نصیره دو

نصیره مبارز، نابینای جوانی که راه روشن آرزوهایش را ادامه می‌دهد

محمدجان آریا

31 December 2020

نصیره مبارز، دختر نابینایی است که از شش ماه به این‌سو به عنوان گویندۀ برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی در رادیو «شجاع» در شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان مصروف کار است. جنگ‌های مسلحانۀ داخلی بینایی چشم‌های این دختر ۱۸ ساله را در آوان کودکی گرفته است. او اما نسبت به بسیاری از نابینایان دیگر استوارتر گام برداشته و روایت زنده‌گی‌اش را با خط بریل نوشته است.

چگونه‌گی رویدادی که سبب نابینا شدن نصیره شده است، همچنان گُنگ باقی می‌ماند؛ زیرا خانوادۀ نصیره نمی‌خواهد دربارۀ این رویداد صحبت کند و این نابینای جوان نیز نمی‌خواهد خانواده‌اش را با یادآوری رویدادهای گذشته ناراحت بسازد.

نصیره مبارز در یک خانوادۀ ده ‌نفری زنده‌گی می‌کند. او پنج خواهر و دو برادر دارد و خودش دانش‌آموز صنف یازدهم مکتب است. او در صحبت با خبرگزاری نشانه می‌گوید که گوینده‌گی در رسانه جزو از رویاهای همیشه‌گی‌اش بوده است و اکنون خرسند است از این که در نخستین رادیوی ویژۀ نابینایان کار می‌کند. این دختر جوان می‌افزاید که جامعه و مردم دیدگاه خوبی نسبت به معلولان ندارند. به سخن او، مردم با الفاظ رکیک از حضور معلولان استقبال می‌کنند؛ کاری که برای این نابینا بسیار دردآور است.

بانو مبارز خاطرنشان می‌سازد که او معلول است، اما ناتوان نیست. او اشاره می‌کند که تا یک سال پیش با تحقیر و توهین باشنده‌گان این شهر روبه‌رو بوده است، اما اکنون پس از این که در دو برنامۀ اجتماعی و فرهنگی رادیو شجاع گوینده‌گی می‌کند و بیشتر مردم با صدای او آشنا شده‌اند، دیدگاه‌ها نسبت به او تغییر کرده است. خانم مبارز می‌گوید: «حالا دیدگاه مردم نسبت به من خوب شده، اما این تغییر دیدگاه به معنای آن نیست که دیدگاه مردم نسبت به همۀ معلولان تغییر کرده باشد.»

تحقیر، توهین و نادیده‌ گرفتن جزو از مشکلات و چالش‌های موجود فراروی معلولان پنداشته می‌شود. شمار زیادی از معلولان از برخورد نادرست جامعه نسبت به خودشان شکایت دارند، اما در این میان نصیره مبارز در جامعۀ کوچک جوزجان توانسته با گوینده‌گی برای خود جای پا باز کند. او ماهانه چهار هزار افغانی از رادیو شجاع معاش دریافت می‌کند و این پول را مصرف آموزش خود می‌کند. خانم نصیره می‌گوید که در مکتب از خط بریل برای نوشتن و از دستگاه ضبط‌صوت برای یادگیری درس‌ها استفاده می‌کند.

تا این ‌جای کار نابینایی یا معلولیت نتوانسته سد راه نصیره شود؛ بلکه برعکس او از این فُرصت برای ظرفیت‌سازی و پیشرفت خود استفاده می‌کند. نصیره به این باورست، اگر خانواده‌ها دختران و پسران معلول‌شان را حمایت کنند، آنان می‌توانند با اعتماد به ‌نفس بیش‌تری وارد جامعه شوند. نصیره مبارز خرسند است از این ‌که خانواده، دوستان و حالا جامعه از او حمایت می‌کنند. نصیره این آرزو را برای هر دختر معلول دیگری دارد. او نیز همانند هر معلول دیگری نخست از جامعه و مردم می‌خواهد که با معلولان رفتار‌ درستی داشته باشند و با حرف‌های رکیکی مانند «کور، لنگ، لاش…» کسی را توهین نکنند.

این نابینای جوان همچنان از دولت و ارگان‌های غیردولتی که در بخش توانمندسازی معلولان کار می‌کنند، می‌خواهد که در بخش آگاهی‌دهی مردم و جامعه نسبت به احساس معلولان بیش‌تر و موثرتر کار کنند. او توضیح می‌دهد که معلولان بسیار اندک‌رنج هستند و برخورد نادرست جامعه بسیار زود بالای روح و روان‌شان تأثیر می‌گذارد. نصیره مبارز با ابراز این مطلب بیان می‌کند که نسبت به آینده خوش‌بین است و آرزو دارد که تحصیلاتش را در بخش ژورنالیسم به پایان برساند. او از طرف‌های درگیر جنگ‌ در افغانستان خواهش می‌کند که به جنگ پایان دهند و بگذارند که کشور به سوی ترقی و پیشرفت سوق داده شود.

این دختر نابینا تأکید می‌کند که دیگر نباید هیچ دختر و پسری بر اثر جنگ‌های مسلحانه همانند او معلول شود. به سخن خانم نصیره، دوران کودکی خاطرات شیرینی دارد، اما شوربختانه او از این خاطرات محروم مانده است و نباید خاطرات کودکان دیگر نیز در کودکی‌شان دفن خاک شود. نصیره از همۀ معلولان اعم از دختران و پسران می‌خواهد که درس‌های‌شان را با بهترین شکل ممکن ادامه دهند. او در پایان می‌گوید که فراگیری دانش تنها راه پیروزی برای یک معلول در جامعه است.

مسوولان وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور به خبرگزاری نشانه تأیید می‌کنند که «رادیو شجاع» نخستین رادیوی ویژۀ نابینایان در کشور است. در حال حاضر دو تن از معلولان دختر در بخش‌های گرداننده‌گی برنامۀ تلویزیونی توانمندسازی معلولان و در بخش گوینده‌گی برنامۀ فرهنگی و اجتماعی در جوزجان مصروف کار هستند.