کلچه و شیرنی پزی

راه‌اندازی کارخانه‌های کوچک شیرینی‌پزی از سوی زنان در جوزجان

محمدجان آریا

09 January 2021

شماری از زنان شاغل در همکاری با ریاست انکشاف دهات کارخانه‌های کوچک شیرینی‌پزی را در روستاهای اطراف شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان راه‌اندازی کرده‌اند. این کارخانه‌ها در گام نخست با هزینۀ مشارکتی میان زنان روستایی در شهر شبرغان و با مشوره‌دهی و شبکه‌سازی مسوولان ریاست انکشاف دهات آغاز به فعالیت کرده‌اند. شمار زنان و دختران کارگر در این کارخانه‌های کوچک قنادی بین ۱۰ تا ۱۵ نفر می‌رسد که قرار است در مرحلۀ بعدی از سوی وزارت احیا و انکشاف دهات کمک‌های مالی دریافت کنند.

محبوبه، سرکارگر یکی از این کارخانه‌های قنادی است که زیر دستش دوازده زن و دختر دیگر نیز کار می‌کنند. او مکتب را تما کرده است و عضو یک خانوادۀ دوازده نفری نیز است. خانم محبوبه به خبرگزاری نشانه می‌گوید که او و شماری از دختران روستایش از پول شخصی‌شان یک کارخانۀ کوچک شیرینی‌پزی را زیر نام «عدالت» ایجاد کرده‌اند.

محبوبه می‌افزاید که در این کارخانه روزانه بین ۴۰ تا ۵۰ سیر کلچه و دیگر شیرینی‌ها را تولید و به بازار عرضه می‌کنند. به سخن او، وضعیت اقتصادی کارگران زن در کارخانۀ عدالت نسبت به گذشته بهتر شده است. او خاطرنشان می‌سازد که اکنون هزینه‌های مصرفی شخصی‌شان را از درک فروش قنادی برآورده می‌سازند. آن چنانی که این خانم کارآفرین یادآور می‌شود، تولیدات این کارخانۀ قنادی تا یک سال پیش تنها در دکان‌های کوچک توزیع می‌شد، اما اکنون تولیدات این قنادی در مغازه‌های بزرگ شهر شبرغان نیز به فروش می‌رسد. محبوبه آرزو دارد پس از بهبود وضعیت اقتصادی بتواند شامل دانشگاه شود و به تحصیلاتش ادامه دهد.

کلچه، کیک، شیرپیره و حلوای پشمک از جمله محصولاتی است که در این کارخانه‌ها از سوی زنان تولید می‌شوند و میزان فروش این نوع شیرینی‌ها با گذشت هر روز افزایش می‌یابد. در آغاز سال روان خورشیدی میزان تولید کلچه در شیرینی‌پزی عدالت به ۲۰ سیر و تولید شیرپیره در این کارخانه به دو سیر می‌رسید، اما حالا زنان شاغل در این کارخانۀ کوچک روزانه تا ۵۰ سیر کلچه و ۵ سیر شیرپره افزایش یافته است.

صومعه یوسفی، یکی از کارگران کارخانۀ عدالت که از رشتۀ «فزیک» از دانشگاه فارغ شده است، می‌گوید که پس از پایان دانشگاه برای مدتی بی‌کار بوده است، اما حالا در کنار دختران دیگر در این شیرینی‌پزی مصروف کار است. او روزانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ افغانی پول به دست می‌آورد. خانم یوسفی تأکید می‌کند که زنان و دختران روستایی نیز به کار نیاز دارند و از سوی دیگر این زنان توانایی کارهای بهتری را دارند.

صومعه یوسفی خواستار سرمایه‌گذاری دولت و دفترهای غیردولتی برای زنان روستایی است. او می‌گوید که زنان در این کارخانۀ کوچک با استفاده از ابتدایی‌ترین امکانات کار خود را آغاز کردند و حالا صاحب درآمد خوبی هستند. خانم یوسفی علاوه می‌کند که در صورت دریافت کمک مالی از سوی دولت، این کارخانۀ قنادی را توسعه خواهند داد و از ماشین‌آلات مدرن استفاده خواهند کرد.

در عمومی بازاریابی یکی از چالش‌های عمدۀ زنان بازرگان در کشور دانسته می‌شود. همین ‌گونه کارخانه‌داران زن در شهر شبرغان نیز با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اما کارمندان این قنادی می‌گویند که با تولید شیرینی‌باب بهتر برای کارخانۀشان بازاریابی می‌کنند.

در همین حال، نبیلا افغان‌زی، مسوول بازاریابی برنامۀ انکشاف روستایی ادارۀ احیا و انکشاف دهات در ولایت جوزجان می‌گوید که از یک سال به این‌سو برنامه‌های اشتغال‌زایی برای زنان روستایی با همکاری وزارت احیا و انکشاف دهات آغاز شده است. او توضیح می‌دهد که ادارۀ آنان در گام نخست بر تشکیل گروه و اتحادیه‌های تولیدی زنان روستایی تمرکز دارد و در گام بعدی برای زنان شاغل کمک‌های فنی و مالی در نظر گرفته خواهد شد. خانم آفغان‌زی خاطرنشان می‌سازد که در حال حاضر حدود ۱۵ هزار زن در شهر شبرغان و ولسوالی فیض‌آباد زیرپوشش برنامۀ آنان قرار گرفته است. برنامۀ انکشاف روستایی در کنار بازاریابی برای شیرینی‌پزی‌ها، کارهایی را برای افزایش تولید لبنیات، صنایع‌دستی وغیره نیز روی دست دارد.

در حال حاضر حدود ۵۰ زن و دختر در سه کارخانۀ شیرینی‌پزی در روستاهای اطراف شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان مصروف کارند؛ کارخانه‌هایی که در همکاری مالی و مشارکتی زنان روستایی راه‌اندازی شده‌اند.