حیاتالله: اگر جوزجاندهگی مدافعه سنگرینی ترک اېتسم، لغمان دهگی اوییم ناتینچ بۉلهدی
اۉتگن اوچ آیده، اینیقسه، چېت اېل قۉشینلری مملکتني ترک ایتکنی باشلهگنیدن بېری، شِمالده اوروش مثلی کۉریلمهگن درجه ده شدّت آلگن. طالبان قیشلاقلر و تومنلردن تشقری، شهرلرنی اېگهللب آلیشگه هم اورینماقده. جوزجان ولایتی مرکزی شبرغان شهری ۲۰ ییل جریانیده بیرینچی مرته ناتینچلیک هییت نی باشدن کېچیردی؛ هییتنینگ اوچ کونیده هم خوفسیزلیک و مدافعه قۉتلری جنگ میدانلریده کورشدیلر. بو سنگرلر نهفقط هییت کونلریده؛ بلکه اوتکن ایکّی آیده اولر جوزجان نینگ جزیرمه یاز کبی ایسّیق اېدی.
بیر کونی اردو کوچلری خلق مقاومت کوچلری بیلن شبرعان جَنوبي دروازهسینی حمایه قیلیشیگه ایشانهدیگنلر کم اېدی. بو آرهده، یاش اردو عسکری حیاتالله، آخرگی ایکّی آی مابینیده، جوزجان-سرپل شاهیولیده طالبان جنگچیلری بیلن جنگ قیلهیاتگن کورشچیلردن بیری دیر، او هییت کونلرینی جبهه و سنگرده اۉتکزدی.
بو یاش عسکر نینگ اروش حقیدهگی حکایهسینی فرق قیلهدیگن جهتی اونینگ حیاتگه بۉلگن ایشانچی و امیدیدیر. حیاتالله دیدی “اگر مېن جوزجاندهگی سنگریم ني ترک ایتسم، لغماندهگی اوییم خوفلی بۉلیب قالهدی”. او مملکت ده تینچلیک تامین لنگن دن سونگ طبابت ني اورگنیب اهالی گه خذمت قیلماچی من دیب سوزلرینی بوندای دوام ایتیردی “مېن اوروشده عسکر صفتیده جنگ قیلهمن و تینچلیک تامین لنگنده شفاکار صفتیده آدملر نینگ حیاتینی قوتقرهمن”.
حیاتالله ۲۲ یاشده و افغانستان اردوسی نینگ اېنگ یاش عسکرلریدن بیری. او لغمان ولایتی نینگ الیشنگ تومنیده توغیلگن و مکتبنی شو ولایتده توگهتگن. اردونینگ بو عسکری اوروش میدانیده نشانه خبرآژانسی بیلنصحبت دیدی افغانستاندهگی اوروش فقط بیر ولایت بیلن چېگرهلنگن ایمس.
اردونینگ اوچاقلری بمباردمانی آوازی اوزاقدن اېشیتیلهیاتگان پیتده، جناب حیاتالله، ایکّی آیدن بېری جوزجان ولایتیده طالبلر هجومی گه مقاومت کۉرسهتگنینی قۉشیمچه قیلدی. یاش عسکر ایکّی ییل آلدین اردو صفیگه قۉشیلگن و بلخ ولایتیده دستلبکی تعلیمنی آلگن. حیاتالله حربي مشقلرنی توگهتگندن سۉنگ جوزجان، سرپل و بلخ ولایتلریده خدمت قیلگن.
بو یاش عسکر نامزادی بولگنیدن قریب بیر یریم ییل اۉتماقده و او جنگ میدانینی ترک اېتیب، نامزادی کوریش اوچون اویگه قَیتیشنی خواهلهمهیدیمی، دېگن سوالگه:” اگر مېن جوزجاندهگی سنگریم ني ترک ایتسم، لغماندهگی اولسواللیک و اویم ناتینچ بۉلهدی » دیب ایتی. هرچند لغمان جوزجان کبی ناتینچ دیر، اما حیات الله بیر ولایتده ناتینچ کوچهییشی افغانستان نینگ همه جایلریده ناتینچلیک گه سبب بولهدی، دېب حسابلهیدی. او جوزجاندهگی سنگری، لغماندهگی سنگری دېب بیلهدی و لغمان خوفسیزلیکنی بوتون مملکت خوفسیزلیگیگه باغلیق دېب ایضاحلهیدی.
اروش میدانیده تبسم قیلیب، یاش عسکر صفتیده اۉز سنگرینی و مملکتینی چېت اېلّیکلر اوچون تشلب کېتالمسلیگینی ایتهدی. حیاتالله نینگ تأکیدلشیچه، اردو عسکرلری نهفقط اوروشیش اوچون تعلیمات کورگن بلکه؛ شونینگدېک، اولر انسان حیاتینی سهقلب قالیش اوچون درس اوقیشکن. اونینگ تأکیدلشیچه،جاري اروش پیتیده او و اونینگ اۉرتاقلری اهالینینگ نقلیه واسطهلرینی اۉق و پارتلشلردن خوفسیز اۉتکزیب، سوو تاشقینی پیتیده آدملر نینگ حیاتینی قوتقره دیلر.
حیلتالله نینگ ایتیشیچه، مملکت اهالیسی هم اردو عسکرلری سعی -حرکتلری نینگ قدریني بیله دیلر. بو یاش عسکر نینگ سۉزلریگه کۉره، اوروش توزیلمه نینگ ویران بۉلیشیگه، عالي اوقویورتلر، اۉقوو مرکزلری و شاهیوللرنینگ یاپیلیشی و آوارهلیک و اویسیزلیک گه سبب بوله دی. حیاتالله تینچلیک تامینلنیشیگه خوشبین و حیات گه نسبتن امیدوار دیر. او اویلنیشنی و تورموش قوریش آرزو قیلیب افغانستانده تینچلیک اۉرنهتیشنی خواهلهیدی. اگر مملکتده تینچلیک اۉرنهتیلهدیگن بۉلسه، بو یاش تعلیمات و اۉقیشنی دوام اېتتیریشی آرزو قیلیب، مملکت عالي اوقو یورتلریدن بیریده طبیات ساحهسیده عالي تعلیماتني بیتکزیشی ني چین کونگولدن خواهلیدی.