کودکان جوگی

برای نخستین بار یک صنف درسی در ولایت جوزجان به دانش‌آموزان قوم جوگی تخصیص یافت

محمدجان آریا

22 October 2020

برای نخستین‌ بار در تاریخ کشور یک صنف درسی ویژه برای قوم جوگی در ولایت جوزجان برگزار شده است. این صنفی درسی در پی دادخواهی نهاد مدنی «همیاری و توانمند‌سازی پیروزی» برگزار شده است. مسوولان محلی و سرپرست ریاست معارف در ولایت جوزجان می‌گویند که این صنف درسی را حمایت خواهند کرد. از این پیش، کودکان قوم جوگی به دلیل نداشتن شناس‌نامۀ تابعیت از رفتن به مکتب محروم بودند.

صالح محمد صالح، سرپرست ریاست معارف در ولایت جوزجان امروز (پنج‌شنبه، اول عقرب) در صحبت با خبرگزاری نشانه می‌گوید که یک صنف درسی را برای ۵۰ تن از کودکان قوم جوگی؛ اعم از دختر و پسر در این ولایت راه‌اندازی کرده‌اند. آقای صالح می‌افزاید که این صنف درسی، شاخه‌یی از یک مکتب برحال در شهر شبرغان است. او توضیح می‌دهد که همۀ کارهای اداری و تدریسی این صنف، به مانند صنف‌های مکتب‌های دیگر به شکل رسمی پی‌گیری می‌شود. به سخن او، دانش‌آموزان در این روند شامل صنف اول شده‌اند و در ماه جوزای سال آینده شامل صنف دوم خواهند شد. سرپرست ریاست معارف در ولایت جوزجان خاطرنشان می‌سازد که کتاب و لوازم درسی نیز در دسترس این دانش‌آموزان قرار گرفته است و درس‌های آنان به شکل معمول به پیش می‌رود.

در همین حال، عبدالقادر مالیه، معاون والی جوزجان نیز می‌گوید که پس از این، حکومت محلی با همۀ توان روی مشکلات قوم جوگی می‌پردازد. آقای مالیه می‌افزاید که بزرگان این قوم نیز باید رابطۀ اجتماعی‌شان را با حکومت محلی جوزجان برقرار داشته باشند.

درس‌ در نخستین صنف ویژۀ کودکان قوم جوگی در شهر شبرغان در حالی آغاز شده است که هنوز این قوم در ولایت جوزجان با مشکل نداشتن شناس‌نامۀ تابعیت (تذکره) روبه‌رو هستند. محمد عمر، نمایندۀ قوم جوگی‌ها در ولایت جوزجان به خبرگزاری نشانه می‌گوید که در حال حاضر در حدود صد خانوادۀ جوگی در شهر شبرغان زنده‌گی می‌کنند. او می‌افزاید: «تا زمانی ‌که جایداد نداشته باشیم، حکومت برای ما شناس‌نامه نمی‌دهد.» به گفتۀ آقای عمر، آنان هنوز شناس‌نامه ندارند. او اضافه می‌کند که خرسند است از این ‌که برای کودکان‌شان صنف درسی ایجاد شده است. او از کارمندان مدنی موسسۀ «همیاری و توامند‌سازی پیروزی» سپاس‌گذاری می‌کند. آقای عمر از حکومت محلی در ولایت جوزجان می‌خواهد که برای آنان زمین توزیع کند تا برای همیشه در یک‌ جای مشخصی ساکن شوند و به عنوان شهروندان کشور دارای شناس‌نامۀ تابعیت باشند.

در همین‌حال، میرویس ابدالی، رییس ادارۀ اقوام و قبایل در ولایت جوزجان بیان می‌کند که پس از این در بخش دریافت شناس‌نامه و دیگر موارد لازم با قوم جوگی همکاری خواهد کرد. آقای ابدالی علاوه می‌کند که قوم جوگی نیز مانند همۀ قوم‌ها و ملیت‌های دیگر در افغانستان حق و حقوق شهروندی دارند. او تأکید می‌کند، در صورتی که نماینده‌گان جوگی‌ها به ادارۀ آنان مراجعه کنند، آنان تا حد ممکن به مشکلات و خواست‌های قانونی این قوم رسیده‌گی خواهند کرد.

از سوی دیگر، مسوولان حکومت محلی در ولایت جوزجان خاطرنشان می‌سازند که تاکنون نماینده‌گان قوم جوگی برای حل مشکلات‌شان به ارگان‌های دولتی مراجعه نکرده‌اند. این در حالی است که سمیرا ملک‌یار، مسوول ولایتی نهاد مدنی «همیاری و توان‌مندسازی پیروزی» که محرک اصلی ایجاد صنف درسی ویژه‌ برای کودکان قوم جوگی است، می‌گوید که آنان به شکل رضاکارانه کار سروی و سرشماری قوم جوگی را در ولایت جوزجان آغاز کرده‌اند. خانم ملک‌یار توضیح می‌دهد که بیش‌ترین میزان مشکلات جوگی‌ها از نشانی نهاد آنان با ارگان‌های دولتی در میان گذاشته شده است. به گفتۀ او، کارهای بیش‌تری به خاطر بهبود زنده‌گی جوگی‌ها در ولایت جوزجان به زودی صورت خواهد گرفت. سمیرا ملک‌یار علاوه می‌کند که کارمندان  موسسۀ «همیاری و توامندسازی پیروزی» به شکل رضاکارانه از نزدیک با قوم جوگی کار می‌کنند و برای آنان دادخواهی می‌کنند.

جوگی‌ها نیز مانند کوچی‌ها زنده‌گی ثابتی ندارند و به شکل کولی‌وار در موسم‌های مختلفِ سال از یک جای به جای دیگر نقل مکان می‌کنند. اما اکنون جوگی‌ها به این باور رسیده‌اند که از این پس باید زنده‌گی ثابتی را آغاز کنند و مانند شهروندان دیگر از امتیازها و هویت مشخصی برخوردار باشند. شماری از جوگی‌ها در سال گذشته در ولایت‌های بلخ و تخار زنده‌گی ثابتی را آغاز کرده‌اند. اما بنابر مشکلات اخذ شناس‌نامه، هنوز شمار واقعی نفوس قوم جوگی در کشور از سوی ادارۀ مرکزی احصاییه، اعلام نشده است.