به دنبال افزایش ناامنی‌ها در شمال و شمال‌شرق کشور، شماری از ولسوالی‌های کشور به دست جنگ‌جویان گروه طالبان سقوط کرده‌اند. در پی سقوط این ولسوالی‌ها هزاران خانواده ناگزیر به ترک خانه‌های‌شان شده‌اند. در تازه‌ترین مورد، طالبان چهار صد خانواده را از منطقۀ «باغ شرکت» در ولایت کندز مجبور ساخته‌اند که منطقه را ترک و به شهر فیض‌آباد کوچ کنند.

این خانواده‌ها اقدام طالبان را به تبعیض قومی و زبانی متهم می‌سازند و می‌گویند که آنان در اصل باشنده‌گان ولایت بدخشان و فارسی‌زبان هستند که سال‌های زیادی را در ولایت کندز سپری کرده‌اند. قاری سراج، نمایندۀ آواره‌گان منطقۀ «باغ شرکت» می‌گوید که با سقوط این منطقه به دست طالبان، جنگ‌جویان این گروه خانه‌های آنان را به آتش کشیده، اموال‌شان را مصادره کرده، بزرگان را لت‌وکوب و شماری از جوانان و دکان‌داران را تیرباران کرده‌اند.

آقای سراج به این باور است که جنگ‌جویان گروه طالبان در زمینۀ مجازات آنان برخورد قومی کرده‌اند و بیشتر کسانی را مورد ظلم و جبر قرار داده‌اند که باشنده‌گان اصلی ولایت بدخشان و فارسی زبان بوده‌اند. قاری سراج می‌افزاید: «ما را به بهانۀ این ‌که به نیروهای اردوی ملی آب و نان داده‌ایم و همکاری داشته‌ایم مجبور به کوچ اجباری کردند، بزرگان ما را تیرباران کردند و خانه‌های ما را آتش زدند؛ در حالی که از دیگر گروه‌های قومی چون گُجرها، قندهاری‌ها و هلمندی‌ها نیز همسایه‌های ما بودند، اما با آنان هیچ‌ گونه برخوردی نکردند».

نمایندۀ آواره‌گان منطقۀ «باغ شرکت» علاوه می‌کند که بخش بزرگی از دکان‌داران این منطقه را اقوام غیربدخشی تشکیل می‌دهند، اما طالبان یک دکان‌دار بدخشی را به اتهام این که به نیروهای ارتش مواد غذایی فروخته است، تیرباران کردند.

در میان این آواره‌ها، زنان و کودکان نیز شامل‌اند. نسیمه، یکی از این زنان می‌گوید که خانوادۀ او 20 سال پیش از بدخشان به کندز کوچ کردند و در آن‌جا مسکن‌گزین شدند. طالبان حدود دو سال پیش پدر نسیمه را کشتند؛ در حالی که پدر نسیمه یک فرد ملکی بوده و به سخن او، هیچ جرمی را مرتکب نشده بود. خانم نسیمه در پی کوچ اجباری ناگزیر شده راه بدخشان را در پیش بگیرد و نمی‌داند نفقۀ چهارده عضو خانواده را چگونه تأمین کند.

خانواده‌های که از سوی طالبان وادار به کوچ اجباری شده‌اند

با این حال، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان با رد ادعای برخورد قومی و کوچ اجباری باشنده‌گان منطقۀ باغ شرکت می‌گوید که طالبان به خاطر جلوگیری از وارد شدن زیان به افراد ملکی از مردم خواسته‌اند که به گونۀ موقت خانه‌های خود را ترک کنند و به مناطق مصون‌تری بروند. به گفتۀ آقای مجاهد، منطقۀ باغ شرکت در ولایت کندز مهم‌ترین پایگاه نظامیان افغانستان است و در جریان نبردها، نیروهای امنیتی از سلاح‌های سنگین استفاده می‌کنند و به همین دلیل خطر افزایش تلفات ملکی بیش‌تر وجود دارد.

آقای مجاهد این اقدام جنگ‌جویان طالبان را یک اقدام بشردوستانه تلقی می‌کند و اضافه می‌کند که منطقۀ «باغ شرکت» یک منطقۀ دولتی است و خانواده‌ها به گونۀ موقت در این منطقه زنده‌گی می‌کردند.

با این وصف، خانواده‌هایی که وادار به کوچ اجباری شده‌اند، اکنون در «باغ زراعت» در شهر جدید فیض‌آباد در گرمای تابستان بدون هیچ سرپناهی بودوباش دارند و به کمک‌های دولت و نهادهای کمک‌کننده چشم دوخته‌اند.

حکومت محلی بدخشان برای رسیده‌گی به وضعیت این بی‌جاشده‌گان یک نشست اضطراری برگزار کرده و در همکاری با نهادهای کمک‌کننده هماهنگی لازم را جهت رسیده‌گی به مشکلات آنان ایجاد کرده است.

نیک‌محمد نظری، سخنگوی والی بدخشان به خبرگزاری نشانه می‌گوید که حکومت محلی در دو بخش مختلف به همکاری این بی‌جاشده‌گان وارد عمل شده است. او توضیح می‌دهد که نخست موضوع رسیده‌گی عاجل و فراهم‌آوری سرپناه برای این خانواده‌ها می‌باشد که از طریق بسیج نهادها روی دست گرفته شده و موضوع دوم بحث سرشماری و بررسی این خانواده‌ها است که به زودی روی دست گرفته خواهد شد.

آقای نظری خاطرنشان می‌سازد که والی بدخشان به نهادهای مربوطه دستور داده است که هر چه زودتر وارد اقدام شوند و زمینۀ کمک‌رسانی به بی‌جاشده‌گان جنگ به ویژه بی‌جاشده‌گان جنگ کندز را به بهترین شکل ممکن فراهم سازند. سخنگوی والی بدخشان اضافه می‌کند: «دفتر سازمان غذایی جهان در بدخشان نیز به حکومت محلی اطمینان داده که برای رسیده‌گی به وضعیت بی‌جاشده‌گان جنگ مواد کافی و آماده‌گی لازم را در اختیار دارد».

مسوولان محلی در کندز می‌گویند که در پی نبردهای سنگین در یک ماه گذشته حدود دوازده هزار خانواده در این ولایت خانه‌های خود را ترک کرده و به ولایت‌های همجوار و مناطق مرکزی این ولایت آواره شده‌اند. این خانواده‌ها از ولسوالی‌های امام‌صاحب، علی‌آباد، خان‌آباد، چهاردره و مناطق مرکزی شهر کندز هستند.

مسوولان محلی در کندز می‌گویند که از این میان نزدیک به هفت هزار خانواده بی‌جا شده زیر پوشش کمک‌رسانی قرار گرفته‌اند و کارمندان سرشماری، روند شناسایی خانواده‌های باقی‌مانده را برای کمک‌رسانی آغاز کرده‌اند.