حمیرا دو

حمیرا؛ زنی که برای دختران جنگ‌زده در فاریاب سواد می‌آموزاند

محمدجان آریا

21 December 2020

جنگ و ناامنی در سال‌های پسین به ویژه در ‌یک سال گذشته شمار زیادی از باشنده‌گان روستاهای دوردست فاریاب را وادار کرده است تا از زیر صدا و سایۀ مرمی و هاوان فرار کنند. شماری از این جنگ‌زده‌گان در شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب چادر پهن ‌کرده‌ و بخش دیگری از این بی‌جاشده‌گان به ولایت‌های جوزجان و بلخ پناه برده‌اند. در این میان اما سرنوشت زنده‌گی نوجوانانِ متأثر از جنگ به ‌ویژه دختران نوجوان ناروشن است.

حمیرا ایوبی، خانم میان‌سالی است که به تازه‌گی یک صنف سوادآموزی را برای دختران و زنان متأثر از جنگ در شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب به راه‌انداخته است. در حال حاضر حدود ۱۵۰ تن از دختران و زنان بی‌جاشده در این صنف در دو زمان درسی به شکل رایگان مصروف فراگیری سواد هستند. در این صنف درسی از دختران هفت ساله شروع تا زنان ۴۵ ساله نیز حضور دارند؛ زنانی که علاقه‌مند آموزش الف‌بای فارسی هستند.

خانم حمیرا نیز یکی از زنان جنگ‌زدۀ فاریابی است که یک سال پیش از ولسوالی آلمار به شهر میمنه آمده است و در حال حاضر مادر دو کودک می‌باشد. او در صحبت با خبرگزاری نشانه می‌گوید که وضعیت زنده‌گی جنگ‌زده‌گان در فاریاب خوب نیست. خانم ایوبی توضیح می‌دهد که از روی حس انسان‌دوستی این صنف سوادآموزی را با امکانات شخصی‌ برای دختران و زنان جنگ‌زده در خانه‌اش راه‌اندازی کرده است.

خانم حمیرا می‌افزاید که شمار زیادی از زنان و دختران بی‌جا شده در این ولایت به آموختن سواد علاقه دارند، اما او مکان مناسب برای جذب همۀ داوطلبان ندارد. حمیرا ایوبی اضافه می‌کند که تنها یک اتاق کوچکی را در اختیار دارد که دختران و زنان علاقه‌مند سواد را در آن آموزش می‌دهد. وضعیت اقتصادی خانم حمیرا نیز روبه‌راه نیست، اما می‌گوید که وضعیتش در مقایسه با جنگ‌زده‌گان اندکی بهتر است.

خانم حمیرا تا صنف دوازدهم در یکی از مکتب‌های دولتی در ولسوالی آلمار ولایت فاریاب درس خوانده است و دو سال قابله‌گی را نیز در شهر مزارشریف، مرکز ولایت بلخ فرا گرفته است. اما نسبت مشکلات اقتصادی نتوانسته به تحصیلاتش ادامه دهد. او خاطرنشان می‌سازد که نمی‌تواند بیش از این تماشاگر بی‌سوادی دختران و زنان جنگ‌زده باشد و از همین‌رو، این صنف سوادآموزی را به گونۀ رایگان به راه انداخته است. خانم حمیرا به این باورست که از دل جنگ، زنان و دختران توانا بیرون می‌آیند؛ مشروط بر این که زمینۀ آموزش برای‌شان فراهم باشد.

این خانم جوان علاوه می‌کند که باوجود علاقه‌مندی دختران به آموزش، هیچ موسسۀ غیردولتی در فاریاب تاکنون در بخش‌ فراهم‌سازی وسایل آموزشی و صنف‌های درسی همکاری نکرده‌اند. او تأکید می‌کند که دختران و زنان جنگ‌زده در فاریاب به امکانات آموزشی بیش‌تری نیاز دارند و فراهم‌سازی این امکانات از توان او بیرون است.

حمیرا در حالی دختران و زنان جنگ‌زده را سواد می‌آموزاند که ولسوالی‌های قیصار و آلمار ولایت فاریاب روزهای دشوار ناامنی را تجربه می‌کنند. خانم ایوبی می‌گوید که دختران و زنان زیادی از زیر سایۀ جنگ از این دو ولسوالی فرار کرده و به مرکز ولایت فاریاب پناه آورده‌اند؛ دخترانی که نزد خانم ایوبی درس می‌خوانند و با خواندن و نوشتن آشنایی اندکی پیدا کرده‌اند.

این آموزگار جوان اطمینان می‌دهد در صورتی که دفترها و نهادهای غیردولتی و یا ارگان‌های دولتی برایش زمینه را مساعد بسازند، او می‌تواند شمار دانش‌آموزان را افزایش دهد. او تأکید می‌کند که زمین خالی در اختیار دارد، اما پول اضافی برای ساختن صنف‌های بیشتری برای تدریس این دختران و زنان در دست ندارد. اکنون دانش‌آموزان حتا جای مناسبی در این صنف برای گذاشتن کفش‌های‌شان ندارند. دانش‌آموزان دختر در هوای سرد زمستان در این صنف با دل‌گرمی تمام درس می‌خوانند و به آیندۀ درخشانی چشم دوخته‌اند.

این زن فاریابی در روزگاری دست دختران و زنان جنگ‌زده‌یی را می‌گیرد که این ولایت شاهد ناامنی‌های بی‌پیشنه‌یی است. بخش‌هایی از شاهراه نمبر یک فاریاب – جوزجان از دو سال به این‌سو در اختیار جنگ‌جویان گروه طالبان قرار دارد و همچنان بیش‌ترین ولسوالی‌های این ولایت نیز زیر تهدید بلند امنیتی قرار دارند. اما ادامۀ جنگ و ناامنی هنوز هم نتوانسته عزم و ارادۀ دختران فاریابی را نسبت به آموزش سواد، تغییر دهد.

بر اساس گزارش ریاست امور مهاجرین در ولایت فاریاب، در سه ماه پسین حدود نُه هزار خانواده از ولسوالی‌های ناامن، خانه و زمین‌شان را ترک کرده و به شهر میمنه، مرکز این ولایت پناه آورده‌اند.