تینچلیک دن سونگی منازعه نی کیله جک تصویری؛ افغانستان قیسی تمان حرکت گه دیر؟
neshananews
08 October 2020
یازوچی: ابومسلم خراسانی
افغانستان اهالی سی نینگ کوزی و امیدی افغان لر ارا صلح مذاکره لرنتیجه سیگه تیکلنگن؛ بو مذاکره لر حاضرگه چه افغانستان دولتی و طالبان گروهی نماینده لری ارا دوام ایتماقده. اینگ سونگی خبرلرگه کوره « رویترز»خبر آژآنسی افغانستان دولتی و طالبان گروهی مذاکره قیلوچی هیاتلریدن عبارت بولگن اوچ منبع دن نقل قلیب، ایککی تمان ارا تینچلیک مذاکره لر ایش دستوری بویچه تاپیلگن کیلیشموچیلیک لر حل ایتلگنی دن خبر بیرگن اما طالبان و دولت نینگ مذاکره قیلوچی هیاتلری سوزچی لری بوموضوع نی رد ایتکن لر.
حاضر ایسته امریکا نی افغانستان تینچلیگی بویچه مخصوص نمانیده سی زلیمی خلیلزاد، ناتونی افغانستان ده‌گی باش قوماندانی اسکات میلر و جمهوررییس غنی افغان لر ارا مذاکره لرگه ینگی و تازه جان بیریش اوچون قطرگه بارگنلر. لیکن بونگه قره مسدن بو مذاکره لرنی کیله جک تصویری نامعلوم، مرکب و اونچه لیک یارقین ایمس و قطرده‌گی اوزگریشلردن مملکت اهالی سی نی انیق خبرلری یوق.
اساسی سوال لر بوکه اگر طالبان و افغانستان دولتی شو مذاکره لرآرقلی کیلیشو گه قول تاپسه لر افغانستان اهالی سی تینچلیک و صلح گه گواه بولرمی لر؟ قرغ ییل اوروش و زوروانلیک حاکم بولگن اولکه ده بیرگروه بیلن کیلیشو حاصل بولگن تقدیرده دایمی تینچلیک تامین لنه می و زوروانلیک لر بوتکل یوقاله می؟ طالبان و دولت ارا تینچلیک بیتیمی امضالنگن دن سونگ صلح دن کینگی زمان کوزگوسی قندای بولیشی ممکن؟
بو سواللر در حقیقت اینگ مهم سوراغ لر دیرکه اهالی فکرینی اوزیگه جلب ایتکن و عموما اونی جواب لری اولکه ننیگ کیله جکی نی تصویرلیدی.
اوچنیچی جهان اهالی سی عموما کیله جک نی تحلیل و کیکشیریشی ده آز راق بها بیره دیلر و حس و تویغو بیزینگ ایشلری میزده غالب دیر. شو سبب دن تینچلیک دن سونگی دوران قندای بولیشی بیزنی تفکر و اندیشه میز اونچه جدی تاثیر یتکزمگن و بو ایشانچ بیلن که اگر طالبان صلح نی قبول قیلسه لرو قوراللرینی ییریگه قویسه لر احتمال قویمسه لرهم، اوروش و زوروانلیک افغانستان دن یوقاله دی و صلح کبوتری اولکه میزده اوچه دی دیب اویلی میز. اما افغانستان نینگ حقیقی سیما اوته مرکب ایکنی یقال نمایان و اونی تحلیل قلیش هم آسان ایمس و صلح کبوتری نی بو اولکه فضاسیده اوچیشی ناممکن کورینه دی.
اینگ مهم بیرینچی موضوع افغانستان دولتی و طالبان نینگ سیاست لری اوتکن ایگرمه ییل نینگ زوروانلیک لر و اوروش قربان لریگه نسبتا مناسبت و یانداشیش لری دیر. بو زوروانلیک لر بو مملکت نینگ هر بیریشوچی سی ضمیری ده کاتته کان عقده لرنی ایجاد ایتکن و شونی اوچون ظاهری و باطنی نظردن صلح و تینچلیک گه ایریشیش نی مرکب لشتیرگن.افغانستان دولتی و طالبان گروهی ارا صلح بیتیمی امضالنگن تقدیرده، اینگ خوش بین لیک حالت ده اوروش ایلدیزلری تیزلیک ده افغانستان ده قورومیدی.
بوعقده و دشمن لیک لر میزانی مملکت قشلاق لریده بیحد کینگ ترقلگن دیر. بو قشلاق لرده یوزلب چه جنایت بولگن واولردن حتی بیرته سی هم محکمه گه بارمگن. مردم قشلاق لرده استبداد و ظلم وستم آستیده حیات کیچیره دی. هر حالده بو عقده لر بیرکونی یورگلردن چیقیب و اوروش و زوروالیک لر قالبی ده حقیقت تاپیشی ممکن. معلوم که بیر شخص نی اولدیریلگنی بیلن اونلب عایله تاثیر کوره دی. تصور قلیش ممکن که هر بیر قشلاق و محله ده قنچه لیک جنایت لر یوزبیرگن ، قنچه لیک عقده و دشمن لیک لربار بو اولکه یشوچی لری روح و جسمی نی آزار و اذیت قیله یاتکان جرم وجنایتلرهمه گه معلوم دیر.
هرچند افغانستان خلقی اوروش دن خسته بولگن، اما بو عقده و دشمن لیک لرآسان لیک بیلن اونیتیلمی دی. شو سبب دن صلح و تینچلیک ادبیاتی نی ییرتیش و مردم نی باطنی جهت دن صلح و تینچلیک گه ترغیب ایتیش و اولکه ده حقیقی صلح تامین لنیشی اوچون بو موضوع لرنی نظر ده توتیش لازم دیر. افغانستان خلقی همه دن آلدین اوزلری بیلن صلح قلیش گه ضرورت لری بار و باشقه تماندن عدالت تامین لنیشی و جنایت قیلگن آدم لرنی جزالنتیریش بیلن اولکه ده حقیقی تینچلیک تامین لنه آله دی و خلاص.
مدنی آزادلیک لر، سیلاو حقی اولکه ده صلح گه ایرشیش اوچون باشقه بیرمهم موضوع دیر. استبداد و ظلم وستم آستیده جیات کیچره یاتکان اولکه هیچ قچان حقیقی تینچلیک گه ایریش می دی. مدنی آزادلیک لر بیر قدریت دیرو هروقت اگر بو آزادلیک لر منع بولسه یا آلدی آلینسه، قوزغلان لر و زوروانلیک لر کوپیه دی و بیر نظر دن اوروش و صلح کوزگوسی مدنی آزادلیک لر بارلیگی بیلن، دولت و طالبان نینگ اوروش قربان لریگه نسبتا اولرنی قندای مناسبت کورستیش لریگه باغیق دیر.
زوروانلیک و اوروش کوپیشی دن اوز منفعت لری نی تامین لنه یاتکان خارجی جنگچی لرنی افغانستان ده حضوری در حقیقت افغانستان ده ییل لرچه اوروش نی اوزیتیرلیشی ده ییریک حصه قوشه یاتکان مهم موضوع دیر.بو جنگچی لر حاضر طالبان بیرقی آستیده بو مملکت ده کون کیچیرماقده لر و بو گروه نینگ برچه حربی عملیات لریده فعال قتنشماقده لر. اولرنینگ صلح دن سونگ افغانستان ده حضوری هلی همان مرکب و گنگ دیر.
هرچند طالبان القاعده ترماقی بیلن علاقه لرینی کیسگنی نی ادعا قیلماقده لر اما حقیقت بو که هلی هم مینگ لب چه خارجی جنگچی لر افغانستان ده موجود که اولرنی مدیریتی و کنترول قلیشی طالبان کوچی دن تشقری دیر. افغانستان ده گی خارجی جنگچی لر قوماندان لری کوپ پول و مادی امکانیت لرگه ایگه دیرلر و اولر طالبان نینگ اکثر قوماندان لرینی مالی امکانیت لر بیلن تامین لیدیلر و در حقیقت اولرنی جلوی شو خارجی قوماندان لر قولیگه دیر.
شو ایتیلگن موضوعلر، طالبان بیلن صلح بولیشی دن سونگ اونلبچه مولفه و موضوع لرنمونه سی دیر که افغانستان خلقی دن صلح امیدی نی آلگن. طالبان ، افغانستان دولتی و جهان جماعه سی حاضر یقال کورنیب تورگن بو عقده لر، دشمن لیک لر و کینه لر، مدنی وسیاسی آزادلیک لرو افغانستان ده خارجی جنگچی لر حضوری بویچه اساسی سیاست و چاره تدبیرنی قول اوستیده آلیش لری لازم و صلح دن سونگی وضعیت نی کنترول قلیش اوچون ایجابی چاره تدبیر و اوروش نی باش دن کیچیریب و تینچلیک کیلیشونی امضا قیلگن مملکت لرتجربه لریدن فایده لنیش لری لازم. بوندای بولمگن تقدیرده کورینیشی دن افغانستان ده دایمی صلح و تینچلیک گه ایرشیش قیینت و حتی ناممکن کورینه دی.
