WhatsApp Image 2020-02-26 at 1.58.08 PM

چهرۀ زشت جنگ؛ صدها معلول در هرات منتظر دریافت عضو مصنوعی

عاطفه غفوری

26 February 2020

به هر سوی نبردهای خانمان‌سوز کشور که نگاه ییاندازیم، چیزی جز زشتی و اندوه برای مردمان این سرزمین رقم نخورده است. جنگ، اگرچه به زندگی افراد بی‌شماری در کشور پایان داده است، اما زندگی جوانان و نوجوانانی را چنان متاثر ساخته که گاه نبودن و مردن را به وضعیت فعلی خود ترجیح می‌دهند.
مردان، زنان، کودکان و نوجوانانی که جنگ و انفجار اعضای بدن و امید به زندگی آن‌ها را هم‎زمان با خود برده است.

افرادی که در پی از دست دادن اعضای حیاتی بدن خود، هیچ‌گاه روزهای عادی پیش از آن را تجربه نکرده‌اند و هر شب و روز آرزوهای کودکی‌‌شان را محو در غبار غم‌انگیز و تاریک می‌بینند.

دفتر صلیب سرخ هرات می‌گوید، در یک سال اخیر پذیرای بیش از ۲ هزار فردی بوده است که برای دریافت عضو مصنوعی به این مرکز مراجعه کرده‌اند.
اکثر این افراد را کودکان و نوجوانانی تشکیل می‌دهند که هیچ نقشی به جز قربانی، در جنگ‌ها نداشته‌اند.
انفجار ماین و گیرماندن در میان آتش جنگ، عمده‌ترین دلیل معلولیت این افراد به شمار می‌رود.

آرزوهای برباد رفته فهیم

فهیم حدود ۱۳ سال سن دارد، یک‌سال پیش هنگامی که با برادرانش در میدان نبرد طالبان با نیروهای دولتی گیر ماند، پایش بر اثر شلیک گلوله زخم برداشت و همان‌جا برای همیشه با راه‌رفتن و قدم‌زدن عادی خداحافظی کرد. وداع تلخ و آکنده از یاس نسبت به آینده.
خیابان‌ها و جاده‌هایی که پیش از این عبور از آن‌ها برای فهیم به یک تفریح می‌ماند، حالا به طولانی‌ترین و سخت‌ترین راه‌ها تبدیل شده‌اند. به همین دلیل حالا یک سال است که دیگر آرزوی رفتن دوباره به مکتب و ادامۀ تحصیل را در گوشۀ ذهنش دفن کرده است. او پیش از آن واقعه، صنف پنجم مکتب بود.

فهیم، هنگام گفتگو با من هم‌زمانی که نگاه خودش را از چشمانم می‌دزدد، می‌گوید به دلیل همین معلولیت است که از جامعه بیزار شده و تنهایی را ترجیح میدهد. او حالا با مراجعه به دفتر صلیب سرخ هرات، سعی دارد با دریافت پای مصنوعی، دوباره راه‌رفتن را هرچند که لرزان و نا متعادل باشد، حس کند.
می‌گوید، از این‌که روز تا شب به پاهای سالم دیگران خیره شود و حسرت گذشته را بخورد خسته شده است.
اما آرزو می‌کند دیگر هیچ کودکی در جنگ آسیب نبیند و صلح، بساط معلولیت جنگی را از کشور برچیند.

جستجوی راه بازگشت به زندگی عادی

مراجعه چند بارۀ فهیم برای دریافت پای مصنوعی به دفتر صلیب سرخ هرات سبب شده تا او با نوجوان دیگری که سرنوشت مشترکی با او دارد دوست شود.
توفیق نیز مثل او پایش را هنگامی که در زمین ماین‌گذاری‌شده راه می‌ر‌فت، جا گذاشت و پس از آن هر روز با رنج عضو قطع شده‌اش زندگی کرده است. ماجرا اما زمانی به دردناکی و تلخی خودش رسید که داکتران، پیش چشمان او پایش را برای همیشه قطع کردند. می‌گوید بخشی از وجود و احساسش نیز با همان پای قطع شده برای همیشه دفن شد.
او نیز می‌گوید، اگر روزی صلح واقعی در کشور حاکم شد، شاید بخشی از اندوه معلولیت را فراموش کند.

ثبت ۲ هزار معلول فیزیکی در هرات

ظرف یک‌سال اخیر ادارۀ صلیب سرخ هرات، بیش از ۲ هزار معلول فیزیکی را ثبت کرده است. این افراد از حوزۀ غرب کشور به این مرکز برای دریافت عضو مصنوعی مراجعه می‌کنند.
مسئول این مرکز می‌گوید، تنها در یک سال اخیر به دست کم ۱۵۰ تن از معلولان، پای مصنوعی اهدا شده است.
سید امین شایان مسئول مرکز ارتوپیدی صلیب سرخ هرات می‌گوید، اکثر افراد متقاضی عضو مصنوعی را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند. او اما می‌گوید، ۹۰ درصد این افراد مستقیما از جنگ‌ها آسیب دیده‌اند، جنگ‌هایی که به نظر می‌رسد برای پایان آن‌ها، اکنون روزنه‌هایی از امید پیدا شده‌اند. چیزی که خواستۀ مشترک مردمان این سرزمین است.