قصه-و-صندلی-880x550 (1)

زمانوي تكنالوژي سايه سيده قيش حكايه لري يوقاليشي

neshananews

20 December 2020

قيش موسومي حكايه لري افغانستان اهالي سي خصوصا بدخشان ولايتي يشوچيلري ني قديمي ورتاريخي ميراثلري حمله سيدن سنله دي و هرييلي قيش موسومي يتيب كيليشي بيلن عايله قيش نينگ اوزون كيچه لريني بو حكايه لر بيلن تانگه ته ديلر.

بو عنعنه تاريخي، بوكون كي زمانوي تكنالوژي خصوصن تلويزيون و انترنت رواجلنمگن ييل لرده عايله اعضالري يريم كيچه لرگه چه آقسقاللر و آنه خان لر تمانيدن ايتيله ياتكان تاريخي حكايه و شعرخوانليك ني تينگلب و حتي كيچه لرني تانگگتريديلر.

شهنامه خوانليك و حافظ و بيدل شعريني اوقيش و تفسير قيليش مردم نينگ مدني حياتي ني بيركاتته قسمي ني شكللنتيرردي و  بونداي يغينلرده قنتشيش نه فقط آدملر بيليم و معلوماتي ني يوكسلترردي بلكه اخلاقي توصيه لري بيلن آدملر و عايله لر ارا علاقه و مهر ومحبت ني قوللب اولكه ده انتظام سقلنيشي ده هم ييريك رول اوينردي.

اما اينديليك ده بو قديمي و تاريخي ميراث اوز اورني ني تلويزيون، كمپيوتر، انترنت و اجتماعي ترماقلركبي زمانوي تكنالوژي گه بوشتكن، البته حاضرچه برق انرژي سي و تلويزيون و انترنت گه قول تاپه آلمگن اوزاق توشكن منطقه و چيكه قشلاقلرده اوزگه شهرلرده اصلا بو مدنيت كوزگه كورينمي دي.

تلويزيون، انترنت و شونگه اوخشه گن باشقه زمانوي تكنالوژي داميگه اسير بوليش سببلي اجتماعي حيات، اوز اهميتي قولدن بيريب بو وضعيت حتي ايريم حالت لرده عايلوي زوروانليك و جنجاللرگه ايلنگن.

بدخشانليك مدنيچي لرگه كوره مردم نينگ زمانوي تكنالوژي دن قوللنيشلري كوپيگني آرتيدن حاضرچه اهالي آره سيده عاطفي مهر و محبت ني ايجاد ايته ياتكان قديمي قيشليك حكايه لر اوز جايني اجتماعي ترماقلرگه بيرگن ديديلر. بو مدني فعاللرگه كوره آته بوبه لريدن ميراث قالگن بو عنعنه گه نسبتن عايله لرني دقت سيزليگي انسانلر ارا علاقه و مهر محبت ني كميتيريش گه سبب بوليب و عایله اعضالری بیربیرلری بیلن عاطفی علاقه لرنی برقرارلشتریش ده قیینتچیلک یرتکن.

بدخشان ولایتی مدنی فعاللری، اوتمشلرده هرییلی قیش موسومی یتیب کیلیشی و کیچه لر مدتیده اوزون بولیشی بیلن، عایله لر تاتلی تاریخی و الهام بیروچی حکایه لر بیلن کیچه لر تانگتیدیلر. بدخشان یشوچیلریدن بیری صدیق لعل‌زاد بو حکایه لر اوز اورنی نی حاضرچه انترنتی و اجتماعی ترماقلرگه بیرگن دیب و مردم نینگ اکثریتی اجتماعی ترماقلردن قوللنیش لری سبب بو قدیمی عنعنه نی اونوتکنلر و بو موضوع مردم حیاتیده سل بی تاثیر قالدیریشی ممکن دیدی.

بو مدنی فعال گه کوره اهالی فکر و تورمشیده مثبی تاثیر قالدیره یاتکان قیشلیک حکایه لر، بیلم و تجربه لرنی انتقال بیریش اوچون قولی وسیله بولگن. لعل‌زادجنابلری، هر بیر اولکه و ملت نینگ اوتمیش ده‌گی مدنی قدریتلری انه شو حکایه لر آرقلی بیر نسل دن باشقه بیر نسل گه اتقال تاپیب و بو عنعنه یوقالیش خطری دن قوتقریله دی دیب تاکیدلشدی.

 لعل‌زادجنابلری ایندی لیک ده اکثراهالی انترنتی ترماقلر و اجتماعی فضالر بیلن بند بولیب قالگن لیک لری اولرنی ایسکی نسل لر و تاریخی و قدیمی قدریتلریدن اوزاقلشتیرگن دیدی.

بدخشانلیک آقسقاللردن بیری حکمت الله هم بو باره ده سوزلب باله لیک دورانی دن تاتلی خاطره لریم بار دیب ایتی. حکمت الله جنابلری نیچه ییل دن بیری بو عنعنه نی بدخشان ده گواه ایمس میز دیدی.

عینی دمده بدخشان یشوچی احمد هم بیر هرییلی قیش موسومی یتیب کیلیشی بیلن حیت یتیب کیلگنی دیک خرسند بولردیک دیدی؛ چونکه اونگه کوره هرییلی قیشلیک حکایه لر و تاتلی داستان لرنی آقسقاللردن تینگلب لذت آلردیک دیدی. اونی معلوم قلیشیچه حاضر ایسه زمانونی تکنالوژی بو فضانی برهم بیرگن و مردم دن هر بیری اوزی نینگ خاص دنیاسیگه چومیلگن دیر.

قیشلیک عنعنه لرنی شهرلردن اوتر، حاضرچه زمانوی تکنالوژی دن بهره مند بولمگن قشلاق و چیکه حدودلرده اول گی کوچ و قوتی بیلن دوام ایتماقده. اکثر قشلاقلرده اهالی مهمانخانه لرده توئلنیب اقسقاللردن بو حکایه لرنی نیگلب قیش نینگ اوزون کیچه لرینی تانگگته دیلر؛ اما بو عنعنه شهرلرده اونوتیلگن و مردم هم اونگه اونچه لیک بها بیرمیدیلر.