محمد قسیم: مېن دردنی اونوتیب قاچیشنی اۉیلردیم
neshananews
03 August 2021مملکت نینگ تورلی منطقه‌لریده‌گی اوروش شدّتی مینگلگب عایله‌لرنی اۉز اوی‌جای‌لریدن کۉچیریشگه مجبور قیلدی. بو آواره‌لرنینگ کۉپچیلیگی اۉز حیاتلرینی سه‌قلب قالیش اوچون قیشلاق و تومنلرینی تشلب، باشقه جایلرگه باش‌پناه تاپگن. محمد قسیم، ۱۶ یاشلی باله، یقینده جوزجان ولایتی مرکزی شبرغان‌ده عایله‌سی بیلن باش‌پناه تاپگن اوروش قربانلریدن بیری دیر.
محمد قسیم عایله‌سی بیلن اوروشدن قاچیب، قاچقینلر جملاقیده ینگی حیات‌نی باشله‌گن. او ایکّی هفته آلدین اوروشدن قاچگنده یاره‌لنگن. راکت پرچه‌سی‌چپ یېلکه‌سی آرقه قِسمیگه تېگیشگن. ۱۶ یاشلی اوسپرین‌نینگ ایتیشیچه، او قاچیب کېته‌یاگان پیت‌ده و ایلکه‌سیگه راکت پرده تیگگنی‌نی هېچ قچان اونوتمی‌من دیدی.
بیر آی آلدینگه‌چه، محمد قسیم شبرغان شهری یقینیده‌گی حسن تابین قیشلاغیده یشب و اۉشه یاشده‌گی باله‌لر بیلن مکتبنی قَیته باشلش امیدیده ایدی، لېکن او ۱۶ ییل دن سونگ بیرینچی مرته اویسیز، یره‌لی و درد دن توله حیات‌ني باشلشده ناچار بولیشی ني هیچ قچان اویله‌مس ایدی. او تۉقّیزینچی صنف اۉقووچیسی اېدی، لېکن حاضر اونینگ قیشلاقی بۉش و اونینگ برچه اهالیسی باشقه جایگه قاچیب آواره بولگنلر.
قیشلاقده بیر آیدن بویان طالبان جنگریلری و حکومت کوچلری اۉرته‌سیده جنگلر دوام اېتماقده. محمد قسیم نشانه خبر آژانسی بیلن صحبت‌ده “قیشلاقیمیزگه طالبلر کېلگنیدن کېین اوروش باشلندی و بیز قیشلاقدن قاچدیک”. اوروش اولر نینگ قیشلاغیده بیر آیدن بویان دوام اېته‌یاتگن بۉلسه -ده، قسیم عایله‌سی ۱۵ کون اویلرده قالدیلر، اما اوروش نینگ شدّتی اولرنی اۉز یورتینی، اویی و قیشلاقینی تشلب کېتیشگه مجبور قیلدی.
محمد قسیم نینگ ایتیشیچه، عمکی‌بچه‌سی و آنه‌سی بیلن اویدن قاچیب کېته‌یاتگنده، تېمیر پرچه‌سی اونینگ تنه‌سیگه اوریلیب، تنه‌سینی تېشیب یوبارگن، لېکن او بو کیچیک، ایسّیق و اۉتکیر تېمیر پرچه‌سی نیمه ایکنی‌نی بیلمه‌یدی. شفاکارلر نینگ ایتیشیچه، اونگه راکت پرچه‌سي تیگگن. بو اوسپرین “مېن اوپیتده آغریقنی اونوتگندیم و فقط قاچیشنی اۉیلردیم”، دېب قۉشیمچه قیلدی. قسیم نینگ گپیریش اسلوبیدن کۉرینیب توریبدیکی، او هم مکتبده اقتدارلی باله بولیب و تېز -تېز اوروش یوزبیریشی سبب کۉپلب اۉغیل و قیز باله‌لر مکتب و درس دن محروم بولگن دیدی.
محمد قسیم آخرگی اۉن آلتی ییل دوامیده هېچ قچان بونده‌ی شدّتلی اوروشنی باشیدن کېچیرمه‌گن. لېکن حاضرچه اۉق آوازی، بمب‌پارتلشی و حربی اوچاقلر سیسی اونینگ هر کیچه‌گی کابوسی‌گه ایلنگن. و
بو اوروش اونینگ یېلکه‌سیده هم ایز قالدیرگن. محمد قسیم اوروشدن امان قالگن و شبرغان‌ده یره‌لنگنیدن سۉنگ دوالنیش اوچون خصوصي کلینیکگه یاتقیزیلگن. شفاکار ۱۶ یاشلی قسیم بدن ده‌گی جراحت‌نی تیکیب قۉیگن. اونینگ ایتیشیچه، بو کېچه‌لر بدنی آغریدی و اېنگ کیچیک آوازنی اېشیتیب اویغآنه‌دی یاکه اوروشنی تیشی‌گه کوره دی. اوروش بو آواره اۉسمیر اوچون دهشتگه ایلندی و او وقت اۉتیشی بیلن توزه‌لیب کېتیشیگه امید قیلماقده.
اوروش نتیجه‌سیده آلینگن جراحتلر آدملر نینگ روحیگه ضرر اېتکزه‌دی و بعضیده بو جراحتلر بوتون عمر دوام اېته‌دیگن تونگی دهشتگه ایلنه‌دی. محمد قسیم نینگ آنه‌سی معصومه اوز قیشلاق، اوی و اۉغلی حقیده کۉپراق گپیریشنی خواهله‌یدی. اونینگ ایتیشیچه، محمد قسیم عایله نینگ کتته اۉغلی، لېکن حاضر او تونده عذاب چېکه‌دی و بعضیده قیچقیره‌دی.
معصومه نینگ قۉشیمچه قیلیشیچه، اولر اۉز قیشلاقلرینی بیر جوره کنیم بیلن ترک اېتیشگن. حاضرده اولر قیشلاقداشلری بیلن شبرغان شهری نینگ بیر قِسمیده یشیدیلر. او بو شهرگه اېندی‌گینه کېلگنینی و حلی محمد قسیمنی روح‌شناسگه آلیب بارمه‌گنینی ایته‌دی.
جوزجان ولایتی مرکزی شبرغان شهریده کۉپچیلیک شفاکارلر روحي بۉلیملریده‌گی بېمارلرنی تېکشیره‌دی، بیراق باله‌لر حقوقلرینی حمایه قیلووچی بیر قطار تشکیلاتلر اوروشدن جبرلنگن باله‌لرگه روحی خدمتلرینی هم کۉرسه‌ته‌دیلر.
جوزجان ولایتی قاچقینلر اداره‌سی باشلیغی عبدالملک رستمی باله‌لردن محافظهت قیلیش اداره‌سی و یونیسف اوروش و طبيعي آفتلردن ضرر کۉرگن باله‌لر بیلن روحی ساحه‌ده ایش آلیب باره‌یاتگنینی تأکیدله‌دی. جوزجان ولایتیده‌گی باله‌لرنی حمایه قیلیش اداره‌سی رسميلریگه کوره، اولر شبرغان و خواجه دوکوه تومنیده اوروش و طبيعي آفتلردن ضرر کۉرگن باله‌لر اوچون ۱۰ کۉنگیل‌آچر مرکزلرتشکیل قیلماقده‌لر. اولرگه کۉره، خواجه دوکوه تومنیده بېش مرکز، شبرغان‌ده‌گی قاچقینلر جملاقلریده بېش مرکز آچیله‌دی. بو مرکزلرده باله‌لر قۉشیق ویرانه اوقیش و محلي اۉیینلر بیلن شغللنه‌دیلر.
عموماً آلگنده، اوروش حاضرده محمد قسیم جسمی‌گه اۉز ایزینی قالدیرگن و اۉسمیر باله نینگ روحی هم دهشتلی کابوس و توشلر بیلن یولداش بولگن. اوروشدن صدمه کورگن بو اۉسمیرباله اېلکه‌سینی دوالشدن تشقری روحی درمان گه هم جدی ضرورتي بار.
