خستک

نگرانی از تبدیل شدن بدخشان به پایگاه داعش و جنگ‌جویان خارجی

مقام‌های محلی بدخشان می‌گویند که افزایش روزافزون جنگ‌جویان خارجی در کنار گروه طالبان در شماری از مناطق این ولایت سبب شده است تا معادلۀ جنگ در این ولایت پیچیده‌تر شود و شماری از مناطق بدخشان به پایگاه جنگ‌جویان خارجی بدل شود.

نیک محمد نظری، سخنگوی والی بدخشان به خبرگزاری نشانه می‌گوید که جنگ‌جویان خارجی از چندین سال پیش به این‌سو در منطقۀ «خستک» ولسوالی جرم، مسکن گزیده‌اند و بزرگ‌ترین عملیات‌های خونین را بر ضد نیروهای امنیتی از همین پایگاه نظامی‌شان مدیریت و رهبری می‌کنند. به گفتۀ او، بیش‌تر این جنگ‌جویان از کشورهای تاجیکستان، اوزبیکستان و آیغورهای چین می‌باشند که تحت رهبری فردی به نام حاجی فرقان از کشور چین به آموزش، تجهیز، کمک‌های تخنیکی گروه‌های تروریستی در زمینۀ ماین‌سازی و مدیریت نبردهای خونین می‌پردازند. آقای نظری می‌افزاید: «با وجود این‌که گروه طالبان در موافقت‌نامۀ صلح به ایالات متحدۀ امریکا تعهد سپرده‌اند که ارتباط‌شان را با گروه‌های تروریستی خارجی قطع می‌کنند، اما پس از امضای این موافقت‌نامۀ نیز در چندین نبرد جنگ‌جویان خارجی در کنار طالبان مشاهده شده است.»

همچنان احمد جاوید مجددی، عضو شورای ولایتی بدخشان می‌گوید که هم اکنون نزدیک به 400 جنگ‌جوی خارجی در منطقۀ خستک ولسوالی جرم بدخشان مستقر هستند و همۀ ناامنی‌های بدخشان توسط این جنگ‌جویان رهبری می‌شود. این عضو شورای ولایتی بدخشان می‌افزاید که بیش از 100 تن این جنگ‌جویان خارجی با خانواده‌های‌شان در روستاهای «درۀ خیل»، «درۀ بزرگ» و «پلر» منطقۀ خستک زنده‌گی می‌کنند و افزون بر حضور فزیکی در این مناطق، به سربازگیری و آموزش جوانان تازه به دوران رسیده، می‌پردازند.

احمد جاوید مجددی خاطرنشان می‌سازد: «طالبان در بدخشان برای ادامۀ جنگ در این ولایت نه انگیزه دارند و نه توانایی نبرد را با نیروهای امنیتی؛ همین جنگ‌جویان خارجی هستند که طالبان داخلی را به نبرد علیه نیروهای امنیتی تشویق و حمایت می‌کنند.» آقای مجددی، می‌گوید تا زمانی‌ که عملیات‌های نظامی گسترده با حمایت نیروی هوایی در منطقۀ خستک راه‌اندازی نشود، تصفیۀ بدخشان از وجود تروریستان خارجی ناممکن است. باشنده‌گان محل می‌گویند که جنگ‌جویان خارجی افزون بر حضور در میدان‌های نبرد، در بخش‌های تخنیکی نظامی مانند ترمیم جنگ‌افزارها، وسایط نقلیه و ماین‌سازی‌ نیز با گروه طالبان همکاری می‌کنند.

سابقۀ حضور جنگ‌جویان خارجی در بدخشان به ده سال پیش بر می‌گردد، اما به دنبال امضای موافقت‌نامۀ صلح میان امریکا و طالبان و تعهد این گروه بر قطع ارتباط‌شان با جنگ‌جویان خارجی این نگرانی را به‌ وجود آورده است که همزمان با تسریع روند گفت‌وگو‌های صلح و آغاز مذاکرات میان افغانان، جنگ‌جویان خارجی با شماری از افراد داخلی پرچم گروه داعش را بلند خواهند کرد و فصل دیگری از ناامنی‌ها در این ولایت رقم خواهد خورد.

عبدالبصیر وثیق، یکی از فعالان مدنی ولایت بدخشان به این باور است که بیش‌تر جنگ‌جویان خارجی گرایش داعشی دارند و در صورت به ثمر نشستن گفت‌وگوهای صلح میان افغانان و افزایش محدودیت‌ها برای برگشت این جنگ‌جویان به کشورهای‌شان، خطر افزایش نبردهای خونین آنان زیر پرچم داعش در بدخشان وجود دارد. آقای وثیق می‌افزاید: «جنگ‌جویان خارجی دیگر نمی‌توانند به کشورهای‌شان برگردند و آنان برای ادامۀ حضورشان جز جنگیدن زیر پرچم داعش راه دیگری ندارند.»

این فعال مدنی بدخشان خاطرنشان می‌سازد که بی‌توجهی حکومت نسبت به حضور جنگ‌جویان خارجی سبب شده است که بخش‌هایی از این ولایت به پناه‌گاه امن برای گروه‌های تروریستی خارجی بدل شود. او هشدار می‌دهد که در صورت ادامۀ این بی‌توجهی و عدم راه‌اندازی عملیات گسترده به منظور پاک‌سازی مناطق نا‌امن بدخشان از وجود جنگ‌جویان خارجی، داستان جنگ در این ولایت طولانی شده و سربازگیری‌های داعش افزایش می‌یابد.

این فعال مدنی با اظهار نگرانی از افزایش فعالیت‌های فرهنگی گروه داعش می‌گوید که دست‌به‌دست شدن کلیپ‌های ویدیویی از میدان‌های نبرد و پیروزی‌های گروه داعش در عراق و سوریه در میان جوانان شماری از ولسوالی‌های بدخشان، نگران کننده است. او می‌افزاید که ادامۀ این وضعیت به جوانان انگیزۀ جنگ می‌دهد و در زمینۀ جلب جوانان به صفوف گروه داعش، کارساز واقع می‌شود.

با آن‌که مقام‌های امنیتی بارها از راه‌اندازی عملیات‌های گسترده به منظور پاک‌سازی مناطق ناامن بدخشان از وجود جنگ‌جویان خارجی سخن گفته‌اند، اما توقف عملیات‌های نظامی در اوج پیش‌روی نیروهای امنیتی در چند سال پسین سبب شده است که جنگ‌جویان خارجی در این ولایت نفس راحت‌تر بکشند و به فعالیت‌های تروریستی‌شان ادامه دهند.

مقام‌های امنیتی بدخشان گفته‌اند که برنامه‌هایی را به هدف راه‌اندازی عملیات تصفیه‌یی علیه پناه‌گاه جنگ‌جویان خارجی در دستور کار دارند اما به گفتۀ آنان این عملیات‌ها به حمایت هوایی نیاز دارد و تصفیۀ این مناطق توسط نیروهای پیاده ناممکن است. مسوولان محلی بدخشان می‌گویند که آنان نگرانی‌شان را از حضور جنگ‌جویان خارجی در بدخشان با حکومت مرکزی در میان گذاشته‌اند و برای پاک‌سازی مناطق ناامن این ولایت از وجود جنگ‌جویان خارجی به حمایت حکومت مرکزی چشم امید دوخته‌اند.