حکومت تامانیدن اخبارات واسطه‌لر فعالیتی‌نی چېکلنیشی، ترغیبات میدانینی طالبان فایده‌سیگه اۉزگرتیردی
neshananews
24 June 2021یقینده مملکت شِمالیده صادر بۉلگن واقعه‌لر، بیر قطار تومنلر نینگ طالبان قۉلیگه اۉتیشیگه آرتیدن، حکومت رسميلری ژورنالیستلر نی معلوماتلرگه قول تاپیش یولیده توسیق و چیکلولر یرتدیلر . اوشبو قدم محلي رسميلر نینگ ژورنالیستلر و عامه‌وي اخبارات واسطه‌لری نینگ کېنگ ناراضیلیکلریگه سبب بۉلدی.
شمالي-شرقي و شِمال-شرقي ولایتلر نینگ کۉپلب ژورنالیستلری بووضعیت‌نی تنقید قیلیب، حکومت اوشبو ولایتلرده ژورنالیستلر اوچون معلومات آلیش امکانیتینی چېکلش آرقه‌لی عامه‌وي اخبارات واسطه‌لری نینگ ایشلشینی جوده قیینلشتیرگنینی ایتدیلر. اولر نینگ سۉزلریگه کۉره، مملکت نینگ شمالي و شِمال-شرقي ولایتلریده‌گی بې‌قرار وضعیت طفیلی معلومات آلیش امکانیتی یۉقلیگی سببلی عامه‌وي اخبارات واسطه‌لری نینگ ایشلب چیقریش حجمی کمه‌یدی و ژورنالیستلر کتّه واقعه‌لردن بې‌خبر قالماقده.
ایکّی کون آلدین تخار ولایتیده‌گی ژورنالیستلر تخار حاکملیک بناسی مقابلیده ییغیلیب، محلي حکومت تمانیدن معلوماتلرگه کیریش چېکلاولرینی توخته‌تیشگه چقیریشدی.
تخارلیک ژورنالیستلر نینگ تأکیدلشیچه، سۉنگگی ایکّی هفته ایچیده یوزه‌گه کېلگن وضعیت دولت اداره‌لری و محلي حاکمیت وکیللری نینگ تخارلیک ژورنالیستلرگه معلومات بېریشیگه تۉسقینلیک قیلدی. تخار ژورنالیستلری، اخبارات واسطه‌لر فعالیتی‌دن حمایه ایتوچی ارگانلر و مرکزي حکومتنی تخار محلي حاکمیتیگه باسیم اۉتکزیب، ژورنالیستلرگه امکان گه قدَر تېزراق و کېره‌کلی وقتده معلومات بېریشلرینی طلب قیلماقده.
خودّی شو طرزده، بلخ، بغلان، فاریاب، جوزجان، سرپل، تخار، کندز، و بدخشان ولایتلریده‌گی ژورنالیستلر، چېکلاولر و حکومت ملازملری تامانیدن معلومات بېریلمسلیگی‌نی تنقیدلب، وضعیت دوام اېتکن تقدیرده سوز اېرکینلیگی اۉلیمیگه سبب بۉله‌دی دیب ایتیشماقده‌لر.
ژورنالیستلر نینگ حکومت منبعلریدن معلومات آلیش امکانیتی یۉقلیگی طالبان فایده‌سیگه بولیب و سۉنگگی بیر نېچه کون ایچیده کتّه معلومات تۉلقینی طالبان منبعلریگه ته‌یه‌نماقده. حکومت منبعلری ترغیباتنی باشقه‌ریش ني اوز قولیده آلیشی و و امارت گه قرشی جمهوریت روایتینی کوچه‌یتیریش اورنیده، معلومات بېریشدن وازکیچیش‌دن علاوه، تومنلر قوله‌ش تۉغریسیده طالبان و محلي منبعلردن معلومات آلیب نشر ایتکنلیک‌لری اوچون، بو ژورنالیستلر، عامه‌وي اخبارات واسطه‌لری و اجتماعي ترماق فایده‌لنووچیلری طالبان دن حمایت و ارقه‌داشلیک قیلیش‌ده عیبلندیلر.
حالانکه که بوگونگی عامه‌وي اخبارات دنیاسیده، روایتلر قره‌مه-قرشیلیگی و اولر نینگ جماعتچیلیک فکریگه تأثیری درجه‌سی، تقدیم اېتیله‌یاتگان معلوماتلر نینگ حجمیگه باغلیق بۉلیب، جماعتچیلیک فکرکنید اوز تمانیگه جلب ایتیش و اوستون نطقنی یره‌تیش اوچون کتّه‌راق روایت یره‌تماقچی بۉلگن هر قنده‌ی تمان، اۉز فکرینی قوللب‌قوتلش بیلن باشقه تماننی مغلوب اېتیش‌ده هم موفق بولیشی ممکن.
مثلاً، سۉنگگی پیتلرده مملکت شِمالیده صادر بۉلگن واقعه‌لر، و اوروش جغرافیه‌سی طالبان منفعتی گه اوزگرگنی‌دن، حکومت طالبان‌نینگ زۉروانلیکلر عاملی تانیشتیریش‌ده و اولر نینگ جنگلری گروه ایکنی تۉغریسیده معلومات مقدارینی کۉپه‌یتیریشی بیلن بو گروه نی عامه خلق نزدیده جنگ‌طلب گروه اوله‌راق تانیشتریب بوندن اوز منفعتی گه فايده لنیشی ممکن ایدی.
تینچ اهالی و یۉلاوچیلر نینگ اۉلدیریلیشی، شاه‌یۉللر نینگ یاپیلیشی و یۉلاوچیلر نینگ قیینه‌لیشی، کسلخانه‌لرده کسللر نینگ کېنگ ترقه‌لگن معمالری و طالبلر سبب بۉلگن محلي معمالر سوو و الکتر انرژیسینی اوزیب قۉییشی، محلي اهالی نینگ آواره بولیب کۉچیب کېتیشی، ایشسیزلیک، کېنگ قشّاقلیک و یقینده کۉتریلگن ملتچیلیک و خوفسیزلیک کوچلرینی خلق و جهاد قوماندانلری تامانیدن قۉللب-قوّتلشی طالبان غلبه‌سی حقیده‌گی حکایه‌نی شبهه آستیگه قۉییشی و بو گروه‌گه نسبتاً غضب و نفرتنی قۉزغه‌تیشی ممکن بۉلگن اساسي مسأله‌لردن بیری‌دیر.
سۉنگگی بیر نېچه کون ایچیده معلومات آلیش اوچون مخفی‌کارلیک، سکوت‌سقلش، توسیق‌یرتیش و معلومات ترقتیش گه قرشی چیقیش کبی حرکت‌لر، افغانستان‌ده طالبان روایتینی عامه‌وي اخبارات واسطه‌لر آرقلی غالب فکر اوله راق ایلنتیرماقچی اېدی. اگر ملي قۉزغآلان و عامه‌وي سفربرلیک مسأله‌سی عامه‌وي اخبارات واسطه‌لری آرقلی یارتیلمگن تقدیرده و ترغیبات میدانیده‌گی تشبث، شبهه‌سیز، حکومت ملازملری نینگ نظارتی آستیده قالمه‌گن بۉله‌ر اېدی.
اخبارات و ترغیبات ساحه‌سی نه‌فقط اولر نینگ نظارتی آستیدن چیقرایدی، بلکه معلومات ترتیب گه قرشی دشمنانه سیاست‌ني آلعه سوریش بیلن ، حکومتگه قرشی، طالبان بیلن هم‌آواز بیر ینگی جبهه ایجاد ایتیلیشی ممکن ایدی.
ایندی لیکده ترغیبات میدانینی اۉز فایده‌سیگه و جمهوریت فایده‌سیگه ایلنتیریش اوچون هر خیل اخبارات کاناللرینی فعاللشتیریش و هر قچان‌گیدن هم کۉپراق معلومات آلیش حکومت ملازملری ذمّه‌سیده.
اوروش و یمان وضعیتلرده اهالی‌نینگ معلومات‌گه احتیاج میزانی آشه‌دی، اگر ژورنالیستلر بو معلومات‌لرنی ایشانچلی منبعلردن آلیب ترقته‌آِمه‌سه‌لر، معلوم‌که اولر باشقه اخبارات منبعلریگه مراجعت قیلیب معلومات آلیشه‌دیلر.
حاضرگی شرایط و وضعیت‌ده حکومت تورلی خیل معلومات منبعلرینی فعاللشتیرییب و طالبان نینگ سۉنگگی جنگلریگه قرشی ینگی روایت یره‌تیش آرقه‌لی آدملرگه قنده‌ی قیلیب معلومات بېریش و آدملر نینگ ایشانچی و امید درجه‌سینی آشیریش یۉللرینی قَیته کۉریب چیقیشی لازم ودولت مخالف‌لری فایده‌سیگه ترغیبات یۉللرینی بوریلیشیدن سه‌قلشی کېره‌ک.
