مسوولان ریاست صحت عامه در بدخشان می‌گویند که روند تداوی بیماران مبتلا به بیماری توبرکلوز در این ولایت از یک‌سال به این‌سو به دلیل شیوع ویروس کرونا با چالش روبه‌رو شده است. به گفتۀ آنان، تا پیش از شیوع بیماری «کووید 19» روند تداوی بیماران مبتلا به توبرکلوز تا 94 درصد موفقیت‌آمیز بوده و کارمندان این ریاست همه‌ساله هزاران بیمار توبرکلوز را در این ولایت تداوی می‌کردند.

قطب‌الدین برومند، مسوول بخش توبرکلوز در شفاخانۀ ولایتی فیض‌آباد در صحبت با خبرگزاری نشانه می‌گوید که در سال روان خورشیدی بخش توبرکلوز شفاخانۀ ولایتی بدخشان یک‌هزار و 50 بیمار توبرکلوز را در مرکز و ولسوالی‌های این ولایت واقعه‌یابی کرده و اکنون 150 تن از این بیماران را زیر درمان دارد. به گفتۀ او، تا پیش از شیوع ویروس کرونا میزان واقعه‌یابی و درمان بیماران توبرکلوز به مراتب بیشتر بود و میزان موفقیت تداوی آنان تا 94 درصد می‌رسید، اما در سال روان خورشیدی آنان توانسته‌اند از میان بیش از یک هزار واقعه تنها 250 بیمار را زیر درمان داشته باشند.

آقای برومند می‌افزاید که از یک‌طرف وضع محدودیت‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا و از سوی دیگر شباهت‌های علایم کلینیکی بیماری توبرکلوز با بیماری «کووید 19» روند واقعه‌یابی بیماران توبرکلوز را برای کادر درمانی بخش توبرکلوز با چالش روبه‌رو ساخته است. آن چنانی که آقای برومند توضیح می‌دهد، سرفۀ دوام‌دار، ناراحتی‌های گلو، درد اعضای بدن و بی‌حوصله‌گی از مهم‌ترین نشانه‌های کیلینکی توبرکلوز است و این نشانه‌ها در مبتلایان ویروس کرونا نیز دیده می‌شود.

مسوول بخش توبرکلوز در شفاخانۀ ولایتی بدخشان خاطرنشان می‌سازد که ارزیابی آنان از واقعه‌یابی بیماران توبرکلوز در این ولایت نشان می‌دهد که 57 درصد افراد مبتلا به بیماری توبرکلوز را زنان و 43 درصد دیگر آن را مردان تشکیل می‌دهند. آقای برومند با استناد به تحقیق سال 2012 میلادی که توسط پروگرام ملی توبرکلوز صورت گرفته است، افزایش میزان بلند زنان مبتلا به توبرکلوز را این‌گونه بر می‌شمارد: «پژوهشی را که در شش ولسوالی انجام دادیم عدم رعایت وقفه میان ولادت‌ها، ازدواج‌های پیش از وقت، رعایت نکردن توصیه‌های صحی و محیطی، عرف ناپسند در تفاوت تغذیۀ زنان و مردان از عوامل اساسی افزایش بیماری زنان به توبرکلوز است.»

این مسوول ولایتی علاوه می‌کند که در بسیاری از مناطق روستایی در بدخشان معمول است که مردان به دلیل انجام کارهای بیرون از خانه در کشتزارها و کارهای شاقه مستحق دریافت غذای بهتر و قوی‌تر هستند و زنان خانواده به دلیل این که در خانه به سر می‌برند به غذای اندک و ناچیز نیز قناعت می‌کنند. آقای بروند می‌گوید، روند تداوی بیماران توبرکلوز در این ولایت با وجود همۀ دشواری‌ها به خوبی به پیش می‌رود و از چند سال به این‌سو صدها بیمار مبتلا به توبرکلوز در این ولایت درمان شده‌اند.

در همین حال، بیماران درمان شده نیز می‌گویند که روند تداوی در بیمارستان ولایتی فیض‌آباد با موفقیت همراه بوده و آنان پس از تداوی بهبود یافته‌اند. گل احمد، یکی از بیماران توبرکلوز که پس از تداوی بهبود یافته است می‌گوید: «پیش از این که به صحت عامه مراجعه کنم از این مریضی رنج می‌بردم، ولی پس از تداوی حالا کاملاً صحت‌مند هستم و هیچ مشکلی ندارم و به کاروبار خود می‌رسم و حالا خوب شدیم.»

از سوی دیگر، شماری از بیماران توبرکلوز در ولسوالی‌های مرزی بدخشان می‌گویند که آنان به دلیل دور بودن راه‌های رفت‌وآمد نمی‌توانند برای تشخیص بیماری‌شان به مرکز این ولایت مراجعه کنند. حسیب‌الله، یکی از باشنده‌گان ولسوالی خواهان ولایت بدخشان می‌گوید که بیماران زیادی به دلیل نبود امکانات و دوری راه رفت‌وآمد نمی‌توانند به شهر فیض‌آباد، مرکز بدخشان مراجعه کنند و ترجیع می‌دهند بیماری‌شان مخفی بماند.

آقای برومند همچنان می‌گوید که اکنون بخش توبرکلوز در ریاست صحت عامۀ بدخشان با هزینۀ بیش از 40 هزار دالر از کمک‌های ایالات متحدۀ امریکا با فناوری مدرن و وسایل پیشرفته مجهز شده است. به گفتۀ او، این فناوری در تشخیص بیماران مقاوم توبرکلوز نهایت موثر است و دیگر نیاز نیست این گونه بیماران را برای تشخیص به کابل بفرستند.

مسولان ریاست صحت عامۀ بدخشان تصریح می‌کنند که به منظور رفع دشواری‌های باشنده‌گان ولسوالی‌های مرزی به دلیل دور بودن راه‌های رفت‌وآمد به شهر فیض‌آباد یک پایه دستگاه جدید تشخیص بیماری توبرکلوز را در ولسوالی نسی،‌ یکی از ولسوالی‌های مرزی بدخشان فعال ساخته‌اند تا روند واقعه‌یابی بیماران مشکوک به توبرکلوز آسان شود و بیماران بتوانند به راحتی به این مرکز مراجعه کنند.

آمارهای ریاست صحت عامۀ بدخشان نشان می‌دهد که هم‌اکنون 31 مرکز تشخیص بیماری توبرکلوز در همۀ ولسوالی‌های این ولایت مصروف انجام عرضۀ خدمات صحی به بیماران مبتلا به توبرکلوز است و کارکنان صحی از زمان شناسایی بیماران مبتلا به توبرکلوز تا صحت‌یابی کامل آنان همواره نظارت می‌کنند و این روند به صورت جدی برای کاهش بیماری توبرکلوز ادامه دارد.

از سوی دیگر، بر بنیاد آمارهای ارایه شده میزان بیماران مبتلا به بیماری توبرکلوز در کشور به مرز 61 هزار تن می‌رسد و بر اساس استراتژی توقف توبرکلوز قرار است وزارت صحت عامۀ کشور این بیماری را تا سال 2035 متوقف بسازد.