ماهنامه گوراش

از چاپ نخستین نشریۀ زبان ترکمنی ۴۲ سال می‌گذرد

محمدجان آریا

29 December 2020

ریاست سرحدات و امور قبایل در ولایت جوزجان با همکاری فعالان مدنی، از چهل‌ودومین سال تأسیس نشریۀ «گوراش» نخستین نشریۀ چاپی زبان ترکمنی در کشور بزرگداشت کردند. مسوولان ریاست اطلاعات و فرهنگ در این ولایت می‌گویند که این نشریه در سال ۱۳۵۷ خورشیدی به عنوان نخستین هفته‌نامۀ زبان ترکمنی با تیراژ چهار هزار نسخه در کابل چاپ و منتشر شده است.

عظیم‌الله رحمانیار، رییس اطلاعات و فرهنگ ولایت جوزجان به خبرگزاری نشانه می‌گوید که نشریۀ «گوراش» تنها رسانۀ دولتی است که از سوی ارگان نشراتی ریاست سرحدات و امور قبایل در ولایت جوزجان به زبان ترکمنی ماه یک‌بار چاپ می‌شود. او اضافه می‌کند که در این ماهنامه بیش‌تر به مسایل فرهنگی و اجتماعی برای ترکمن‌های کشور پرداخته می‌شود.

آقای رحمانیار خاطرنشان می‌سازد که ماهنامۀ دولتی «گوراش» گوشه‌های پنهان فرهنگی مردمان ترکمن‌ را بیش‌تر برجسته می‌سازد. او علاوه می‌کند که این نشریه در کنار پرداختن به مسایل فرهنگی ملیت ترکمن، روایت‌های فرهنگی ملیت‌های دیگر افغانستان را نیز به زبان ترکمنی چاپ و نشر می‌کند. او تأکید می‌کند که چاپ و نشر مسایل فرهنگی – تاریخی، شهروندان کشور را به هم نزدیک می‌سازد. به سخن آقای رحمانیار، شماری از نشریه‌های چاپی نسبت به نبود امکانات مالی در ولایت جوزجان از فعالیت باز مانده‌اند.

ماهنامۀ «گوراش» یا به زبان فارسی «مبارزه» یگانه نشریۀ چاپی است که در حال حاضر از سوی نویسنده‌گان و فرهنگیان قوم ترکمن در ولایت جوزجان چاپ می‌شود. محمدآغا، مدیر مسوول نشریۀ گوراش می‌گوید که این ماهنامه به تیراژ یک‌هزار در شهر شبرغان چاپ می‌شود و در ولایت‌های ترکمن‌نشین افغانستان توزیع می‌شود.

محمدآغا اشاره می‌کند که خواننده‌گان این نشریه ترکمن‌های هلمند، بادغیس، جوزجان، فاریاب، کندز، کابل، هرات و بلخ هستند. آقای محمدآغا توضیح می‌دهد که هدف‌ از چاپ نشریۀ گوراش، حفظ، نگه‌داشت و رُشد زبان ترکمنی است. او اذعان می‌کند که آنان تلاش می‌کنند با چاپ مسایل فرهنگی، اجتماعی و صلح‌آمیز، روابط شهروندی و مدنی را میان همۀ ملیت‌های افغانستان مستحکم‌تر بسازند. به سخن او، نشریۀ گوراش در نخستین سال‌های چاپش ۲۴ نفر کارمند داشت، اما در حال حاضر دو کارمند رسمی در قالب ارگان نشراتی ادارۀ سرحدات و امور قبایل دارد. مدیر مسوول این نشریه می‌افزاید که بیش‌ترین مطالب این نشریه از سوی نویسنده‌گان زبان ترکمنی به آنان می‌رسد.

در همین‌حال، سید محمد صدیق امینی، بنیان‌گذار نشریۀ گوراش در کشور شناخته می‌شود. دختر او فریده امینی به خبرگزاری نشانه می‌گوید که پدرش در دورۀ زمام‌داری نجیب‌الله احمدزی این نشریه را به هدف رُشد زبان ترکمنی اساس گذاشت. خانم امینی که خودش نیز خوانندۀ ماهنامۀ گوراش است، علاوه می‌کند که در این ۴۲ سال گوراش بدون وقفه چاپ و نشر شده است. او خاطرنشان می‌سازد که چاپ دوام‌دار این نشریۀ اجتماعی – فرهنگی، دستاورد چهار دهه فعالیت فرهنگی و رسانه‌یی ترکمن‌های افغانستان است.

از سوی دیگر، مسوولان ریاست اطلاعات و فرهنگ در ولایت جوزجان می‌گویند که در حال حاضر دو نشریۀ دولتی دیگر نیز از نشانی این ریاست و مدیریت سوادآموزی ولایت جوزجان چاپ و توزیع می‌شوند. اما به باور شمار دیگری از فرهنگیان، سطح کتاب‌خوانی، روزنامه‌خوانی و خوانش نشریه‌های چاپی در ولایت جوزجان نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.