خجسته قیام

خجسته قیام تلاش؛ یگانه رییس زن در مربوطات ادارۀ حفاظت از محیط زیست

افغانستان کشور پُر از فُرصت‌ها وکارهای ناتمام است. کافی‌ است تا اراده‌یی وجود داشته باشد و چه بهتر زمانی که زنی با همۀ مهربانی و عاطفه دست و آستن بَر می‌زند تا اطرافش را سرسبز و اطرفیانش را با خوبی‌ها و رنگ‌های آبی و سبز محیط زیست آشنا می‌سازد.

خجسته قیام تلاش تنها زنی است که در مربوطات ادارۀ حفاظت از محیط زیست در 34 ولایت کشور به عنوان رییس کار می‌کند. او پس از آزمون و رقابت آزاد از سوی ادارۀ ملی حفاظت از محیط زیست به سِمت ریاست محیط زیست ولایت جوزجان گماشته شده است و مدت ده ماه می‌شود که تلاش دارد با آگاهی‌دهی شنیداری، متنی و حضوری چهرۀ مهربان آبی و سبز ریاست محیط زیست را برای باشنده‌گان ولایت جوزجان معرفی کند. این ریاست پیش از آمدن خانم قیام تلاش در میان مردم به کلی ناشناخته بود.

داکتر نعمان حکمتی، رییس دفتر ادارۀ ملی حفاظت از محیط زیست با تأیید این‌که خجسته قیام تلاش تنها رییس زن در مربوطات اداره محلی محیط زیست است، می‌گوید که قبلاً یک بانوی دیگر در سِمت ریاست حافظت از محیط زیست در ولایت خوست کار می‌کرد که نزدیک به یک ماه می‌شود، استعفاء کرده است. مسوولان ادارۀ ملی حفاظت از محیط زیست از کار این بانو ابراز رضایت می‌کنند.

خجسته قیام تلاش درگفت‌وگو با خبرگزار نشانه از زنده‌گی و کارش می‌گوید: «من استادی را در بخش تدریس تجربه کرده بودم و دوست داشتم به عنوان یک زن از مجراهای مختلف به جامعه خدمت و مدیرت را تجربه کنم و چه بهتر از این‌که حالا به عنوان رییس حفاظت از محیط زیست کار می‌کنم.»

در جامعۀ افغانستان همانند همۀ باورهای دیگر در ارتباط به زنان، جامعه به کارهای ویژۀ مردان و زنان نیز باور دارد و بیش‌تر افراد این جامعه کارهای محیط زیستی را کار مردان می‌دانند. اما بانو تلاش می‌گوید که هیچ ‌کاری مردانه و یا زنانه نیست، بلکه به گفتۀ او، بسته‌گی به توانایی فرد دارد که چگونه کارها را انجام می‌دهد.

بدون شک در محیط کاری افغانستان مشکلات، چالش‌ها و برخوردهای مردسالارانه همیشه در برابر زنان قد برافراشته است. بانو تلاش ضمن تأیید این باورها می‌گوید: «با وجودی که ما در دو دهۀ گذشته دموکراسی را تجربه کردیم، اما هنوز هم باورهای مردسالارانۀ ایستا و پوسیده دامن‌گیر زنان  به خصوص در محیط کاری است.» او می‌افزاید: «همیشه در برابر زنان به جای تشویق، انتقاد‌های بی‌جا صورت می‌گیرد تا این‌که کار زنان را زیر پرسش ببرند، اما من یاد گرفته‌ام که به انتقاد‌ها و مزاحمت‌های بی‌جا توجه نکنم؛ بلکه روی کاری که انجام می‌دهم بیش‌تر تمرکز کنم.»

ریاست حفاظت از محیط زیست ولایت جوزجان هفده کارمند دارد. در این میان، به شمول بانو تلاش سه کارمند زن و چهارده کارمند مرد ایفای وظیفه می‌کنند. ریاست یک زن در محیط کاملاً مردانه نیز مشکلاتی را در پی دارد و یکی از مشکلات فُرمان‌برداری مردان مطابق به قانون از رییس زن است. خجسته تلاش می‌گوید: «رابطۀ من با همکارانم بیرون از جنسیت تعریف می‌شود و همیشه احترام متقابل مطابق قانون اداره‌های دولتی وجود دارد.» او باور دارد که انسان موفق کسی است که به زیردستانش نیز احترام داشته باشد.» بانو تلاش در کنار این‌که رییس ادارۀ محیط زیست ولایت جوزجان است، مادر یک فرزند نیز می‌باشد. او می‌گوید: «من کارهای اداری و شخصی‌ام را مطابق به یک تقسیم اوقات تنظیم کرده‌ام که هیچ مشکلی در پیش‌برد کار دفتر و خانه پیش نمی‌آید.»

حمایت و تشویق بزرگ‌ترین نیروی معنوی است که آدم‎ها را به موفقیت می‌رساند و همین‌گونه در افغانستان زنان نیز مانند مردان به خاطر پیشرفت در زنده‌گی شخصی و کاری به تشویق و حمایت نیاز دارند. خجسته تلاش می‌گوید: «بدون تردید که پدرم تکیه‌گاه زنده‌گیم است و همیشه من را حمایت کرده و همین‌گونه شوهرم نیز با تمام معنا در کنارم است و تشویقم می‌کند که با خاطر جمع بهتر کار کنم.»

رییس حفاظت از محیط زیست ولایت جوزجان در ارتباط به کارهای محیط زیستی که در مدت ده ماه انجام داده است، می‌گوید: «تیم کاری ریاست محیط زیست روی سه بخش کار کرده است که در نخست ما تلاش کردیم تا ذهنیت‌سازی کنیم و مردم را با آگاهی‌دهی دربارۀ محیط زیست آشنا ساختیم. دوم هدف ما معیاری‌سازی اصناف زیر اثر ریاست محیط زیست بود مثلاً وقتی که رستورانت‌ها غذا می‌پزند، باید کدام نکات محیط زیستی را رعایت کنند و در بخش سوم هدف ما گسترش ساحات سبز است که ادارۀ محیط زیست ولایت جوزجان تپه‌های اطراف شهر شبرغان را نهال‌شانی کرده است.» به گفتۀ او، از آغاز کار در ریاست محیط زیست ولایت جوزجان تاکنون 22 پارچۀ جریمه را برای اصناف شهر شبرغان صادر کرده است.

گرمایش زمین در سال گذشته بزرگ‌ترین مشکل فرا روی کشورهای جهان بود که بحث‌های زیادی را نیز میان رهبران جهان به ویژه غول‌های اقتصادی به میان آورد. خجسته تلاش می‌گوید که افغانستان باید خود را آمادۀ تغییرات اقلیمی بسازد؛ زیرا یخ‌چال‌های سلسله کوه‌های هندوکش در حال آب شدن است و این نشانۀ خوبی برای اقلیم افغانستان نیست و هرچه زودتر باید ساحات سبز و جنگل‌ها در سرتاسر کشور ایجاد شود تا با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین مبارزه کرده بتوانیم.

آموزش دختران، یکی از صدها مشکلی است که در روستاهای دوردست کشور در برابر زنان قرار دارد. بیش‌تر خانواده‌ها یا دختران‌شان را اجازه نمی‌دهند که مکتب بروند. در مواردی دختران تنها تا صنف ششم و یا نهم اجازۀ رفتن به مکتب را کسب می‌کنند و اگر شانس یاری کند، یک دختر می‌تواند نهایت تا صنف دوازدهم درس بخواند.

با این حال، رییس ادارۀ حفاظت از محیط زیست ولایت جوزجان برای خانواده‌ها گفتنی‌‎هایی دارد. او می‌گوید: «خانواده به ویژه پدران و مادران باید نخست استعداد دختران‌شان را کشف کنند و بگذارند که دختران‌شان مایۀ افتخارشان شوند و دختران افغانستان مانند دختران همۀ دنیا آرزوهای تحصیلی و کاری دارند و به حمایت خانواده‌ها نیاز دارند.»

در پایان گفت‌وگو، خجسته قیام تلاش، رییس ادارۀ حفاظت از محیط زیست ولایت جوزجان در ارتباط به رویاها و آرزوی‌های خود می‌گوید که آرزو دارد روزی بتواند به عنوان یک زن از یک ولایت دوردست به کُرسی وزارت برسد و همین‌گونه رویایش این است که دختران و زنان زیادی بتوانند بدون مزاحمت مردان در رأس ریاست‌ها قرار بگیرند.

 خانم قیام تلاش هم‌اکنون در کنار مسوولیتش به عنوان رییس ادارۀ حفاظت از محیط زیست جوزجان، در انستیتوت تخنیکی و مسلکی نفت و گاز شبرغان نیز تدریس می‌کند. او در رشته‌های جیولوژی و معدن و شرعیات «فقه و قانون» تا مقطع لیسانس درس خوانده است.