نویسنده: ولی محمد حدید

پیشنهاد «در خانه بمانید» این روزها بیش‌تر به گوش می‌رسد. مسوولان صحی، شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، علمای دین، شاعران و هنرمندان همه می‌کوشند دیگران را به «ماندن در خانه» ترغیب کنند.

به باور کارشناسان مسایل صحی، سودمندترین روش برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا توقف گردش اجتماعی این ویروس در جامعه است که با امتناع شهروندان از حضور در اجتماعات، میسر می‌شود.

در بسیاری از شهرهای بزرگ جهان افرادی‌ که از این پیش در یک شبانه‌روز بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت بیرون از منزل مصروف کار و فعالیت بودند، در این روزها برای رعایت اصول قرنطینه و قیود روزگردی بیش‌ترین وقت شان را در خانه سپری می‌کنند. هرچند این افراد برای حفظ سلامتی خود و خانواده‌های شان به گونۀ خود خواسته در قرنطینه خانه‌گی بسر می‌برند، اما بی تردید، ادامه این وضعیت برای مردم در شهرهای قرنطینه شده دشوار تمام می‌شود.

شماری از این افراد برای سرگرم نگه‌داشتن خود و خانواده در چنین یک برهۀ زمانی دشوار، برنامه‌هایی را روی دست گرفته‌اند که درمیان گذاشتن آن با دیگران خالی از سود نخواهد بود.

برای همین منظور، خبرگزاری نشانه از باشنده‌گان شهرهای مختلف کشور و شهروندان افغانستان که در بیرون از کشور در حال قرنطینه بسر می‌برند، نظرخواهی کرده است. شرکت کننده‌گان در این نظرسنجی هریک برای سرگرمی خود و خانواده در روزهای قرنطینه، برنامه‌های متفاوتی دارند که با شما درمیان گذاشته می‌شود.

سودابه احراری، کارمند خبرگزاری «بانوان هرات» است. احراری می‌گوید، با آن‌که شهر هرات به گونۀ کامل قرنطینه شده، اما او به کار خبرنگاری از خانه ادامه می‌دهد.

خواندن کتاب، آموزش زبان انگلیسی و گوش دادن به موسیقی از برنامه‌های این باشندۀ هرات در اوقات بیکاری است. سودابه احراری با آن‌که خودش خبرنگار است، اما می‌گوید: «سعی می‌کنم به جز دو وقت زیاد اخبار را تعقیب نکنم تا روحیه‌ام خراب نشود.» این خانم خبرنگار به دیگران توصیه می‌کند که در خانه بمانند و از قرنطینه به عنوان یک فرصت برای کارهای ناتمام استفاده کنند. او همچنان برای کسانی که در خانه هستند، توصیه می‌کند که خاطرات شان را از دورۀ قرنطینه بنویسند و با دیگران در میان بگذارند.

فریدون غفوری در ولایت هرات دکان خیاطی دارد اما اکنون به دلیل قیود روزگردی در خانه است و تنها برای تامین نیازمندی‌های خانواده اش بیرون می‌رود. غفوری گفت «گرچه برایم درخانه ماندن خیلی سخت است ولی چارۂ دیگر نیست.» به باور او، باشنده‌گان هرات باید به حفظ سلامتی جامعه باشند و به راهنمایی‌های وزارت صحت عامه عمل کنند.

فریدون غفوری می‌گوید در این روزها به همکاری با اعضای خانواده اش پرداخته و برای سرگرم نگه‌داشتن کودکانش داستان تعریف می‌کند و تجربه‌هایش را با آنان در میان می‌گذارد. افزون بر این، کمک در آشپزی با خانمش، گردافشانی منزل، تماشای تلویزیون و یادگیری روش‌های تازه برای پیش‌گیری از بیماری‌ها از برنامه‌های آقای غفوری است. او توصیه می‌کند که شهروندان باید ویروس کرونا را جدی بگیرند و در کنار این «دوست داشتن» را در جامعه نهادینه کنند. این مرد خیاط ابراز امیدواری کرد که روزی ترس ویروس کرونا فروکش کند و مردم از آسیب این ویروس در امان باشند تا فرصتی برای درآغوش کشیدن دوستان برایش میسر شود.

حیات الله بهروز خالقی باشنده کابل است. او در شهرک قصبه در یک خانوادۀ پرجمعیت زنده‌گی می‌کند. شاعر، نویسنده و معلم بازنشسته است. او می‌گوید به عنوان بزرگ خانواده مراقب اوضاع است و اعضای خانواده به ویژه نواده‌هایش را به رعایت رعایت بهداشت فردی توصیه می‌کند. این استاد بازنشسته گفت «تنها یکی از اعضای خانواده را برای خرید به بیرون از خانه می‌فرستم و برایش گوش زد می‌کنم که با کسی دست ندهد و فاصله لازم را با دیگران رعایت کند.» آقای خالقی که بیش‌تر خود را درگیر مرور و اصلاح اشعارش نگه‌داشته، به هر عضو خانواده اش که از بیرون وارد خانه می‌شود، یادآوری می‎کند که دست‌هایش را با صابون شست‌وشو کند.

سهیلا صدیقی باشندۀ ولایت هرات است؛ ولایتی که بیش‌ترین میزان مبتلایان به ویروس کرونا را دارد. خانم صدیقی که از علاقه‌مندان شعر است، باور دارد که روزهای قرنطینه فرصت مناسب برای ارتقای ظرفیت‌های فردی است. این باشندۀ هرات به نوشتن «رمان» پرداخته است و می‌گوید کتاب‌های آقای کاظمی که در باره آموزش شعر است را مطالعه می‌کند.

سرگرمی دیگر این بانوی هراتی مرور نقد اشعار در کانال تلگرام است. او «خانه ماندن» را بهترین فرصت برای عبادت و نیایش می‌داند.

همچنان شفیق گیلانی باشندۀ دیگر ولایت هرات است که اکنون در شهر «آمستردام» کشور هالند زنده‌گی می‌کند. آقای گیلانی از چگونه‌گی قرنطینه در هالند می‌گوید که پس از فراگیر شدن ویروس کرونا در کشورهای اروپایی، رعایت اصول قرنطینه در این کشور نیز جدی است و کسانی که قیودات وضع شده را رعایت نکنند با برخورد جدی پولیس و کارمندان بخش صحی روبه‌رو می‌شوند. از سرگرمی اش گفت: «در روزهای قرنطینه در خانه هستم و سعی می‌کنم فهرستی از کارهایی را که در گذشته برای انجام آن فرصت نداشتم، تهیه و انجام دهم.» مراقبت از باغچه پیش خانه، ترمیم خانه و سیم‌کشی برق از کارهایی است که این روزها خود را آن مصروف نگه‌داشته است.

این باشندۀ هالند می‌گوید، گاهی اوقات خود را سرگم پاک‌ کردن بایسکل اش می‌کند و گاهی خاک گلدان‌ها را عوض می‌کند. شفیق گیلانی توضیح داد که: «در روزهای قرنطینه یکی از کارهای که هم دلچسپ و هم یادی از خاطرات گذشته است، مرتب کردن فایل‌های کمپیوتر شخصی‌ام است، چون مطمین هستم که در کمپیوترم فایل‌های اضافی و تکراری زیادی وجود دارد که باید پاک شوند.»

سید اسماعیل رحیمی فعال مدنی، تاجر و صاحب امتیاز یک تلویزیون محلی در ولایت هرات است. آقای رحیمی به این باور است که قرنطینه با همۀ مشکلات اش دارای جنبه‌های مثبت هم است. او می‌گوید، دورهم بودن در خانه برای کسانی که مشغله‌های زیاد دارند، از مزایای این قرنطینه است.

کاربری باشندۀ ولایت هرات و مادر سه کودک است. خانم کاربری گفت از دو هفته به این سو در خانه بوده و تلاش می‌کند سلامتی خود و خانواده اش را حفظ کند. این مادر سه کودک می‌گوید همه‌روزه از طرف صبح و عصر کودکانش را درس می‌دهد. او همچنان می‌گوید، از آن‌جایی که به فلسفه و روان شناسی علاقه دارد، دو کانال فلسفه را دنبال کرده و دوستانش در این باره تبادل نظر می‌کند.

فریدون آژند، کارمند دولت و از باشنده‌گان کابل است. آقای آژند نیز در نظرخواهی خبرگزاری نشانه شرکت کرده و برنامه‌هایش را در جریان قرنطینه سه هفته‌یی کابل کابل شرح کرده است. آقای آژند می‌گوید، ماندن در خانه به دلیل قرنطین برای کسانی که مداوم در بیرون مصروف کار هستند، به شدت خسته‌ کننده و زجرآور است. با باور او از همین رو، باید وضعیتی را به وجود آورد که قرنطینه برای آدم خسته کننده نباشد.

سهم‌گیری در کارهای خانه، پختن غذا، نان داشی و ایجاد سرگرمی برای کودکان از برنامه‌های این باشندۀ کابل در جریان روزهای قرنطینه می‌باشد. آژند می‌گوید، برگزاری مسابقه‌های گوناگون، آزمایش هوش و بازی‌های کمپیوتری از برنامه‌هایی است که او و کودکانش را تا حد زیادی سرگرم نگه‌داشته است.

فرهاد جسیم، شهروند ولایت بلخ است که با پنج عضو خانواده اش در شهر قونیه در ترکیه زنده‌گی می‌کند. آقای جسیم وضعیت به میان آمده از گسترش ویروس کرونا در ترکیه به ویژه در شهرهای استانبول، انقره و قونیه را جدی نگران کننده توصیف کرد و گفت مدت ده روز می‌شود که دولت بر گشت‌وگذار در شهر قونیه را منع قرار داده است.

فرهاد جسیم می‌گوید، با قرنطینه شدن شهر قونیه، تغییرات چشم‌گیری در زنده‌گی خانواده اش آمده است. او گفت، برای ما فرصت بیش‌تر فراهم شده تا در کنار هم باشیم و به پرسش‌های بی پایان کودکان خود پاسخ بدهیم. از دید او، فهماندن قرنطینه و دلیل ماندن در خانه برای کودکان کار سادۀ نیست، زیرا کودکانش با محیط مکتب و حال و هوای صنف خوی گرفته اند و قید بودن در خانه برای آنان قابل تحمل نیست. آقای جسیم اما می‌گوید، تلاش می‌کند که کودکانش از برنامه‌های درسی عقب نمانند. او با خواندن کتاب کوشش می‌کند الگوی خوب برای فرزندانش باشد.

هرچند ادامۀ حالت قرنطینه با گسترش ویروس کرونا یا «کووید 19» نگرانی همۀ کشورهای جهان را برانگیخته است، اما هنوزهم امیدواری‌های وجود دارد که این حالت پایان خواهد یافت. فرهاد جسیم می‌گوید، انسان موجود کنجکاو است و برای پایان این بحران نیز سرانجام یک راه حل پیدا خواهد شد.