عیاللر و تینچلیک جریانی؛ امیدلر و خواتیرلر
neshananews
09 June 2021یازوچی: ابومسلم‌خراسانی
افعانستان‌ده بن کنفرانسی دن سونگ دموکراتیک تیزیم گه اساسلنگن سياسي و اجتماعي تشکیلات لرده عیاللر قتنشیشی جمهوريت تیزیمی‌نینگ ارزگولیک قدریتلریدن بیری حسابلنه‌دی. در حقيقت بو قدریتلر بونی کورسته‌دي که جمهوريت تیزیمی باشقه تیزیملردن فرقلی دیر و عیاللرنی تورلی ساحه‌لرده حضوری بوتیزیم‌نینگ مقبولیت و ایشگه‌یرشی‌دن روایت ایته‌دی. بوکون اگر جمهوريت اوز قدریتلرینی طالبان گه قرشی سقله‌ماقچی بولسه بو قدریتلردن بیری مملکت‌‌ني سياسي و اجتماعي تیزیملریده عیاللر حضوری دیر. بو قتلم‌نینگ استعداد و قابلیتلری برقع محبسی آستیده خانه‌نشین بولیشی‌ني هیچ کیم ایسته‌میدی.
هرچند بن کنفرانسی دن سونگ شکللنگن جمهوريت تیزیمی‌ده عیاللر حق حقوق‌لری تامین‌لنیشی اوچون سعی و حرکتلر پروژه‌ای و منفعت‌طلبلیک روشده ایدی اما عیاللرنی اوتکن ایگرمه ییل جریانیده مکتب‌لر، عالی‌اوقویورتلر و جماعه‌ده‌گی حضورلری کورستی که بو ایگرمه ییل مدتیده بجریلگن ایشلرني بوتکل اونتیلیشی ناممکن و انکار قیلیب بولمس دير. بوکونلر افعانستان عیاللری مملکت کتته‌شهرلریده ایرکین آدرس و اوزلریگه خاص فکر و اندیشه‌گه ایگه قتلم‌دیرلر. جمهوريت تیزیمی افعانستان عیاللریگه بیرگن آزادلیک، عیاللرنی ترقیات و یوتوقلرگه ایریشتیرگن عامل دیر. هرچند بو اوزگریشلر مملکت پایتختی و کتته شهرلریگه چکلنگن اما بو اوزگریشلر جمهوريت تیزیمی‌نینگ یوتوقی هم حسابلنه‌دی.
بو آره‌ده تینچلیک جریانی افغانستان‌ده اینگ کتته و حیاتی جریان دیر‌که افعانستان‌نینگ سیاسی، حربی و اقتصادی کیله‌جکی ني تعینلیدی. عیاللر مملکت جمعیتی‌دن یریمی صفتیده بو جریان‌ده معنالی شکلده دخلدار بولیب حصه قوشیشلری شرط و بو جریان گه اوز فکر و ملاحظه‌لری و تکلیف‌لرینی یوللش‌لری لازم.
اگر اولکه‌ده تینجلیک تامینلشماقچی بولسه بو جریان طالبان گروهی بیلن مذاکره‌آرقلی نهایه‌گه ایتیب نتيجه بیریشی ممکن. شونگه اساسن بو جریان عیاللرسیز، ناقص و موفقیتگه ایرشه آلمیدی. باشقچه قیلیب ایتکنده صلح جریانیده عیاللرنی معنالی حضوری بولمسه، دیمک افعانستان بیر ایاغ بیلن بو ناقص وقیینت یولینی گیزه‌دی. بو قیینت جریان‌نی موفقیتگه ایرشیتیریش اوچون عیاللر و ایرککلر قول مه قول آدیم کوتاریشی‌لری لازم.
بو خصوص‌ده‌گی تشویشلردن بیری صلح جریانیده عیاللرنی نمایشی حضوری دیر. جمهوريت هلی هم بو آقیمده عیاللرنی معنالی حضوری اوچون کیرکلی زمینه‌ني مساعد ایته‌آلمگن. بو تشویش بجا و منطقی دیر. اوشندای که اوتکن ییللرده عیاللر حق حقوقلرینی تامینلش اوچون اکثر ایشلر نمایشی و پروژه‌ای ایدی، لیکن ایندی عیاللر بو جریان‌ده فعال حصه قوشیش بیلن بو تشویش‌ني برطرف ایته آله‌دیلر. حق بیرگیلیک ایمس بلکه عیاللر اوز حقلری ني آلیش اوچون صلح جریانیده فعال حصه آلیشلری و افعانستان کیله‌جکی اوچون کورشیش‌‌لری شرط. صلح جریانیده عیاللرنی حضوری‌سیز بو آقیم‌هم‌پروژه‌ای توس‌ني اوزیگه آلیب مذاکره میزیده جیم اولتیرگن عیال هم سیاهی لشکردن اوزگه نرسه ایمس.
بو توغریده‌گی تشویشلردن ینه بیری انسان‌حقلری و سوز ایرکین لیگی و عیاللرنی اولکه‌ده‌گی حضوری جمهوريت و طالبان ارا معامله ده قربان بولیشی دیر. بو تشویش اهالی آره‌سیده کتته کولمده موجود دیر. بو تشویش عمومن بوکونلر مملکت‌نینگ هر چیتی‌دن ایشیتیلماقده. افعانستان جماعه‌سي آرقه‌گه قیتیش‌ني ایسته‌میدی و عیاللر قیته محبوس و سنگسار بولیشی آلدی‌آلینیشی جهان جماعه‌سي‌نینگ اساسي بورچی دیر. سوز ایرکین‌لیگی بوغلمس‌لیگی لازم و اوتکن ایگرمه ییل جریانیده کوپلب سياسي و اقتصادی خراجت کوتارگن ییریک یوتوقلر نابود بولمسلیگی و قیته صفردن باشلنمسلیگی لازم.
حاضر که تینچلیک مذاکره لری جدي شکلده قیته باشلنماقچی و اشبو مقصد اوچون افعانستان دولتی نینگ مذاکره قیلوچی نماینده‌لری قطرگه یتیب بارگن، دولت و جهان جماعه‌سي عیاللر تشویشلرینی انگلب بو جریان‌ده عیاللرنی معنالی حضوری اوچون زمینه‌ني مساعد ایتیشلری کیرک. چونکه بیر اولکه ده عیاللرنی حضوری جمهوريت نشانه‌سي دیر و بو ییریک یوتوق اوتکن ایگرمه ییل جریانیده جهان جماعه‌سي سعی و حرکتی و فداکارلیگی نتيجه سیده حاصل بولگن.
