بازگل بدخشی

بازگل بدخشی و شهرت موسیقی محلی بدخشان

موسیقی محلی کشور یکی از سبک‌های پرطرف‌داری است که توجه شنونده‌گان زیادی را به خود جلب کرده است. شمار زیادی از شنونده‌گان موسقی در رده‌های مختلف اجتماعی پای نوای محلی پرنشاط می‌نشینند و لذت می‌برند. موسیقی محلی بدخشان نه تنها در داخل این ولایت؛ بلکه در بیرون از مرزهای بدخشان نیز پاگذاشته و مخاطبان بی‌شماری را مجذوب خود ساخته است.

آدینه محمد، مشهور به بازگل بدخشی، یکی از هنرمندان پرآوازه و از طلایه‌داران موسیقی محلی در بدخشان است و بی آن ‌که نزد استادی جهت فراگیری هنر موسیقی زانو بزند، به گونۀ آماتور هنر موسیقی را دنبال کرده تا جایی که اکنون به عنوان بنیان‌گذار موسیقی سبک «قطغن زمین» شناخته می‌شود. موسیقی قطغن زمین یکی از پرطرف‌دارترین سبک‌های موسیقی در کشور است.

بازگل بدخشی در معرفی موسیقی محلی بدخشان نقش کلیدی دارد و به گفتۀ شماری از هنرمندان، آقای بدخشی مکتب موسیقی محلی را بنیاد گذاشته و امروز هنرمندان زیادی به تقلید از او آهنگ‌های محلی را می‌سرایند.

بازگل بدخشی که یکی از طلایه‌داران موسیقی محلی در بدخشان است، آوان کودکی را در کوه‌ها و دره‌های شهرستان کشم این ولایت با شبانی سپری کرده و در این دوره زمزمۀ آهنگ‌های محلی و فلک‌های شبانی پای او را به وادی هنر کشانده است.

بازگل بدخشی هنگامی که در قطعۀ گارد حکومت شاهی ایفای وظیفه می‌کرد با سرودن آهنگ‌های محلی مورد توجه قرار گرفت و در آن زمان با هنرمندان سرشناس کشور از نزدیک آشنایی پیدا کرد. این آشنایی سرآغاز راه‌یابی او به رادیو افغانستان شد و با ثبت چندین آهنگی در این رادیو به اوج شهرت رسید.

این هنرمند محلی با آن ‌که سواد نداشت، اما مهارت‌های هنری او در زمینه‌های آهنگ‌سازی، سرایش و اجرای پارچه‌های تمثیلی از او یک چهرۀ منحصر به فرد و استثنایی در میان سایر هنرمندان، ساخت. بازگل بدخشی با وجود این که سواد خواندن و نوشتن را نداشت، اما شعرهای فراوانی را سروده و از این شعرها آهنگ‌ ساخته است. آهنگ‌هایی که بعدها به صدایش خودش اجرا شده است.

این هنرمند بدخشی در زمینۀ هنر موسیقی محلی به گونۀ سنتی و دست نخوردۀ آن پاس‌داری کرد و با ساخت کمپوز و آهنگ‌های محلی و سرودن شعرهای گوناگون به ویژه شعرهای داستانی، بزرگ‌ترین خدماتی را در عرصۀ هنر موسیقی محلی بدخشان انجام داده است. آهنگ‌های داستانی قدمی، فلک و آهنگ‌های عاشقانۀ او هنوزهم مخاطبان بی‌شماری دارد و هنرمندان زیادی آهنگ‌های او را دوباره‌خوانی می‌کنند.

«عرب‌بچه» و «مغول‌دختر» از مشهورترین آهنگ‌های داستانی آقای بدخشی است. افزون بر این، آهنگ‌های عاشقانه‌ بازگل بدخشی مانند «ای شوخ سر زلف تو را تاب که داده» و «خوش آمدی یار وفادارم ای» هنوزهم بر گوش هنردوستان طنین‌انداز است و با آن ‌که شمار زیادی از هنرمندان معاصر این آهنگ‌ها را در سال‌های گذشته اجرا کرده‌اند، اما هنوزهم این آهنگ‌ها با نام بازگل بدخشی گره خورده و به نام او یاد می‌شوند.

این هنرمند محلی در ادامۀ عمر پربار و پرفراز و نشیبی که داشت سرانجام یازده سال پیش به عمر 107 ساله‌گی، درگذشت. آرامگاه بازگل بدخشی در روستای «چنار گنجشکان» در شهرستان کشم بدخشان موقعیت دارد.

هنرمندان و فرهنگیان کشور بزرگ‌ترین ویژه‌گی بازگل بدخشی را نگه‌داری و پاس‌داری از موسیقی محلی، ساده‌گی و ظرافت‌ در اجرای موسیقی، اجرای آهنگ‌ها به گونۀ چند آوایی، آواز منحصر به فرد و مهارت‌های ویژۀ او در نواختن دنبوره و غیچک به سبک و سیاق ویژه، عنوان می‌کنند و او را ایجادگر سبک ویژه‌یی زیر نام «ساز قطغن زمین» می‌شناسند.