در میان گذاشته است، پاسخهای متفاوتی ارایه کردهاند که با شما در میان گذاشته میشود.
فیض محمد کمک، کارمند یکی از موسسههای بینالمللی در شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب است که از چهارم ماه حمل به این سو در قرنطینۀ خودخواسته بسر میبرد و تاکنون از خانه بیرون نشده است. آقای کمک برای سپری کردن وقت در خانه، برنامههای روزمره خود و خانوادهاش را شریک ساخته است. او میگوید برای اینکه خودش را از انزوا، نگرانی و دلتنگی دور نگهدارد، یک برنامۀ کوچکی را تنظیم کرده و طبق آن روزش را سپری میکند. آقای کمک نوشته است که «در باغچۀ خانه چند کُرد گل شبو و نعناع دارم که همهروزه پس از نماز صبح آن را خیشاوه میکنم و همچنان بین نیم تا یک ساعت نرمش بامدادی انجام میدهم.» او پس از صرف صبحانه با اعضای خانوادهاش به صفاکاری محیط خانه؛ به ویژه آشپزخانه سهیم میشود و پس از آن فرزندانش را که دانشآموزان مکتب هستند، آموزش میدهد.
این باشندۀ شهر میمنه همچنان ساعتی با فرزندانش مصروف بازیهای کودکانه میشود تا غذای چاشت آماده شود. او پس از صرف غذای چاشت به خواندن کتابهای «ناول» میپردازد، اما در فرصت بین نماز عصر و شام به تلاوت قرآنشریف و یا تفسیر قرآن خود را سرگرم میکند.
آقای کمک که کارمند یک موسسۀ خارجی است، هرگز ضدعفونی کردن محیط خانهاش را فراموش نمیکند. او میگوید: «هر دو روز درمیان یک بار محیط خانه، آشپزخانه، حمام و توالت را دواپاشی و با دود کردن مقداری از «اسفند» ضدعفونی میکنم.» آقای کمک شبها را با تماشای فلمهای سینمایی و قسمتی از جریان روز را با شنیدن توصیههای بهداشتی سپری میکند. او همچنان میگوید که در جریان روز احوال دوستان، همکاران و اقاربش را از طریق تماسهای تلفنی جویا میشود.
نبیل فقیریار، داکتر است و درحال حاضر مصروف خدمت به بیماران در شف داخلۀ شفاخانۀ حوزهیی ولایت هرات است. او همچنان مسوولیت رهبری نهاد «دانش آموختهگان» را در هرات برعهده دارد. آقای فقیریار از تجربههایش در روزهای قرنطینه موارد مهمی را شریک ساخته است. این داکتر نظر به مسوولیتی که برعهده دارد، در شرایط کنونی نمیتواند به گونۀ کامل در قرنطینه بماند، اما تدابیر لازم را برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا روی دست گرفته است. او میگوید، مسوولیت خرید و کارهای بیرونی را برعهده گرفته است تا اعضای دیگر خانوادهاش در خانه بمانند.
آقای فقیریار در ساعاتی که در خانه است به ترمیم وسایل تخریبشده که قبلاً فرصت ترمیم آن را نداشت، میپردازد. او میگوید در دو- سه روز گذشته همۀ قفلها، دستگیرهای دروازه و کلکینها، چراغها و دیگر وسایلی که نیاز به ترمیم و پاککاری داشتند را بررسی و ترمیم کرده است. مطالعۀ تازهترین یافتهها و مقالاتی که در بارۀ بیماری واگیردار کرونا در مجلههای علمی معتبر جهان نشر میشود، نیز بخشی از برنامۀ روزانه اوست.
همچنان زینب بیات، یکی از فرهنگیان سرشناس کشور مقیم در ایران است. بانو بیات که همسر شاعر، نویسنده و بیدل شناس معروف افغانستان محمد کاظم کاظمی است، مدتی 30 سال میشود که در رادیو «دری مشهد» به عنوان تهیهکننده و گویندۀ برنامههای مختلف مصروف کار است.
زینب بیات در ولایت غزنی متولد شده است. او میگوید که شیوع ویروس کرونا در مشهد نگرانکننده است، چون میزان ابتلا و مرگ ناشی از این ویروس در ایران بسیار بالا است؛ به ویژه در شهر مشهد بیشتر مردم خانه نشین شدهاند و مردم جز این چارۀ دیگری ندارند.
بانو بیات به این باور است که آدمها ویژهگیهای رفتاری متنوع دارند. او میگوید عدهیی خانهنشینی را دوست دارند و یک دنیای در ذهن شان دارند که از گشتوگذار در آن سیر نمیشوند و شمار دیگر مردم به جهان بیرونی علاقهمند هستند. بیات نوشته است که با تنظیم کارهای روزمره، تماشای فلمهای سینمایی و گوش دادن به موسیقی خودش را سرگرم میسازد. خانم بیات میگوید که ایجاد حس و حال خوب برای آدمها سخت نیست؛ شاید وابسته به یک کار خیلی کوچکی باشد و مصرف هم شاید نداشته باشد، اما روان آدمها را تازه میسازد.
نسرین جسیم، باشندۀ ولایت بلخ است که شش ماه میشود همراه با خانوادهاش به امریکا سفر کرده است. او مادر دو فرزند ۱۲ ساله و 8 ساله است و اکنون در ایالت بوستون امریکا زندهگی میکند. امریکا یکی از آلودهترین کشورهای جهان به ویروس کرونا است.
بر اساس آمارهای سازمان صحی جهان حدود چهارصد هزار باشندۀ این کشور به ویروس کرونا مبتلا هستند. در این کشور شرایط قرنطینه نیز با جدیت اعمال میشود و به دلیل بالا بودن آمار مبتلایان و سطح آگاهی مردم، همۀ شهروندان اصول و شرایط قرنطینه را با دقت رعایت میکنند.
خانم جسیم به خبرگزاری نشانه نوشته است: «ما در قرنطینه کامل بسر میبریم و شرایط قرنطینه را به شدت رعایت میکنیم. این هفتۀ سوم است که در خانه هستیم و بدون شک ماندن در خانه برای یک مدت طولانی آسان نیست. به ویژه برای کودکان؛ اما سلامتی را در اولویت قرار دادیم و تا زمانیکه کار نهایت ضروری نداشته باشیم، مانند خرید مواد خوراکی، از خانه بیرون نمیرویم.» او میگوید که با استفاده از بازیهای تفریحی و ارتباطات انترنیتی با دوستان، خود و خانوادهاش را سرگرم نگهمیدارد.
فاطمه توکلی شهروند ایران است، اما در هرات زندهگی میکند. او میگوید در کنار مطالعه و فراگیری دورههای آموزشی آنلاین در بخش روانشناسی، در جریان روز برای آرامش جسم و روانش ورزش میکند. خانم توکلی همچنان برای دورۀ پس از قرنطینه و برگشت اوضاع به حالت عادی، برنامهریزی میکند. خانم توکلی باور دارد که این روزها سپری خواهد شد و نباید ناامید باشیم.
یکی از شهروندان دیگری که برنامههای روزهای قرنطینهاش را با ما شریک کرده است، رحیم ابراهیم است. آقای ابراهیم از نویسندهگان و پژوهشگران مشهور در شهر مزار شریف است. او میگوید که قرنطینه شدن شهرها تغییرات چندانی را در زندهگی روزمرۀ او نیاورد است. او شعرهایش را مرور میکند و طبق معمول به کارهای روزمرهاش میپردازد. این باشندۀ بلخ میگوید که تنها بیرون رفتن از خانه را محدود ساخته است.
فرزانه شمس، مادر دو کودک هفت و یک ساله است که در ناحیۀ هفتم شهر هرات زندهگی میکند. او از دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه هرات فارغ شده است. فرزانه شمس نقاشی و طراحی را دوست دارد. او میگوید که مدت دو هفته میشود که از خانه بیرون نشده است. خانم شمس وضعیت پیش آمده را «آزمایش آسمانی» میخواند و به دیگران توصیه میکند که بهداشت فردی و جمعی را رعایت کنند. او همچنان از برنامههایش در جریان روزهای قرنطینه میگوید: «در این چند روزی که خانه هستم کوشش میکنم برای فرزندانم سرگرمی و بازیهای سالم ایجاد کنم تا جلو آنان را از رفتن به کوچه و بازار بگیرم.» رسیدهگی به کارهای روزمره و انجام کارهایی که قبلاً برایش فرصت نبود، از برنامههای دیگر خانم شمس است. او باور دارد که این روزهای دشوار سپری خواهد شد و دنیا دوباره به حالت عادی برخواهد گشت.
با این همه، برای بسیاری از مردم نشستن در خانه دشوار تمام میشود، اما شماری از شهروندانی که دیدگاهشان را با خبرگزاری نشانه درمیان گذاشتهاند، میگویند که آنان برای سلامتی خود و جامعه به اصول و شرایط قرنطینه ارج گذاشتهاند و تا حد توان از خانههایشان بیرون نخواهند شد.