تیاتر زنان جوزجان

افزایش پنجاه‌ درصدی نقش‌آفرینی دختران روی صحنۀ تیاتر در جوزجان

محمدجان آریا

31 March 2021

علاقه‌مندی و حضور دختران به نقش‌آفرینی و بازی‌گری در نمایش‌نامه‌ها‌ و صحنه‌های تیاتر در ولایت جوزجان به گونۀ بی‌پیشنه‌یی افزایش یافته است. در حال حاضر از میان ۵۰ بازی‌گر تیاتر در این ولایت، حدود ۲۰ تن آنان را دختران تشکیل می‌دهند. همۀ نقش‌آفرینان دختر به گونۀ آماتور در گروه‌های هنری کوچک در شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان کار می‌کنند. شماری از بازی‌گران دایمی تیاتر در این ولایت می‌گویند که حضور دختران در نمایش‌نامه‌ها و گروه‌های هنری به گونۀ ثابت و دوام‌دار نیست. به سخن آنان، شماری از دختران در یک مقطع زمانی شامل گروه‌های تیاتر می‌شوند و پس از مدتی بنابر مشکلات خانواده‌گی، فرهنگ حاکم در جامعه و نبود امکانات مالی از صحنۀ نمایش بیرون می‌روند.

کرامت‌الله عزیزی، عضو ریاست اطلاعات و فرهنگ در ولایت جوزجان به خبرگزاری نشانه می‌گوید که ادارۀ آنان در هفتۀ نخست ماه حمل سال ۱۴۰۰ خورشیدی توانسته پنج گروه تیاتر را به ثبت برساند. آقای عزیزی می‌افزاید که این پنج گروه تیاتر از نشانی انجمن‌ها و نهادی مدنی به ریاست اطلاعات و فرهنگ معرفی شده‌اند. آقای عزیزی توضیح می‌دهد که در سال ۱۳۹۸ تنها یک دختر در گروه‌های هنری تیاتر در جوزجان فعالیت داشت، اما در سال‌های گذشته شمار دختران در برنامه‌های هنری افزایش یافته و در سال گذشتۀ خورشیدی بیش از ده دختر در بخش بازی‌گری روی صحنۀ تیاتر فعالیت می‌کردند.

این در حالی است که در سال روان خورشیدی حضور دختران نقش‌آفرین روی صحنۀ تیاتر به ۲۰ تن افزایش یافته است؛ آماری که افزایش پنجاه درصدی حضور دختران روی صحنۀ تیاتر در این ولایت را نشان می‌دهد.

کرامت‌الله عزیزی، عضو ریاست اطلاعات و فرهنگ علاوه می‌کند که مسوولیت دو گروه هنری تیاتر نیز به دوش دختران است. آن چنانی که آقای عزیزی می‌گوید، در آیندۀ نزدیک برای حمایت از هنرمندان، خانۀ ملی هنرمندان از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان ساخته خواهد شد. در حال حاضر بازی‌گران تیاتر از سوی ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت جوزجان هیچ‌گونه کمک مالی به ‌عنوان معاش و یا پول تشویقی دریافت نمی‌کنند.

در همین حال، عبدالمتین سدید، مسوول گروه هنری «غروب» در شهر شبرغان به این باورست که نبود امکانات مالی، مشکلات خانواده‌گی و همچنان نبود برنامه‌های ظرفیت‌سازی باعث شده است که شماری از دختران نقش‌آفرین کار در نمایش‌نامه و تیاتر را ادامه ندهند.

مریم یوسفی، دختر جوزجانی است که از سه سال به این‌سو مصروف فعالیت در گروه‌های هنری می‌باشد. خانم یوسفی به تازه‌گی گروه تیاتر «عصر تنویر» را در شهر شبرغان اساس گذاشته است. این خانم هنرپیشه می‌گوید که در گروه آنان ۸ دختر و ۷ پسر در بخش‌های بازی‌گری، نویسنده‌گی و صحنه‌آرایی فعالیت دارند. او خشونت‌های رفتاری از سوی جامعه و تهدیدهای خانواده‌گی را دو چالش مهم در برابر دختران نقش‌آفرین توصیف می‌کند. به سخن مریم یوسفی، ازدواج نیز یکی از علت‌هایی است که دختران صحنۀ تیاتر را ترک می‌کنند. او خواهان کمک‌های مادی و معنوی برای حفظ و پیشرفت هنر تیاتر از سوی ارگان‌های دولتی و غیردولتی در ولایت جوزجان است.

همچنان نجلا محمدی، بازی‌گر تیاتر در شهر شبرغان توضیح می‌دهد که دختران نقش‌آفرین با مشکلات زیادی از سوی جامعه روبه‌رو هستند. او در ادامه می‌گوید که متلک‌پرانی و حرف‌های نامناسب مردم باعث می‌شود که شماری از دختران دست از مبارزه بردارند و از روی صحنۀ تیاتر کنار بروند. خانم محمدی اما توانسته از دو سال به این‌سو با حمایت خانواده‌اش در کنار ادامۀ تحصیل به بازی‌گری در تیاتر ادامه دهد.

نجلا محمدی حمایت خانواده را اصلی‌ترین پیروزی یک دختر در همۀ بخش‌های زنده‌گی می‌داند. اما روی هم ‌رفته در شهر شبرغان زمینۀ خوبی برای فعالیت فرهنگی، اقتصادی و ورزشی برای بانوان فراهم است. در حال حاضر حدود ۲۰ تن از دختران در پنج گروه هنری در بخش‌های بازی‌گری، نویسنده‌گی، صحنه‌آرایی و کارگردانی تیاتر در شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان فعالیت دارند. این‌ گروه‌ها در روزهای مناسبتی، مانند روز زن، برنامه‌های آگاهی‌دهی، مناسبت‌های صحی و آموزشی نمایش‌نامه اجرا می‌کنند، اما هنوز هیچ گروه مستقل تیاتر نزد ریاست اطلاعات و فرهنگ در ولایت جوزجان به ثبت نرسیده است.